DEAŞ, Irak ve Suriye’de çöküş aşamasında olabilir ancak İran’a karşı tehdidi hala güçlü durumda. Kürt topluluklarının yoğun şekilde yaşadığı Irak- İran sınırında bulunan radikal örgüt militanları son yıllarda buralardan harekete geçiyor.
Reuters Haber Ajansı’na göre, sınır bölgesinde çalışan bir üst düzey Irak güvenlik görevlisi, 2001 yılında ABD’nin Afganistan’ı işgal etmesinin ardından El Kaide lideri Usame bin Ladin’in kaçtığı dağ sığınaklarının adını yerli halkın “Tora Bora” olarak isimlendirdiğini söyledi.
İran’ın Bamo bölgesinde Ocak ayının sonlarında 21 kişi ile gerçekleştirilen saldırıda, Devrim Muhafızlarından üç kişi öldü. Devrim Muhafızları yaptığı açıklamada bu kişilerin Irak’tan sızan militanlar olduğunu, üç DEAŞ militanının intihar saldırısı düzenledikleri, diğer ikisinin ise çatışmada öldürüldüğü belirtildi.
Bu olaydan birkaç gün önce İran İstihbaratı, hududun İran sınırında TNT ve C4 içeren patlayıcıların yanı sıra çok sayıda Kaleşnikof ve roket atarlar da ele geçirildi.
Bu çatışmalar ve ortaya çıkan sığınıklar örgütün hala İran’ın güvenlik ağını aşabildiğini gösteriyor. Bu konuda İran eski Savunma Bakanı ve İran dini lideri Hamaney’in askeri danışmanlarından Hüseyin Dahkan yarı resmi Tesnim Haber Ajansı’na verdiği demeçte; “Bugün ülkemizi hakimiyetine almış bir DEAŞ yok ancak varlığını göstermek için her hangi bir gün saldırı düzenleyebilir” dedi.
Sınırın Irak tarafındaki en büyük kent olan Halepçe, Saddam Hüseyin’in emriyle 1988’de düzenlenen kimyasal saldırıda ölen binlerce kişiyi hatırlatıyor.
İran rejim karşıtı Kürt gruplara bağlı silahlı örgütler, Irak ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasındaki hatta faaliyet halindeler. Yine İran’ın batısındaki üç Kürt eyaletinde bulunuyorlar. Reuters’a göre, bu durum yaklaşık 30 yıldır Devrim Muhafızları için bir tehdit oluşturuyor. Bu bölgede ve şehrin çevresinde yer alan bu militanların varlığı yeni bir şey değil. Şehrin girişinde DEAŞ’la çatışmada ölmüş Peşmerge adıyla bilinen Kürt militanlarının resimleri asılı.
Irak Emniyeti ve Peşmerge komutanları bu durumu biliyorlar. Şimdi DEAŞ’la savaşmakta olan Irak ve İranlı Kürtlerin çoğu, Zerkavi’nin kanlı mirasından etkilenmiş ikinci nesil aşırılık yanlılarını temsil ediyor.
“Militanlar bölgeyi fırsat biliyorlar”
Peşmerge liderlerinden ve Kürdistan Irak Yurtsever Birliği üyesi olan Hamay Hama Said konuyla ilgili şunları söyledi; “Sınır boyundaki DEAŞ’ın Kürt unsurları vakıf oldukları dil, bölge ve güçlü bağlarını kullanıyorlar. Burada İran ve Irak sınırları arasında yaşayan radikal Kürtler arasında güçlü bir irtibat var. Örgütler bölgenin zor dağ koşullarını ve yoğun orman bölgelerini fırsat biliyorlar.”
Irak emniyet güçleri ve Peşmerge liderleri birçok gencin yeterli derecede eğitim almamış ve radikallerin seferberlik çabalarına imkan sağlayan ekonomik fırsatlara sahip olmadığını belirtiyorlar.
Halka açık yerlerde eylem yapma hazırlığı
İran İstihbaratının iddialarına göre sınırda bulunan bu sığınaklar, örgütün halka açık yerlerde eylem yapma hazırlığında olduğunu gösteriyor. Geçtiğimiz Haziran ayında başkent Tahran’da parlamentoya ve Humeyni’nin mezarına yönelik yapılan saldırıda 18 kişi hayatını kaybetmiş pek çok kişi de yaralanmıştı. Bu saldırıyı DEAŞ üstlenmiş ve İran’ı daha fazla saldırı düzenlemekle tehdit etmişti. Cumhuriyet muhafızları buna Rakka’daki örgüt mevzilerine roket atarak ve İran’da onlarca şüpheliyi tutuklayarak karşılık verdi.
Haziran eylemi
İran İstihbarat Bakanlığı’nın açıklamasına göre Haziran eylemi DEAŞ örgütünün en ku7vvetli kollarından olan hepsini Kürtlerin oluşturduğu ve Irak ve Suriye’de savaşan “Ebu Aişe” örgütü tarafından gerçekleştirildi. Bakanlık Tahran’daki saldırıyı gerçekleştiren 4 İranlının Musul ve Rakka’da çatışmalara katıldığı ve İran dışında eğitim aldığını açıkladı.
İnternette yayınlanan resimlere göre Ebu Aişe örgütü, DEAŞ’a katılmadan önce “Ensar El İslam” örgütünün bir üyesiydi. Ve bu örgüt Peşmergelerin kafasını kesiyordu.
Irak emniyet yetkililerinden alınan bilgilere göre, 2016 Sonbaharında Ebu Aişe örgütünden bir grup, İran ve Irak’ta saldırılar gerçekleştirmek için bir üs kurmak üzere Halepçe yakınlarında bir köye geldiler.
Peşmerge, Aralık 2016’da Ebu Aişe örgütüyle savaştı
2010 -2012 yılları arasında ulusal güvenlik suçlamaları nedeniyle İran’da tutuklanan ve parmaklıklar arkasında onlarca radikalle karşılaşan Kürt eylemci Muhtar Hoşmand, Peşmerge’nin Aralık 2016’da Ebu Aişe örgütüyle savaştığını söyledi. Hoşmand, telefonda yaptığı açıklamalarında sınırdan yaklaşık 15 kilometre uzaklıkta bir fırın çalıştıran Siryas Sadıki’nin saldırıları planlayan kişilerin başında geldiğini açıkladı.
Sadıki, Ebu Aişe olarak bilinirdi. Hoşmand, “Sadıki bu operasyonu gerçekleştirmek için son derece hırslıydı. O operasyonda büyük bir rol oynadı.”
Humeyni’nin mezarlığına düzenlenen saldırıda Sadıki, amatör bir video ile çekilen görüntüde bir alev topu fırlatarak üzerindeki düzeneği patlattığı görülüyor. Burada dört saldırgan da öldürüldü.
İran hükümetini eleştirenler Tahran’ın bölgede ektiğini biçtiğini söylüyorlar. Geçmişte merkezi hükümete karşı çıkan laik gruplara karşı kuvvet kullanırken bu aşırılık yanlılarına darbe vurmayı ihmal ettiler.
DEAŞ adına askeri seferberlik ilan ettiler
Daha çok Kürt özerk yönetimi için çalışan, İran rejimi muhalifi, İran Kürt Demokratik Partisi (KDP), 2014’te internet üzerinden yayınladığı bir raporda, DEAŞ örgütünün İran’da militan toplama çalışmaları yaptığını açıkladı. Raporda Bave ’da DEAŞ adına askeri seferberlik ilan eden Sadiki’nin de ismi zikrediliyor.
Parti üyelerinden Muhammed Salih Kadiri, “Onlar Kürdistan’da pek çok camideydiler. Propaganda yapıyorlardı ancak İran onların hiçbirini tutuklamadı” şeklinde konuştu.
İran tehlikenin farkında
Bu konuda yorum alabilmek için İran İçişleri Bakanlığı yetkililerine ulaşma çabaları başarısız oldu ancak belgeler, İran makamlarının artan tehlikenin farkında olduklarını gösteriyor.
İran İçişleri Bakanlığı’nın 2014 yılında açıkladığı rapora göre, selefi İranlı Kürtlerin çoğu Irak’taki DEAŞ örgütüne katılma isteklerini açıkladılar ve onların çoğu Suriye’ye gitti.