Paris, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması ve ABD Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşıma kararının ardından, Filistin-İsrail çatışmasında diplomatik bir girişim başlatmak istemiyor. Ancak bu, Fransa’nın Ürdün Kralı 2. Abdullah ile öğleden sonra bir araya gelen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından açıklanan dosyadan elini çektiği anlamına gelmiyor.
Macron liderliğindeki Fransız diplomasisi her yönden aktiftir. İsrail Başbakanı Netanyahu ile 10 Aralık’ta görüştüğünü belirten Fransa Cumhurbaşkanı Macron, ‘barış yolunu diğer taraf için terk etme’ ilkesiyle hareket eden farklı prensiplere sahip kişilere kıyasla kendisinin ‘tüm taraflarla konuşulması gerek’ ilkesiyle hareket ettiğini söyledi. Bu hafta Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas ile görüşeceğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Macron Ürdün ve Fransa Dışişleri bakanları ve müsteşarlarının da hazır bulunduğu Elysee Sarayı’ndaki toplantının ardından yaptığı açıklamada, “Şu an bir Fransız inisiyatifi başlatmanın zamanı değil” dedi. Macron ve Kral Abdullah arasında ABD’nin planlarına yönelik bekleme noktasında bir fikir birliği oluşmuş gibi görünüyor. Ürdün Kralı Abdullah, “ABD’lilerin önümüzdeki iki ya da üç ay içinde planlarını sunmasını bekleyeceğiz. Acele etmekten kaçınmak zorundayız” ifadelerini kullandı. Macron da daha önceki açıklamalarında ABD Başkanı Trump’a planını sunması için zaman tanınması gerektiği görüşünde olduğunu belirtmişti.
Ancak ABD yönetimine belli bir süre verilmek istenmesi, Fransa ve Ürdün’ün Trump’ın kararına yönelik eleştirilerini hafifletmiyor. Kudüs’ün statüsünün olduğu gibi ve değişmeden korunması gerektiğini vurgulayan Fransa Cumhurbaşkanı açıklamasında “Kudüs’ün statüsünün İsrail ile Filistin arasında yaşanan sorunun çözümünden bağımsız bir şekilde ele alınamayacağı konusunda aynı düşünceyi paylaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Ürdün’ün ‘uluslararası hukuka aykırı olduğu için’ ABD’nin kararına karşı çıktığını belirten Kral Abdullah da iki devletli çözümün ancak başkenti Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulmasıyla mümkün olabileceğini söyledi. Kral Abdullah ayrıca ABD kararının Kudüs’teki Hristiyanların ve Müslümanların haklarını korumak için sunduğu ve ‘saldırgan’ olarak nitelendirdiği hakların da içinde yer aldığı çözüm formülünü reddettiğini vurguladı.
Fransa Cumhurbaşkanı ve Ürdün Kralı’nın açıklamaları Trump’ın aldığı karar ve ‘barış için bir fırsat bırakılması’ için müzakerelerin yapılması ihtiyacı konularında ittifak sağladıklarını ortaya koyuyor.
Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Arap diplomatik kaynaklar, ABD’nin aldığı kararla bilinçli olarak Arap ve İslam toplumlarının istikrarını bozma ve kışkırtmasına rağmen Paris’in ‘ABD’nin isteği üzerine Washington’u rahatsız etmek istemediğinin açık olduğunu’ belirttiler.
Aynı kaynaklar, ABD’nin ‘bilinen bir ABD siyasi taktiği’ olan ‘zaman tanınması talebi’ ile sorunların çözümü planının başarısız olması halinde Avrupa’nın elinden kurtulmuş olacağını savundu. Daha önce aynı şeyi, ABD eski Dışişleri Bakanı John Kerry, Fransa eski Cumhurbaşkanı François Hollande ve Dışişleri Bakanı Laurent Fabius ile yaptığına dikkat çekildi.
Her halükarda, Filistin-İsrail dosyasının Macron döneminden de herhangi bir beklentisi olmadığı görülüyor. Hatta belki de bunu daha da zorlaştırıyor. Bu özellikle Macron ile İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Paris’teki görüşmesinde açıkça görüldü. Macron, genel olarak İsrail Başbakanı’ndan Filistinlilere yönelik cesur adımlar atmasını istedi. Ancak tarafların görüşmesi daha çok iki sağırın konuşmaya çalışmasına benziyordu.