Muhaliflerin kontrolündeki tek Suriye şehri İdlib, giderek el-Kaide örgütüne bağlı Heyetu Tahriru’ş Şam’ın (HTŞ) kontrolüne geçmeye devam ediyor.

Bazı yerel yetkililer, bağımsızlıktan faydalanmaya çalışan aşırılık yanlılarına karşı koymaya çalışırken, İdlib mahallelerinde siyah sancak dalgalanıyor. Militanların bu kontrolü, Suriye’de 6 yıldır devam eden savaş nedeniyle çoğu yerinden edilen 2 milyon insan için yıkıcı sonuçlar doğurabilir.

El-Kaide’nin bir kanadı olan HTŞ, temel devlet işlerini kontrolüne geçirirse, insani yardım akışı durabilir. Ayrıca ABD, Rusya ve Suriye rejiminin bölgedeki kara ve hava saldırıları yoğunlaşabilir.

Geçtiğimiz hava saldırısının sebep olduğu tahribat, HTŞ’nin desteğine katkıda bulunan faktörlerden sadece bir tanesidir. Diğer faktörler arasında, Beşar Esed’in yönetiminin reddedilmesi, uluslararası toplum karşısındaki hayal kırıklığı, ılımlı muhalefet gruplarının başarısızlığı ve İdlib sakinleri arasında yaygın olan ve savaş sırasında güçlenen muhafazakâr inançlar bulunmaktadır.

Grup destekçilerinden Velid ise, “HTŞ bölgede olsun ya da olmasın, hava saldırıları olacaktır” açıklamasında bulundu.

HTŞ ile rekabet eden diğer grup ise Ahrar’uş Şam’dır. Ancak aşırılık yanlısı olan grubun, uluslararası istekleri bulunmuyor.

Kimliğini vermek istemeyen bir bölge sakini yaptığı açıklamada, “Burada hayat şu an, Taliban tarafından kontrol edilen Afganistan’a benziyor. İnsanlar, gizli yerlerde sigara içebiliyor. HTŞ, tütün ürünlerine el koymayı ve özellikle kıyafetlere sınır getirmeyi yoğunlaştırdı” dedi.

Yerel yardım kuruluşları ise, HTŞ’nin, Suriye dışından İdlib’e tek geçiş olan Türkiye sınırını ele geçirmesinden sonra, İdlib’e yapılan uluslararası bağışların ve yardım kuruluşlarının yardımların kesilebileceği konusunda her geçen gün daha da tedirgin olduklarını kaydetti.

İdlib’e kısıtlama getirme konusunda uzun süredir kararsız olan Ankara ise, geçtiğimiz ağustos ayında sınırdaki tutumu sıkılaştırmak için adım attı. Ancak gıda malzemelerinin ve hayati gereksinim taşıyan eşya ve edevatların girişi devam ediyor.

HTŞ tarafından tedbirsiz bir şey yapılmadıkça da insani yardımlar, bölgeye gönderilmeye devam edecek.

HTŞ karşıtı gruplar tarafından İdlib’e yönelik bir saldırı olmazsa, bölge sakinleri ve kadınlar da vücutlarını tam olarak örterek, kamusal alanlarda da kısıtlamalara maruz kalarak yaşamaya adapte olmak zorunda kalabilir.