Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), bugün, Kuveyt’te çalışmalarına başlayan Irak’ın Yeniden İnşası Konferansı’nın, mültecilerin gönüllü olarak evlerine geri dönmesine katkı sağlamasını umduğunu açıkladı.

Irak Planlama Bakanı Selman el-Cumeyli, Kuveyt Konferansı’nın ilk oturumunda yaptığı konuşmada, Irak’ın yeniden imarı için 88 milyar dolarlık parasal desteğe ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

Irak Başbakanı Haydar İbadi ise Irak’ın yeniden imarı için ihtiyaç duyulan rakamın 100 milyar dolara ulaşabileceğini söylemişti.

Konferans, Irak’a mali desteği sağlayacak bir platform görevi görecek

UNHCR tarafından konuya ilişkin olarak yayınlanan açıklamada, Kuveyt Konferansı’nın Iraklı mültecilerin güvenlik içinde kalıcı olarak ülkelerine dönmeleri gerektiğine vurgu yapan ve Irak hükümetinin mültecilerin dönüşüne ilişkin hedeflerini gerçekleştirecek mali desteği sağlayacak bir platform görevi göreceği ifade edildi.

2.6 milyon mülteci hala kamplarda yaşıyor

Irak Başbakanı İbadi, geçtiğimiz Aralık ayında, 2014 yılından beri Irak’ın üçte birini elinde bulunduran DEAŞ terör örgütünün kontrolü altındaki bütün toprakların kurtarıldığını ve örgütün yenilgiye uğratıldığını ilan etmişti. DEAŞ’ın yenilgiye uğratılmasından sonra savaş nedeniyle evlerini terk eden 3.3 milyon mülteci evlerine dönerken, 2.6 milyon mülteci ise hala kamplarda yaşıyor.

“Kalıcı dönüş sadece binalara dönmek değildir, yeniden toplum kurabilmektir”

Konuya ilişkin 3açıklama yapan UNHCR Irak Temsilcisi Bruno Geddo, “Mültecilerin dönüşünün sadece eve dönmeleri değil topluma da dönmeleri anlamına geldiği üzerinde durmamız gerekiyor. Kalıcı dönüş sadece binalara dönmek değildir yeniden toplum kurabilmektir. Bu çabalar, mayınların sebep olduğu tehlikelerin ortadan kaldırılmasından başlayarak, bina ve altyapıda meydana gelen zararların telafi edilmesi, temel hizmetlerin ve toplumsal birliğin yeniden sağlanmasına kadar uzanır” dedi.

Geddo, açıklamasında, “İçinden geçtiği bu zor dönemde hepimiz Irak’ı destekleme sorumluluğunu taşıyoruz. Irak halkını zor durumda bırakmamalıyız” şeklinde konuştu.

Elektrik ve su şebekeleri de yeniden onarılmayı bekliyor

UNHCR verilerine göre, DEAŞ terör örgütünün Irak’taki merkezi konumundaki Ninova, Anbar ve Selahaddin vilayetlerinde 14 hastane ve sağlık kuruluşu, çatışmalar nedeniyle kısmen ya da tamamen tahrip oldu. Söz konusu vilayetlerdeki elektrik ve su şebekeleri de yeniden onarılmayı bekliyor.

88 milyar dolarlık destek umudu

Irak hükümeti, son 40 yılda yaşanan savaşlar nedeniyle yıkılan Irak’ın yeniden imarı için Kuveyt Konferansı’ndan 88 milyar dolarlık bir destek sözü elde etmeyi umuyor. 80’li yıllardan bu yana kısa aralıklarla savaşlar geçiren Irak, 1990 yılında Kuveyt’e yönelik işgal girişiminden bu yana ekonomik kuşatmaya maruz kalıyor. Ancak Bağdat yönetiminin Kuveyt’te elde etmeyi umduğu desteğin önündeki en büyük engelin devlet içinde yayılan yolsuzluk olduğu belirtiliyor.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün yayınladığı yıllık rapora göre, Irak, 2017 yılında en fazla yolsuzluğun olduğu ülke listesinde, 176 ülke arasında 166’ıncı sırada bulunuyor.

‘88 milyar dolara ihtiyaç var’

Irak Planlama Bakanı Selman Cumeyli, Kuveyt Konferansı’nın ilk oturumunda yaptığı konuşmada, Irak’ın yeniden imar için 88.2 milyar dolarlık parasal desteğe ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

”Öncelik altyapı çalışmaları ve mültecikerin evlerine dönmesini sağlamak”

Cumeyli, daha sonra AFP’ye yaptığı açıklamada ise yeniden imar için belirlenen desteğin sağlanması halinde, paranın öncelikli olarak altyapı çalışmaları ve mültecilerin yeniden evlerine dönmesi için kullanılacağını dile getirdi.

Dünya Bankası Irak Temsilcisi Raja Erşad Reyhan ise Irak’ta iskan için 17.4 milyar dolar, eğitim için 4.5 milyar dolar ve sağlık için 4.3 milyar dolarlık bir finans desteğine ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Ticaretin yeniden rayına oturması için 10.6 milyar gerektiğini dile getiren Reyhan, Irak’ın enerji, petrol ve doğalgaz alanında da 16.3 milyar dolara ihtiyaç duyduğunu sözlerine ekledi.

Irak’ın yeniden imarında pay sahibi olma çağrısı

Dünya Petrol Üreticileri Ülkeleri’nin (OPEC) en büyük petrol rezervine sahip ikinci ülkesi konumundaki Irak, dünya yatırımcılarına ülkenin yeniden imarında pay sahibi olma çağrısı yapmıştı. Irak hükümeti, henüz tam olarak kullanılamayan petrol gücüne güveniyor.

Irak Başbakanı Haydar İbadi, geçtiğimiz Ocak ayında İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomi Forum’unda yaptığı konuşmada, Irak’ın yeniden imarı için yaklaşık 100 milyar dolara ihtiyaç duyulduğu tahmininde bulunmuştu. Irak hükümeti, bu paranın Kuveyt Konferansı’nda elde edilebileceğini umuyor.

İlk günün en büyük destek sözü Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nden

Kuveyt’te düzenlenen Irak’ın Yeniden İmarı Konferansı’nın ilk günkü oturumlarında, başta Kuveytli şirketler olmak üzere, Irak’taki insani durumun iyileştirilmesi için 330 milyon dolarlık bir mali destek sözü verdi. En büyük destek sözü ise 130 milyon dolarla Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nden geldi.

Terörden Etkilenen Bölgelerin Yeniden İmarı Fonu Müdürü Mustafa el-Hiti, konferansta yaptığı konuşmada, Irak’ın yeniden imar konusunda ilk adımları atmaya başladığını ancak ihtiyaç duyulanın sadece yüzde 1’ini gerçekleştirebildiklerini söyleyerek, “Altyapının yeniden imarı için yatırım desteği sağlamak istiyoruz. Şu anda yardıma muhtaç 2.5 milyon mülteci var. DEAŞ terör örgütüne karşı sürdürülen savaş nedeniyle 138 ev zarar görürken, bu rakamın yarısından fazlası kadar ev ise tamamen yıkıldı” dedi.

UNICEF ve MOİL’den yardım sözü

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNİCEF) ve BM’ye bağlı MOİL, Irak’taki altyapıya yatırım yapma sözü verdi. İki kurum tarafından yayınlanan ortak açıklamada, “Irak’ta her 4 çocuktan 1’i yoksulluk içinde yaşıyor. Ülkedeki okulların yarısı bombardıman ve çatışmalardan zarar görürken, yaklaşık 3 milyon Iraklı çocuk eğitim alamıyor” denildi.

Konferans, iki oturum halinde gerçekleştirilecek

Kuveyt resmi haber ajansı tarafından yayınlanan habere göre, iki oturum halinde gerçekleştirilmesi ön görülen Irak’ın Yeniden İmarı Konferansı’nda 74 ülke temsil edilecek. Kongre’nin ilk oturumunda, Irak ve Suriye’de, DEAŞ terör örgütüne ilişkin son gelişmeler ele alınırken, ikinci oturumda dünya çapında teröre karşı verilen mücadele ile Uluslararası Koalisyon Güçleri’nin DEAŞ terör örgütüne karşı mücadelesi incelenecek.

Öte yandan, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Kuveyt Konferansı’ndan bir gün önce Irak’ın başkenti Bağdat’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Le Drian, Bağdat ziyareti kapsamında, Iraklı yetkililerle, DEAŞ terör örgütünün yenilmesinden sonra Irak’ın yeniden imarı ve istikrara kavuşturulması konularını ele aldı.

ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon, DEAŞ terör örgütüne karşı operasyonlar yürüten Irak ordusuna yoğun askeri destek sağlamıştı. Koalisyonun en büyük ortağı konumundaki Fransa, Irak’ın yeniden imarı çalışmalarında da pay sahibi olmak istiyor.