Sayısız kısıtlama ve askeri engellemeye rağmen Kudüs’te Ramazan ayının ilk cuma namazı için 120 bin kişinin bir araya geldiği esnada İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde başlayan yürüyüşlere saldırdı.

Filistinliler, İsrail’in çıkardığı zorluğa rağmen Ramazan’ın ilk cuma namazını kılmak için Mescid-i Aksa’ya akın etti.

On binlerce Filistinli, sabahın erken saatlerinden itibaren Batı Şeria ve Kudüs arasındaki askeri kontrol noktalarını geçerek Aksa’nın yolunu tuttu. Batı Şeria’dan gelen kadınlara 40 yaş, erkeklere ise 55 yaş üstü sınırı konuldu. Gazze Şeridi’nden gelenlerin şehre girmesine izin verilmedi.

Batı Şeria’daki birçok şehir ve İsrail’deki birçok Arap belde, dün Gazze ile dayanışma yürüyüşlerine sahme oldu.

İsrail’in Kalkilya şehrindeki Kefr Kaddum’deki yürüyüşlerde kullandığı göz yaşartıcı gaz nedeniyle birçok vatandaşta solunum yetmezliği görüldü.

Kudüs’ün Eski Şehir bölgesi yakınlarındaki yolları trafiğe kapatan İsrail polisleri, otobüslerin dışındaki hiçbir aracın geçişine izin vermedi. Saatler süren yolculuğun ardından yürüyerek Mescid-i Aksa’ya ulaşabilen Filistinliler, Ramazan ayının ilk cuma namazını eda etmek üzere Aksa’nın avlusunu hıncahınç doldurdu.

Kudüs İslami Vakıflar İdaresi’nden yapılan yazılı açıklamaya göre, yaklaşık 120 bin Filistinli Mescid-i Aksa’da cuma namazı kıldı.

Namazın ardından, İsrail askerleri tarafından Gazze sınırındaki barışçıl gösterilerde şehit edilen onlarca Filistinli için gıyabi cenaze namazı kılındı.

Öte yandan İsrail ordusu, dün, Gazze Şeridi’nde, ABD büyükelçiliğinin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınmasını protesto etmek için yürüyüş yapanlara saldırdı.

Büyük Dönüş Yürüyüşleri’nin 8. Cuması olan ve Şehit ve Yaralılara Vefa Cuması adı verilen protestolara binlerce Filistinli akın etti.

En az 17 Filistinlinin gerçek mermi kullanılması sonucu yaralandığı bildirildi.

Ayrıca İşgalci İsrail güçlerinin yoğun gaz bombaları nedeniyle onlarca kişinin solunum yetmezliğine maruz kaldığı ifade edildi.

Reuters’tan Bessam Mesud’un da Han Yunus’un doğusunda yaralandığı ve tedavi görmek üzere hastaneye kaldırıldığı belirtildi.

Hutbede ABD ve İsrail’e öfke vardı

Kudüs ve Filistin Müftüsü Şeyh Muhammed Hüseyin, okuduğu cuma hutbesinde, ABD Başkanı Donald Trump eleştirdi ve “Onun adını bu mübarek alanda anmaktan Allah’a sığınırım.” dedi.

“Kudüs, işgal edilmiş bir Filistin toprağıdır”

ABD büyükelçiliğinin Kudüs’te açılmasını kınayan Şeyh Hüseyin, açılışı yapılan yeni yerin elçilikten ziyade bir Amerikan sömürgesi ve yerleşim birimi olduğunu belirtti. Bu durumun uluslararası kanunlara olduğunu vurgulayan müftü, yeni yerin bir zulüm ve düşmanlık yeri olduğunu ifade etti. Şeyh Hüseyin, söz konusu büyükelçiliğin, Kudüs’ün gerçeği konusunda hiçbir şeyi değiştirmediğini, Kudüs’ün hala işgal edilmiş bir Filistin toprağı olduğunu vurguladı.

Şeyh Hüseyin, İslam dünyasına da Kudüs’e ve Mescid-i Aksa’ya sahip çıkıp bu konuda ortak adım atma çağrısında bulundu. Müftü, dün İstanbul’da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Olağanüstü Toplantısı’ndan çıkan kararı desteklediklerini belirtti.

İsrail’in, Gazze sınırında düzenlenen barışçıl gösterilerde sivil halka yönelik katliam gerçekleştirdiğini belirten Şeyh Hüseyin, Kudüs ve Batı Şeria’yı 51 yıldır işgal altında tutan İsrail’in, Gazze’yi de abluka altına alarak orada yaşayan Filistinlilerin hayatına kastettiğini vurguladı.

Dünkü protestolardaki gösterici sayısı, önceki haftalara nazaran düşüktü. Göstericiler, sahur ve iftarlarını, sınırdaki çadırlarda yaptı.

İsrail işgal güçleri ise, küçük uçakların yanı sıra, askerlerler vasıtasıyla da göstericilere ve çadırlara çok sayıda göz yaşartıcı gaz bombası attılar.

“Gazze ablukası kalkana kadar yürüyüşler sürecek”

Öte yandan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Gazze’deki Büyük Ömer Camii’nde verdiği Cuma hutbesinde, Gazze sınırındaki yürüyüşlerin, sonuç alınıncaya dek sürdürüleceğini söyledi. Heniyye, Haöas yöneticilerinin, İsrail’in tehditlerinden korkmadığına da dikkat çekti.

Herhangi bir anlaşmanın sözkonusu olmadığını vurgulayan İsmail Heniyye, geri adım atmayacaklarını ve kararın ancak ulusal bir fikir birliği ile alınacağını kaydetti. Heniyye, Gazze’deki olaylar için de girişimlerinin sürdüğünü belirtti.

“Ablukanın kaldırılması girişimleri sürüyor”

Bazı ülke ve taraflardan, gerek önceki dönemlerde gerek ise şimdi Gazze kuşatmasıyla nasıl başa çıkacaklarına dair pek çok öneri aldıklarını belirten Heniyye, söz konusu ülke ve tarafların ancak Büyük Dönüş Yürüyüşü’nün ardından harekete geçtiğine dikkati çekti.

Heniyye, yürüyüşün beraberinde getirdiği kazanımlara da vurgu yaptı, Gazze’deki insani trajedinin sona ermesi için yardım ve tekliflerin olduğunu, birtakım hareketlenmeler gördüklerini söyledi. Hamas lideri, bu kazanımlardan birinin de Refah Sınır Kapısı’nın Ramazan ayı boyunca açık tutulması olduğunu kaydetti.

Yürüyüşler sayesinde Filistin davasının yeniden uluslararası toplumun odağı haline geldiğini kaydeden Heniyye, Hamas’ın, Filistin halkı sayesinde ilerleyişinin süreceğini belirtti.

Türkiye’nin İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki göstericilere yönelik katliamına tepki olarak aldığı hızlı kararlardan övgüyle söz eden Heniyye, Filistin halkının yanında yer alan Katar, Mısır, Güney Afrika ve Bolivya’ya da tutumları nedeniyle teşekkürlerini iletti.

Hamas yürüyüşleri sürdürmekte kararlı

Hamas’ın yürüyüşleri durdurma şartı koşan herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyeceğini vurgulayan Heniyye, hareketinin, herhangi bir Arap veya bölgesel taraf ile Gazze’deki insani trajedinin hafifletilmesine karşılık, dönüş yürüyüşünün durdurulması yönünde anlaşma yapmadığını dile getirdi.

Hamas lideri, yürüyüşlerin, hedeflerine ulaşana kadar süreceğini ifade ederek, Hamas’a bir anlaşma teklifi sunulması halinde, Filistinli gruplarla ulusal uzlaşıya varmadan herhangi bir karar almayacaklarını aktardı.

Hamas heyetinin geçen pazar günü Mısırlı yetkililerle görüştüğünü ancak basında iddia edildiği gibi kendilerine Kahire tarafından herhangi bir anlaşma sunulmadığını söyleyen Heniyye, Mısır tarafının yürüyüşlerin İsrail’le askeri bir çatışmaya dönüşmesini istemediğini kaydetti.“Bu, Hamas ve diğer grupların sergilediği duruştur” şeklinde konuştu.

İsrail askerleri, geçtiğimiz pazartesi günü ABD’nin Tel Aviv Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşımasını protesto etmek ve Nakba’nın (Büyük Felaket) 70. yılını anmak isteyen göstericilere ateş açmış, 62 Filistinli şehit olmuş, 3 binden fazla kişi de yaralanmıştı.