Lübnan’da, sosyal medyada yayınladıkları fikirleri sebebiyle öldürülen aktivistlerin sayısı son zamanlarda artış gösteriyor. Yerli ve yabancı birçok Sivil Toplum Kuruluşu (STK), Birleşmiş Milletler’e (BM) bir mesaj göndererek, aktivistlere yönelik şiddet yöntemleri kullanan Lübnan hükümetine, bu yöntemlerinden vazgeçmesi için baskı yapılmasını talep etti.
İmza sayısı 22’ye ulaştı
STK’lar, BM’ye gönderdikleri mesajın üzerinden 5 gün geçtikten sonra aynı mesajı Lübnan İçişleri ve Adalet Bakanlıkları’na da gönderdi. BM ise mesajda yer alan aktivistlerin fikirleri nedeniyle gözaltına alınarak zorla belge imzalatıldığı ve sosyal medyada yayınladıkları mesajların zorla sildirildiği gibi hususlara dair soruşturma başlattı. Başlangıçta, BM’ye gönderilen mesaja 17 STK imza atarken, başka STK’ların da katılımıyla imza sayısı 22’ye ulaştı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad Hüseyin ve BM Fikir Hak ve Özgürlüklerini Koruma ve Güçlendirme Kurulu Başkanı David Kay’a ulaştırılan mesajda, Lübnan’daki insan hakları durumunun geldiği aşamanın kaygı verici olduğu bildirildi.
Şarku’l Avsat tarafından bir nüshası ele geçirilen mesaj, son olarak Lübnan İnsan Hakları Merkezi Başkanı Vadi el-Esmer olmak üzere birçok aktivistin mahkemeye çağırılarak kendisinden 2016 yılından beri sosyal medyada yazdığı bazı mesajlara açıklık getirmesinin istenmesi üzerine yazıldı.
Mesajda, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nden, basın ve fikir özgürlüğüne uyması, aktivistlere yönelik ihlallerini durdurması ve bu tür ihlallerin tekrarlanmasını engellemesi için Lübnan hükümetine baskı kurması istendi.
BM’ye gönderilen mesajda imzası bulunan 22 STK’dan biri olan Elif Derneği Başkanı Visam el-Gali, konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, mesajın gönderilmesinden sonra BM yetkililerinin, mesajda ihlallere uğradıkları belirtilen birçok aktivistle iletişime geçtiğini söyledi.
BM’nin hemen harekete geçmesini olumlu karşıladıklarını belirten Gali, “Mesajın iki temel hedefi vardı. Birincisi, Lübnan hükümetine gözaltıları durdurması yönünde uyarı yapılması, ikincisi de daha önce birçok kez BM’ye başvurulmasına ve karşılık bulunmamasına rağmen bir kez daha BM’yi harekete geçmeye davet etmekti” dedi.
Lübnan Adalet Bakanı Selim Cerissati ‘nin, “Cumhurbaşkanı, aktivistlerin gözaltına alınmaması gerektiğini düşünüyor ancak başsavcılık kanunlar çerçevesinde hareket ediyor” şeklindeki açıklamasına işaret eden Gali, “Devlet yetkilileri, yasalarda boşluklar olduğunu kabul ediyorsa bu boşlukları neden düzeltmiyorlar” diye sordu.
Uluslararası Af Örgütü, geçtiğimiz ay yayınladığı raporda, Lübnan’daki aktivistlerin fikirlerinden dolayı ifade vermeye çağrılarak, kanunlara aykırı şeyler yazmayacaklarına dair zorla belge imzalatılması konusunda uyarmıştı. Raporda, “Aktivistlerin bu tür belgelere zorla imza attırılması Lübnan kanunlarında herhangi bir dayanağı olmayan bir korkutma yönteminden ibarettir” denildi.
Raporda, güvenlik güçlerinin aktivistleri gözaltına alırken, avukatlarını arama gibi en temel haklarına bile izin vermediğine işaret edilerek, Uluslararası Af Örgütü yetkililerinin de Lübnan güvenlik güçlerinin aktivistlere yönelik fiziksel ve sözlü şiddette bulunduğunu gördüklerine şahitlik ettiği bildirildi.
Siyasi ve askeri otoritelerin, aktivistler tarafından sosyal medyada dillendirilen görüşlerin tamamını kayıt altına alarak takip etmesinin de ayrı bir kaygı kaynağı olduğuna işaret edilen raporda, yetkililerin Whatsapp mesajlaşmalarının bile takip edildiğine vurgu yapıldı.
BM’ye gönderilen ortak mesajda imzası bulunan STK’ların bazılarının isimleri ise şöyle;
Elif Derneği, Lübnan Demokrasi ve İnsan Hakları Enstitüsü (LIFE), El-Kerame Derneği, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da Özgürlük ve Eşitlik Derneği, Resmi Olmayan Arab Dernekleri Ağı, Lübnan Seçim Demokrasisi Derneği ve Basın ve Kültürel Özgürlük Ağı (Skys).