Fransa, diğer 8 Avrupa ülkesiyle birlikte bir askeri güç başlatmak üzere girişimde bulundu. Bu ülkeler içinde AB’den ayrılan ancak Paris’in kendisini en azından AB savunma sistemi içinde tutmak istediği İngiltere de var.
Reuters’in bildirdiğine göre ABD ve NATO çerçevesi dışında “Avrupa Müdahalesi Girişimi” adıyla bilinen bu güç, Avrupa sınırlarına yakın yerlerde krizlere karşı koyacak anlaşmayı hedefliyor. Bu adım Fransa ile Almanya arasında aylar süren müzakerelerin ardından atıldı.
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Almanya, Belçika, İngiltere, Danimarka, Estonya, Hollanda, İspanya ve Portekiz’in bir niyet mektubu imzaladığı Lüksemburg’da bir tören düzenledi. Törenden sonra gazetecilere verdiği demeçte, “Avrupalıların zenginliklerimizi ve egemenliğimizi korumada daha güçlü olmaları gerektiğine inanıyoruz” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu fikri Eylül ayında yaptığı bir konuşmada dile getirmişti. Bu öneri başlangıçta şüpheyle karşılanmıştı. Zira AB devletleri Aralık ayında silahlı güçlerinin geliştirilmesiyle ilgili bir anlaşmaya imza atmıştı. Parly, bu güçlere İtalya’nın da katılacağını açıklamasına rağmen İtalya’da seçim sonrası yönetim değişince ülke anlaşmadan çekildiğini belirtti. Roma ise yalnızca katılma isteğini belirtti.
Diğer Avrupa Savunma girişimleriyle iç içe girme endişesine rağmen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, orduların modernizasyonu ve hızlı hareket edebilme kabiliyetlerinin geliştirilmesini destekleyerek girişimi memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Lüksemburg’da Avrupa Savunma ve Dışişleri Bakanlarıyla yapılan toplantının ardından basın açıklaması yapan Stoltenberg şunları söyledi: “Askerlerin hazırlığını güçlendirebiliriz. Hazırlıklı olmaya ihtiyacımız var.”
Barley, Fransız liderliğindeki girişimin ABD Başkanı Donald Trump ‘un Avrupa’yı güvenlik konusunda daha fazla şey yapması yönündeki çağrısıyla uyumlu olduğunu söyledi.
AB Savunma Bakanları, 2021 yılından başlayarak birkaç milyar dolarlık savunma fonuyla desteklenecek olan “kalıcı yapısal işbirliği” anlaşmasıyla ilgili olarak anlaşmaya vardılar. Ancak bu anlaşmada Mart ayının sonunda AB’den etkili bir şekilde çekilecek olan İngiltere bulunmuyor.
İngiltere’nin buradaki rolü, Almanya ile Fransa arasındaki ihtilafları aşmaya yardımcı olması. Almanya güç kullanmaya karşı direnirken Fransa 2012 yılında Paris’in Mali’deki militanlara cevap vermesi gibi mümkün olan en hızlı şekilde müdahale etmek istiyor.
Berlin, Macron’un bu önerisini İngiltere, Malta ve Danimarka hariç AB’nin savunma anlaşması çerçevesinde gerçekleşmesinden yana. Öte yandan, Fransa ise silah ve mühimmatın geliştirilmesine odaklanan Avrupa Savunma Anlaşması’nın dışında kalmakta ısrarlı. Almanya Dışişleri Bakanı da AB’nin karar alma konusundaki sürecin yavaş ilerlemesinden dolayı sabrı tükenmiş durumda. Bakan Almanya’nın AB’nın dış politikayla ilgili kararlarını oy birliği ile değil oy çokluğuyla alınmasını istediğini söyledi.
İngiltere, AB’den çekilmesine rağmen, AB veri tabanına erişim, silah sözleşmeleri ve istihbarat alışverişi yapma isteğinin bir parçası olarak önümüzdeki yılda bir güvenlik anlaşması imzalamaya çalışıyor. Birçok AB ülkesi ise bu fikri destekliyor.
Bu arada İspanya, Somali korsanlarıyla savaşan AB Donanma misyonunu İngiltere’den önümüzdeki yıl devralacak.