Tunus’taki işsizlik, binlerce insanın yasadışı yollarla göç etmesine neden oluyor. Bu göçler sırasında çok sayıda insan boğularak can veriyor. Yüzlerce can kaybına şahit olan Tunuslu işsizler, iş bulmak, refah içinde yaşamak umuduyla göç etmeye devam ediyor.
26 yaşındaki Tunuslu genç Hafız, kendisinden önce Avrupa’ya kaçak yollarla gitmeye çalışanların ölümlerine şahit olmasına rağmen hala Avrupa’ya yasa dışı yollarla gitmeyi düşünüyor.
Avrupa’ya kaçak göçmen taşıyan ve Tunuslu gençlerin çektiği acıyı yansıtan teknelerin sayısı eylül ayında zirve yaptı. 8 Ekimde, Tunus’ta kronikleşen ‘ölüm tekneleri’ olgusunu yeniden ön plana çıkaran ve Kerkene adası sahillerinde yaşanan tekne kazasında en az sekiz göçmen boğuldu. İnsani yardım kuruluşları kazada 40 kişinin kayıp olduğunu açıklasa da, Tunus Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Tunus donanması, sekiz kişinin cesedine ulaşırken, tamamı Tunuslu 38 kişiyi sağ olarak kurtardı. Kayıp şahıslar için aramalar hala devam ederken, kazadan kurtulanlar, teknede en az 90 kişi olduğunu söylediler. Tunus Başbakanı Yusuf Şahid, olayı ‘ulusal bir felaket’ olarak nitelendirirken, Tunus askeri mahkemesi olayla ilgili soruşturma başlattı.
Göçmen sayısı her geçen gün artıyor
Uluslararası Göç Örgütü’ne (IOM) göre, olay son haftalardan Tunus’tan yola çıkan kaçak göçmen teknelerinin sayısındaki artışı gözler önüne serdi. IOM’a ait verilere göre, ocak ve ağustos ayları arasında İtalya kıyılarına ulaşan Tunuslu göçmen sayısı bin 357. İtalya’nın Lampedusa adası ve Batı Sicilya’ya sadece eylül ayında gelen Tunuslu sayısının bin 400 olduğuna dikkat çeken IOM, 2016’da bin 200 göçmenin İtalya’ya geldiğini belirtti.
Bağımsız bir kuruluş olan, Tunus Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu’undan yapılan açıklamada, göç dalgasının arkasındaki ana nedenin, Tunuslu gençlerin yaşadığı hayal kırıklığı olduğu ifade edildi. Forum Sözcüsü Ramazan bin Ömer, kazadan sağ kurtulanların, Kassarin, Ben Gardane ve başkent Tunus’un fakir mahallelerinden olduğunu söyledi. Sözcü Ömer, Avrupa’ya doğru yola çıkan bu teknelerin, Tunuslu gençlerin yaşadığı yoksulluk ile bağlantılı olduğunu, ekonomik ve sosyal krizlerle boğuşan gençlerin önlerine serilen, örneğin istihdam eksikliği gibi gidişattaki olumsuzlukların onları bu yola ittiğini belirtti. Tunus, hükümetin devrilmesinin ardından 2011’de politik geçiş sürecine girmesine rağmen, özellikle gençler arasında işsizliğin yüksek olduğu ekonomik alanda büyük sorunlarla karşı karşıya.
“Sadece bir ay çalışabildim”
Fransız Haber Ajansı’nda (AFP) yer alan haberde, batan tekneden sağ kurtulan Genç Tunuslu Hafız’ın yeniden kaçak yollarla Avrupa’ya kaçma girişiminde bulunmayı düşündüğü aktarıldı. AFP’ye konuşan Hafız, “İki yıldır işsizim. İki yıl önce sadece bir ay çalışabildim. Sadece bir kafede çalışarak günde 4 dolar kazansam bile bu beni hayatta tutmaya yetecek” dedi. Tunus’ta gelecekle ilgili hiçbir ufkun olmadığını ifade eden Hafız, ülkesinin bu haline çok öfkelendiğini dile getirdi.
Avrupa’ya yasadışı yollarla gidebilmek için ihtiyacı olan 1200 doları toparlamaya çalışan Hafız, küçük motosikletini ve annesinin takılarını sattı. Bir miktar da borç aldı. Hedefinin, önce İtalya’ya ardından Fransa’ya giderek, burada kendisine bina boyacılığı işi bulmaya söz veren arkadaşlarıyla bir araya gelmek olduğunu söylüyor.
Para bulamayınca nişanı attı
Kardeşiyle birlikte boğulmak üzereyken kurtarılan Ziyad ise “Ben zaten öldüm” ifadelerini kullandı. 27 yaşındaki Halid ise kalıcı bir iş bulamadı. Halid kardeşi Ziyad’ın evlilik için ihtiyacı olan parayı toparlayamadığı için, nişanını bozmak zorunda kaldığını söyledi.
Tunuslu yetkililer, tutuklu, kaçakçı ve göçmen sayısında artış olduğunu doğrularken, sivil toplum kuruluşları, ölüm teknelerine olan rağbete karşı uyarıda bulunuyor. Çünkü Tunuslular için daha iyi bir alternatif yok. Öte yandan, kirlilikten etkilenen çok sayıda balıkçı, insan ticareti alanına girmek zorunda kaldı.