Suudi Arabistan’ın Başkenti Riyad’da düzenlenen Suriye’nin Muhalif ve Devrimci Güçleri Kongresi’nin ikinci ve son günü tamamlandı. Muhalifler, sonuç bildirgesinde “Suriye’deki siyasi geçiş sürecinde Beşşar Esed ve yönetici zümresine yer yok” dedi.
Riyad 2 Kongresi’nin sonuç bildirgesinde, Suriye muhalefeti tarafından belirlenen ortak tavrın, Suriye halkının verdiği kurbanlarla belirlendiğine ve bu tavırdan dönüş olmadığına vurgu yapılırken, ortak tavrın, Cenevre 1 bildirgesi çerçevesinde, siyasi geçiş sürecini yönetecek ve bağımsız karar alma gücüne sahip Geçici Yönetim Kurulu kurulması’nı gerektirdiği ifade edildi.
Siyasi geçiş sürecinin, istikrarlı ve güvenli bir Suriye’de icra edilmesinin temel ilkelerden olduğuna değinilen bildirgede, Suriye’de, geçiş süreci başlar başlamaz Esed rejimi ve yönetici zümresi ülkeden gitmeden istikrar ve güvenliği sağlamanın mümkün olmadığının altı çizildi.
Beşşar Esed ve kurmaylarının, iktidarları boyunca Suriye halkına karşı savaş suçu işlediğine ve bu suçların uluslararası kanunlar ve insan hakları ilkeleri gereğince yargılanması gerektiğine işaret edilen bildirgede, Suriye’de savaş suçu işleyen bütün sorumluların Uluslararası Cinayet Mahkemesi’ne (UCM) sevk edilmesi gerektiği kaydedildi.
Bildirgede, ayrıca, Kongre’nin hedefinin Suriye’yi Cenevre 1 bildirgesi ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından alınan 2118 ve
2254 sayılı kararlar çerçevesinde adil bir siyasi geçiş süreci aracılığıyla demokratik bir düzene ulaştıracak bir çatı yapılanması gölgesinde muhalefetin birleştirilmesi olduğu vurgulandı.
Muhalefetin, Suriye’nin çeşitli etnik ve dini yapılardan oluşan bir topluma sahip olmasının getirdiği sorumluluğu yüklendiğine ve Suriye’nin toprak bütünlüğü ile halk bütünlüğünü koruyacağına vurgu yapılan bildirgede, BM ve Uluslararası Toplum’dan, uluslararası kararları ciddiyetle uygulamalarını ve tutukluların serbest bırakılması, kuşatmaların kaldırılması, muhtaçlara insani yardım ulaştırılmasına izin verilmesi ve mültecilerin evlerine dönüşüne ilişkin maddelerin derhal hayata geçirilmesi talep edildi.
Sonuç bildirgesinde, son olarak, BM ve Uluslararası Toplum’a, Suriye’de çatışmaların azaltılması anlaşmasının uygulanarak, Esed rejimi ve müttefiklerinin Suriye halkına karşı işlediği insan hakları ihlalleri ve savaş suçlarının bir an önce durdurulması çağrısı yapıldı.
Riyad’da Suriye askeri ve siyasi muhalefet güçleri, kongrede tüm muhalefet gruplarını müzakere etme ve temsil etme görevlerini üstlenecek 50 kişilik birleşik heyetin kurulduğunu açıkladı. BM’nin himayesinde krizin çözümü için Cenevre sürecine olan bağlılığını vurgulayarak koşulsuz doğrudan müzakere çağrısında bulundu.
Suriye Muhalefetinin Kahire Platformu Genel Başkanı Firas el-Halidi Riyad’da sabahın erken saatlerine kadar süren bir toplantıda, BM Suriye Özel Temsilcisi Stefan de Mistura’nın da katıldığı Kongre’de, 2254 Güvenlik Konseyi kararına dayandırılarak çözüm için koşulsuz müzakereleri yeniden başlatma çağrısında bulundu.
Halidi, katılımcıların müzakereler esnasında Beşşar Esed ve rejiminin yönetimden ayrılmasının şart koşulmasına oybirliği ile karar verdiklerini ve Moskova Platformu üzerinde anlaşmaya varıldığına dikkat çekti. Ayrıca Halidi toplantıda elde edilen başarıdan dolayı Suudi Arabistan’a teşekkür etti. Görüşmelerin önemli olduğunu ve eylem mekanizmalarının nihai tavrını belirlemek için istişarelerin hal gerekli olduğunu ve ek toplantılar düzenleneceğini açıkladı. Kahire ve Moskova Platformlarının masadan ayrılmasını yasakladı.
Toplantıdaki farklılıklarla ilgili bir soruyu yanıtlayan Müzakere Yüksek komisyonu üyesi Besma Kaddamani, “Nihai bildirinin metninde bölünmeler yoktu, sadece ciddi tartışmalar ve müzakereler vardı. Bu açıklamada müzakere sürecinin temel noktalarını demokratik, çoğulcu bir ademi merkeziyet devleti isteyen Suriye’nin geleceğini ve siyasal geçiş sürecini belirlemek için görüşmelere yaptık” dedi.
Cenevre Sözleşmesi 1 ve 2254 sayılı karar gereğince geniş bir konsensüsün olduğunu ve uluslararası referansların kendilerine çok yardımcı olduğunu vurguladı.
Kaddamani, “müzakere başlığımız, geçiş sürecinde Beşşar Esed ve Rejiminin yönetimden ayrılmasıdır” dedi. Ancak bunun ön koşul olmadığını ve herhangi bir ön koşu olmadan Cenevre’ye gittiklerini söyleyen Kaddamani, “siyasi geçişin olabildiğince gerçek ve köklü bir şekilde yapılabilmesi için güvenli ve bir ortama ihtiyaç var ve bu da rejimin başındakiyle mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Kaddamani ayrıca Esed’i kast ederek “Rejimin başındakinin gitmesi, gerçek ve köklü siyasi bir geçişin sağlanması için çalışıp, geçiş hükümetini devralacaklarını” sözlerine ekledi. Kaddamani, Moskova Platformu’ndan bunun için randevu alındığını ve Cenevre’de birleşik bir delegasyona katılacaklarını belirtti.
Muhalefet lideri Hadi Bahra, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Riyad’daki muhalefetin tüm bileşenleri ile Riyad Kongresi müzakere heyetiyle tam bir uyumun sağlandığını ve bunun esas alınması gerektiğini belirtti.