Facebook’un satışları, yüzde 46 oranında yükselmesi ve net gelirinin iki katına çıkması bekleniyor. Fakat ister inanın ister inanmayın geçen yıl, Facebook için kötü bir yıldı. Mali performansına rağmen sosyal iletişim devi, farklı cephelerden organize bir şekilde kuşatılmasıyla birlikte 2018 yılında bir tür hesaplaşmayla karşı karşıya kalacak.

Öncelikle mesele, sitenin içeriğiyle ilgilidir. Kurucusu Mark Zuckerberg’in belirlediği doğrultuda uluslararası sosyal bir ağ oluşturmak yerine kullanıcı sayısının artmasından sorumlu Facebook eski yapımcısı Chamath Palihapitiya’nın ifadesine göre, Facebook, sosyal dokunun parçalanmasına sebebiyet verdi. Chamath Palihapitiya, çocuklarına Facebook’u kullanmasına izin vermiyor. Çünkü Palihapitiya, çocuklarının Facebook’la etkileşim sonucu beyinlerinde meydana gelen dopamin maddesine dayalı döngülerin kölesi olmalarını istemiyor.

Facebook’un ilk yöneticisi olan Sean Parker’ın Palihapitiya’nın eleştirilerine benzer eleştirileri dikkat çekiciydi. Parker, eleştirisinde “Sosyal paylaşım sitesi, sizin toplumla ilişkinizi ve insanların birbirleriyle olan ilişkilerini değiştiriyor. Çocuklarımızın zihinlerine ne tür bir zarar verdiğini kim bilir” dedi.

Diğer yandan Facebook, Palihapitiya’nın suçlamalarına öfkeli bir şekilde cevap vererek Palihapitiya’nın uzun süredir şirkette çalışmadığını (2011 yılında şirketten ayrıldı) söyledi. Facebook’un son girişimleri hakkında kendisinin herhangi bir bilgisinin olmadığı belirtildi. Parker ya da Palihapitiya’nın iddialarının sosyal paylaşım sitesini kullananlar üzerinde herhangi bir yansımasının olmayacağı ifade edildi.

Yabancılara ve organizatörlere göre Facebook, toplum sağlığı için anlık rahatlamanın kaynağı olarak görülüyor. Ancak Facebook, sosyal paylaşım sitesinin başkalarına karşı kötü ve düşmanca kullanımını son derece kolay bir hale getiriyor. İngiltere Yaşam Standartları Komisyonu, geçtiğimiz Çarşamba günü yayınladığı bir raporda, bunlara işaret etti. Sosyal medya konusunda en kuvvetli uyarı niteliğinde olan rapor, sosyal iletişim şirketlerinin illegal muhtevasına karşı yasal sorumluluk dengesinin değiştirilmesi maksadıyla başbakanı yasaları desteklemeye çağırdı.

Facebook, hala en güçlü sosyal platform olmasına rağmen “Google” ve “Twitter”, ABD ve Avrupa’da hükümetler tarafından benzer baskılarla yüzleşiyor. Almanya, sosyal paylaşım sitelerinin nefret söylemlerini derhal silmelerini, aksi takdirde cezai işlemlere maruz kalacaklarını belirten bir kanun düzenledi. ABD başkanlık seçimleri kampanyasında Rusya’nın yaptığı uygulamalar, Facebook’u reklam satışları konusunda daha fazla güvenlik işlemelerini uygulamaya ve şeffaflığı garantilemek için daha fazla yasa düzenlemeye sevk etti.

Avrupa’da özellikle organizatörlerin hedeflediği diğer bir alan ise vergilerdir. “Google” gibi Facebook da şirketlerin düşük vergilendirilmesinden dolayı ABD dışındaki bütün gelirlerini İrlanda’da muhafaza ediyor. Mülkiyet kanuna göre çoğu vergilerini burada ödüyor. Bu durum, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde Facebook’a yüzde 10,1 oranında aktif bir vergi uygulanmasına neden oldu.

Cari yılda başta Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya olmak üzere büyük ekonomilere sahip Avrupalı devletler, çalışmalarının büyüklüğüne göre Amerikalı teknoloji şirketlerine ödenmeyen vergilerin tazminatı olarak gelir vergisinin uygulanmasını talep etti. Ancak tepki çeken bu uygulama, Avrupa Birliği’nin yeterli ölçüde desteğini almada başarısız oldu. Çünkü İrlanda ve diğer ülkeler, söz konusu uygulamanın ekonomik sonuçlarından endişe duyuyor.
Fakat Avrupalı devletler, bireysel uygulamalar koydu. Örneğin; İtalya’daki iktidar partisi, devlet içerisinde herhangi bir reklamdan yüzde 6 oranlık bir vergi alınması planını destekledi.

Geçtiğimiz Salı günü Facebook, İrlanda dışında faaliyet gösterdiği ülkelerde reklam gelirlerinden vergi alacağını duyurdu. Fakat İrlandalı ekonomi uzmanı Seamus Coffey’e göre Facebook ve Google, bu yöntemi İngiltere’de denediğinde vergi artışını büyük ölçüde gerçekleştiremedi. Geçtiğimiz yıl Facebook, 842 milyon sterlin değerinde reklam geliri elde ederken İngiltere’de 2,6 milyon sterlin (3,5 milyon dolar) vergi ödedi. Satışlarını rezerve ettiği yere bakılmaksızın şirket, Cayman adaları gibi Avrupa’dan uzakta tutulan fikri mülkiyet haklarını ödemek zorunda. Coffey, yeni sistemin Facebook’un vergi faturasında büyük bir değişiklik meydana getirmesinden şüpheleniyor. Fakat meydana gelecek şey, diğer ülkelere gidecek daha küçük gelirlerdir.

Aynı şekilde Facebook, reklam ve uygunsuz içeriklerle ilgili meydana gelen problemleri aşmak için yaklaşık bin denetleyici istihdam etmeye çalışıyor. Facebook, 100 bin denetleyici istihdam etse bile bu denetleyiciler, aralarında çok sayıda robot ve ücretli şahısların bulunduğu yaklaşık 2 milyar meçhul kullanıcının yayınladığı bilinmeyen içerikleri kontrol edemeyeceklerdir.

Tek çözüm, insanların sadece gerçek isimleriyle sayfa oluşturmalarına izin veren politikayı uygulamaktır. Böylece her şahıs, kendi sayfasının içeriğinden sorumlu olacaktır. Fakat bu durum, Facebook kullanıcılarının azalmasına sebebiyet verecektir. Bu da yatırımcılar için uyarı çanları demektir.