Marakeş’te Fas hükümetinin ev sahipliğinde, IMF, Arap Para Fonu (AMF), Arap Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu’nun (AFESD) desteği ile gerçekleştirilen “Herkes için refah… Arap dünyasında çalışma ve genel kalkınmanın güçlendirilmesi” başlıklı konferansa, politikacılar, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla devam ediyor.

Konferansa katılan, Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Arap Fonu Başkanı Dr. Abdulatif Yusuf el-Hamad, uzmanlar, ekonomistler, karar mercileri, özel sektör temsilcileri, akademisyenler, gençlik ve sivil toplum örgütleri, Arap bölgesindeki ekonomik zorlukların üstesinden gelmek için yenilikçi çözümler üretmeye çalışıyorlar.

Marakeş’te düzenlenen ‘Herkes için refah.. Arap dünyasında çalışma ve genel kalkınmanın güçlendirilmesi” başlıklı konferansta konuşan Dr. Abdulatif Yusuf el-Hamad, “Bu konferans, genel kalkınmanın güçlendirilmesi, bölgenin potansiyelini kullanarak milyonlarca iş imkanı oluşturma konusunda deneyimlerin paylaşımı ve fikir alışverişinde bulunulması için eşsiz bir fırsat. Konferansa ev sahipliği yaptıkları için Faslı yetkililere teşekkür ediyorum. Girişimciliği ve yenilikçiliği teşvik etmenin, şeffaflığı, teknolojiyi kucaklamanın ve kalkınmayı teşvik edecek hükümet politikaları tasarlamanın önemini buradan bir kez daha vurgulamak istiyorum” ifadelerini kullandı.

“İş imkanlarını geliştirmek zorundayız”

Diğer yandan, Uluslararası Para Fonu (IMF) Ortadoğu ve Orta Asya Bölge Direktörü Cihad Azur, “Arap bölgesi, muazzam zorluklarla karşı karşıya, ancak son derece zor koşullara rağmen ekonomik istikrarını korumayı başardı. Büyümenin iyileşmeye başladığı, enflasyonda istikrarın sağlandığı, kamu borçlarında azalmaların görüldüğü, Arap gençliğinin geleceği için umutların yeşerdiği, isteklerini gerçekleştirecek iş imkanlarının sunulduğu ve toplumsal bozulmaların hafifletildiği ekonomik politikalar geliştirmek için çalışmak zorundayız” şeklinde konuştu.

Reformların, bölgedeki birçok ülkenin düşük kalkınma seviyesi ve yükselen işsizlik oranının yanı sıra yolsuzluk nedeniyle yaşadığı temel sorunlarla başa çıkmasında kilit rol oynadığını belirten Cihad Azur, bölge nüfusunun yüzde 60’ının 30 yaş altı gençlerden oluştuğunu, önümüzdeki 5 yıl içerisinde yaklaşık 5 buçuk milyon gencin iş hayatına atılmasının beklendiğini ve bu yüzden daha fazla iş imkanına ihtiyaç duyulacağının altını çizdi. Arap bölgesindeki yüzde 10 civarındaki işsizlik oranının küresel oranların en yüksek seviyesi olduğuna değinen IMF Ortadoğu ve Orta Asya Bölge Direktörü, bölgenin özel sektör ve gençlerin omuzlarındaki büyüme seviyelerinin iyileştirilmesi gerektiğini, hükümetlerin toplumdaki ilk iş veren olamayacaklarını da sözlerine ekledi. En iyimser olduğu konunun, bölgenin genç ve yetenekli sakinlerinin, geleceğini kendi elleriyle geliştirmeye açık ve istekli olmaları olduğunu belirten Cihad Azur, “Ekonomide daha önce eşi benzeri görülmemiş bir büyüme sağlamak için bu yeni nesle uygun eğitim ve istihdam fırsatları sunulmalı. Bölgedeki siyasiler, gün geçtikçe gündemlerinin birinci maddesi olarak, kalkınma ve iş imkanı konularını almaya devam ediyor. Arap gençliği, kalkınmanın temel ve ana unsuru olabilir.. IMF olarak hükümetlerle bu konu üzerine yoğunlaşıyoruz” ifadelerini kullandı.

Azur, Fas hükümetinin ev sahipliği, IMF, Arap Para Fonu (AMF), Arap Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu’nun (AFESD) katılımıyla gerçekleştirilen “Herkes için refah.. Arap dünyasında çalışma ve genel kalkınmanın güçlendirilmesi” başlıklı konferansta, politikacılar, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşları arasında kalkınma konusunda çözüm bulmak için yoğun tartışmaların yaşandığına dikkat çekti.

Küçük işletmelere destek

En önemli tartışmalardan birinin, özel sektör kaynaklarının nasıl geliştirileceği, iş ortamının nasıl iyileştirileceği ve küçük işletmelerin nasıl iş imkanı sağlanacakları olduğunu ifade eden Cihad Azur, bir diğer önemli konunun ise destek konusu olduğuna işaret etti. Yıllık yakıt desteğinin 75 milyar dolar olduğunu, bu rakamın yüzde 40’ının zenginlere ve yüzde 20’sinin daha zenginlere, yüzde 7’sinin (yaklaşık 4 milyar dolar) ise fakirlere gittiğini belirtti. Azur, “Küçük işletmelere fırsatlar sunmaya, büyüme ve altyapı düzeylerini iyileştiren politikalara odaklanıyoruz” dedi.

Arap toplumunda kadın rolü

Arap toplumunda kadın rolünün ve işgücü piyasasına girmelerinin önemine vurgu yapan Cihad Azur, kadınların, çalışma hayatlarında, erkeklerin karşılaştıkları zorluk ve sorunların üç katıyla karşılaştıklarına dikkat çekti. Azur, kadınlara kısa ve orta vadede, güçlü bir ekonomik gelir fırsatı sağlamanın, gayrisafi yurt içi hâsıladaki (GSYİH) büyüme oranlarının yüzde 4’ünü oluşturacağını belirtti.

“Geciken reformlar kalkınmayı olumsuz etkiledi”

Küresel ekonomideki yükselişin, Arap bölgesi ve dünyanın diğer bölgelerinde uzun süre geciken reformlardan dolayı ilerleme sağlayamadığını söyleyen IMF Direktörü sözlerini şöyle sürdürdü, “Reformların geri alınması veya ertelenmesi, gelecek nesillere zarar veren yanlış bir tercih olur. Bu nedenle, reformların ve eşitliklerin, sosyal etkileri ve mevcut kaynaklardaki ekonomik koşullara aşamalı olarak uygulanması dikkate alınarak, herkesin faydalanmasını sağlamalıyız.”

Çok sayıda devlet görevlisi, politikacı, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve uzmanların katılımıyla pazartesi günü başlayan konferansın birinci oturumunda, katılımcılar, Arap dünyasında girişimciliği ve yeniliği teşvik edilmesinin yanı sıra gençlere yönelik istihdam olanaklarını artırmak ve yeni teknolojilerin kullanımı konusundaki yenilikçi projelerini ve tekliflerini sundular. Bugün (salı) gerçekleştirilen ikinci oturumda, IMF’nin önümüzdeki dönemde uygulanmayı planladığı, Arap hükümetleri ile bir ‘yol haritası’ konusundaki tavsiyelerin sunulmasıyla konferans sonlanacak.

Rakamlarla Arap dünyası

2009’dan bu yana Arap bölgesindeki ortalama büyüme oranı yüzde 3.6’dır. IMF tarafından yapılan bir araştırma, bölgedeki istihdam oranının yıllık 0,5 oranında arttırılabilmesi halinde, GSYİH büyüme oranının yılda yüzde 5 buçuğa yükseleceğine ve kişi başı yıllık gelirin yüzde 3,8 oranında artacağına işaret etti.

Nüfusun yüzde 40’ı fakir

Arap dünyasında, 142 milyondan fazla kişi, günlük 3.2 doların altında yaşıyor. Bu rakam, bölge ülkelerindeki GSYİH’ya oranla düşük kalırken, nüfusun yüzde 40’ını oluşturan fakir kesimler, ancak bölge ülkeleri tarafından yapılan sosyal yardımların yüzde 5’nden yararlanmaktadır.

2030’da işsizlik oranı yüzde 14

Gençler arasındaki işsizlik oranı yüzde 25. IMF, kalkınma ve istihdam olanakları hızının bu şekilde devam etmesi halinde, işsizlik oranlarının 2030’da yüzde 14’e ulaşabileceğini tahmin ediyor.

Kadınlar arasındaki istihdam oranı, her dört kadından birinin çalıştığı yönünde, yani dörtte bir oranındadır.

Bölge nüfusunun yüzde 70’i (330 milyon kişi) herhangi bir banka hesabına sahip değil. Finansmana ulaşma sorunu, bölgedeki özel sektörün gelişmesindeki en büyük engel. Küçük işletmelerin, istihdam olanaklarının yüzde 60’ına sahip olmasına rağmen, Bölgedeki kredilerin, küçük işletme sayısına oranı, dünyanın en düşük seviyesindedir. Yani GSYİH’nın yüzde 2’sine eşit.