Arap Ülkeleri Dışişleri Bakanları, dün düzenledikleri toplantıda, Filistin Devleti tarafından, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs kararına karşı önerilen 19 maddelik eylem planını kabul etti. Kabul edilen eylem planında, Filistin barışında gözlemcilik rolü üstlenmesi amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) şemsiye altında çok taraflı bir gözlem mekanizmasının kurulması da yer alıyor.
Arap Birliği’nin Kahire’deki merkezinde düzenlenen ve 14 ülkenin Dışişleri Bakanlarının katıldığı toplantıda, Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı bir kez daha reddedilirken, büyükelçiliklerin Kudüs’e taşınmasının bütün uluslararası kararlara aykırı olduğu vurgulandı.
Toplantıya katılan Bakanlar, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Aralık ayında aldığı Kudüs’ün tarihi statüsü ve demografik yapısının değiştirilmesinin kabul edilemez olduğu şeklindeki kararına desteklerini yinelerken, BM Genel Kurul üyelerine Kudüs’te büyükelçilik açmaktan kaçınmaları çağrısı yaptı.
Filistin Devleti kurulması zorunlu
Birliğin Dışişleri Bakanları tarafından yayınlanan bildirgede, barışın stratejik bir tercih olarak sürdürülmesi, Arap-İsrail sorununun 2002 yılında Arap Birliği tarafından sunulan teklif temelinde çözülmesi ve İsrail’in tanınmasından önce 1967 sınırında bir Filistin Devleti kurulmasının zorunlu olduğunun altı çizildi. Ayrıca, İsrail’in Filistin Devleti’ni ve Filistin halkının kendi geleceğini belirleme hakkını tanıması gerektiği ve İsrail’in Kudüs’ü kendi topraklarına katması ile barış için belirlenen uluslararası ilkelere aykırı anlaşmaları reddettiklerini bildirdi.
Bildirgede, Filistin halkının İsrail işgaline karşı halk direnişi dahil her türlü mücadele hakkına vurgu yapılarak, Arap ülkelerinin mevcut imkanlarının Filistin halkının direnişine destek için kullanılmaya devam edileceği ifade edildi.
Arap Birliği’ne Filistin Devleti’ni tanımayan ülkelere çeşitli ziyaretler gerçekleştirerek ilişkileri geliştirme çağrısı yapılan bildirgede, Filistinlilerin İsrail’in “İşgalci güç” olarak, Filistin halkına karşı işlediği suçlar nedeniyle hesap vermesi için sarf ettiği çabalara destek verilerek, bu çabaların sürdürülmesi için gerekli ekonomik desteğin verilmesi gerektiğini vurgu yapıldı.
Bildirgede, ayrıca, Filistinli taraflara, 2011 ve 2017 yıllarında imzalanan Kahire Anlaşması temelinde ulaşılan barışın gereklerinin uygulanmasını hızlandırma ve Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin Gazze’deki görevlerini icra etmeye başlayarak, en kısa zamanda seçimleri gerçekleştirmesinin önünü açma çağrısı yapıldı.
Arap Birliği Genel Sekreterine, kararların uygulanmasını takip görevi
Kahire’de toplanan Arap Ülkeleri Dışişleri Bakanları ile Büyükelçileri, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmet Ebu Gayt’a, toplantıda alınan kararın maddelerinin uygulanmasını takip etme ve bu amaçla ilgili taraflarla görüşerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) gerekli raporları ulaştırma kararı verdi. Arap Birliği’nin, Kudüs meselesindeki gelişmeler ışığında toplantılarını sürdürme kararı alındı.
“Uluslararası tepkilerin artırılması için çalışmalar yoğunlaştırılmalı”
Öte yandan, konuya ilişkin bir açıklama yapan Genel Sekreter Ebu Gayt, toplantının durumu düzene sokma ve sonuçlarını tahlil etme açısından önemli olduğuna dikkat çekerek, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun, 128 üyenin oyuyla ABD’nin Kudüs kararını reddetmesiyle başlayan karara karşı uluslararası hareketlilikler, son olarak Avrupa Birliği’nin (AB) ve birçok uluslararası gücün olumlu tavrıyla yeni bir zemin oluştu. ABD’nin kararına karşı uluslararası tepkilerin artırılması için çalışmalar yoğunlaştırılmalı ve Filistin Devleti’nin tanınması için mesailer artırılmalı” dedi.
Arap dünyasındaki güç merkezlerini harekete geçirecek bir strateji belirlenmesinin önemine dikkat çeken Ebu Gayt, uluslararası güçlerin Kudüs davasına yönelik tavırlarına daha fazla etki etmek için Arap ülkelerinin çabalarını birleştirmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
“Kudüs kararı yasadışı bir karardır”
Cibuti’nin dönem başkanlığında gerçekleştirilen toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Cibuti Dışişleri Bakanı Mahmud Ali Yusuf, Arap ülkelerini Filistin’de insan haklarını tehdit eden olaylara karşı sağlam adımlar atmaya davet ederek, “ABD tarafından alınan Kudüs kararı yasadışı bir karardır. Bu karar, İsrail işgaline asla meşruiyet kazandıramaz. ABD yönetimi, işgali destekleyen tavrını açıkça ortaya koyuyor” cümlelerini kullandı.
Toplantıda bir konuşma yapan Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ise uluslararası kararlar üzerine bina edilmiş, İsrail işgalini bitirecek ve 1967 sınırlarında egemen bir Filistin Devleti’nin kurulmasını sağlayacak ciddi bir uluslararası tavır oluşturmak için ciddi çalışmalar yürütmenin önemine dikkat çekti.
Maliki, konuşmasında, ABD’nin Kudüs kararının bütün iyi niyetleri sonuçsuz bıraktığına işaret ettiği konuşmasında, kararın ABD’den Filistin-İsrail sorununa makul bir çözüm sunmasını bekleyen Arap ülkelerini hayal kırıklığına uğrattığını dile getirdi.