Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin DEAŞ’ın yenilmesinden ve Irak topraklarından tamamen sürülmesinden sonra en fazla gündeme getirdiği konuların başında yolsuzlukla mücadele var.
İbadi düzenlediği son basın toplantısında “Yolsuzluk, devletin zayıf kalmasını neden oluyor” dedi. Yolsuzluk yapanlarla savaşacağına dair halka söz verdi. İbadi, “Terörizme karşı nasıl başarı kazandıysak, halkımıza söz veriyoruz yolsuzluğa karşı olan savaşımızı da kazanacağız” ifadesini kullandı. İbadi, yolsuzlukla mücadelenin DEAŞ terör örgütüyle mücadele etmekten ve onu yenilgiye uğramaktan daha az önemli olmadığını vurguladı.
Yapılan yorumlar, 2003’ten bu yana ülkeyi sarsan sorunların çoğunun temelinde ekonomik ve bürokratik yolsuzluğun olduğu yönünde. Yolsuzluk, ülkenin ihtiyaç duyduğu kalkınma ve yatırım projelerinin çoğunu sakat bırakıyor. Parlamento gözetim komitelerinin kaynakları, yaklaşık 10 bin hizmet ve yatırım projesinin başarısızlığa uğramasının nedenini yolsuzluklara bağlıyor.
Başbakan İbadi’nin ise yolsuzlukla mücadele konusunda ciddi endişeleri bulunuyor. İbadi, yolsuzlukların bölgesel çıkarlar ve finans ağlarıyla bağlantıları bulunduğu görüşünde. Ayrıca yolsuzluk yapanların arasında mafyanın, bazı siyasetçilerin ve milislerin olduğunu da düşünüyor.
Bununla birlikte, İbadi’ye yakınlığıyla tanınan siyasi analist İhsan Şammari, “Yolsuzlukla mücadele bugün imkansız gibi görünüyor. Üç yıl önce DEAŞ’a karşı zafer kazanmanın imkansız göründüğü gibi. Ancak İbadi terör örgütüne karşı kazandı, yolsuzluğa karşı da kazanacak” açıklamasında bulundu. Şammari, Şark’ul Avsat’a yaptığı açıklamada, “Yolsuzlukla mücadele planı İbadi için yeni değil. Hükümet kuruluşunun ilk günlerinden beri bu plana odaklandı” ifadesini kullandı. Analist Şammari, bütün devlet kurumlarını içeren bir elektronik ağ aracılığıyla, yolsuzluk için müsait olan boşlukları kapatacak bir e-devlet sisteminin de kurulacağını söyledi. Şammari, başbakan tarafından alınan önlemler meyvelerini hemen vermese de etkili ve istenen sonuçların yakın ya da orta vadede elde edileceğine inanıyor. Analist, İbadi’nin 2003 yılındaki BM Sözleşmesi’nden büyük ölçüde yararlandığını, yolsuzluklardan kaynaklanan fonların geri kazanılmasına ilişkin olarak, önceki hükümetlerin bunu yapmadığını söyledi. İbadi’nin yolsuzlukla mücadele etmeye ve Irak’ın yağmalanan fonlarını geri kazanmaya çalıştığını belirten Şammari bunun uluslararası uzmanların desteğiyle yapıldığına dikkat çekti.
Eski Irak Güven Komisyonu Başkanı Yargıç Rahim el-Ukeyl ise İbadi’ye yönelik halihazırdaki yerel ve uluslararası kamuoyu desteğinin yanı sıra bürokrasideki dikkatli yönetime dikkat çekti. Bu sayede halkın kendisine yolsuzlukları önleme ve mücadele için ciddi bir adım atma fırsatı verdiğine inandığını kayetti.
Şark’ul Avsat’a konuşan Yargıç Ukeyl açıklamasında “Hiç şüphe yok ki kamu hazinesinden astronomik rakamları bulan kaynakları yağmalamaya devam edenlerin, büyük yolsuzluk yapan üst düzey yöneticilerin, politikacıların, müteahhitlerin, işverenlerin peşinde olunacak, dedi.
2008’den 2011’e kadar Irak Güven Komisyonu Başkanlığını yürüten el-Ukeyli, eski Başbakan Nuri el-Maliki’ye yakın olanların baskılarının ardından istifaya zorlanmıştı. Ukyli, Güven Komisyonu Başkanı Dr. Hasan Yasir’in daha önce hazırladığı öneri doğrultusunda Komisyon’un desteklenmesi, güçlendirilmesi ve mali kaynakların özel yürütme güçlerince sağlanması çağrısında bulundu.