Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenecek gayri resmi zirve, İngiltere dışındaki 27 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla bugün başladı. Zirve, özellikle İngiltere’nin Haziran 2016’da düzenlediği Brexit referandumunun oluşturduğu boşluklar sonrası kurumsal ve özel konular üzerinde yoğunlaşacak.
Brüksel’deki Avrupa Konseyi’nin belirttiğine göre zirvede ele alınacak konular, Mart 2019 sonunda İngiltere’nin AB’den fiili olarak ayrılmasından önce yürürlüğe girmeyecek. Zirve, Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Antonio Tajani ve AB üyesi ülkelerin liderleri arasında görüş alışverişi ile başlayıp ardından yaşanılacak değişiklikler üzerinde yoğunlaşacak. Brüksel’de yapılacak zirvede ayrıca, “Birliğin yürütme organındaki yüksek seviyeli atamalar, Strazburg Parlamento’sunda İngiltere’yi temsilen bir üyesinin bulunmaması ışığında 2019 yılında yapılacak AP seçimleri ve 2020 yılı sonrası dönemdeki bütçesinin belirlenmesi” konuları masaya yatırılacak. Bir başka deyişle zirvede, bir sonraki aşamada finans kapsamında genel harcama seviyesine değinmesi beklenen bir bütçe, siyasi önceliklerin ve müzakereler için beklenen takvimin belirlenmesi üzerinde durulacak.
Zirveye dair yazılı bir bildiri yayınlanmayacak. Ancak AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’ın katılacağı nihai bir basın toplantısı düzenlenecek.
Öte yandan Tusk, zirve öncesinde AB üyesi ülke liderlerine bir davet mektubu gönderdi. Bu bağlamda mektupta, Brexit sonrasında AP’deki milletvekili sayısının azaltılmasının “doğal” bir sonuç olduğunu belirten Tusk, zirvede boşalacak koltukların birliğe yeni katılacak ülkelere verilmek üzere ayrılmasının görüşüleceğini kaydetti. AB Konseyi Başkanı, konunun genel olarak liderler tarafından destek alacağını söyleyerek, “Hepimiz bu konuda mutabık kalırsak yasal sürece geçilecek. 2019 Avrupa seçimlerinde AP sayısal olarak küçülecek” ifadelerini kullandı.
Tusk ayrıca zirvenin ikinci konusunun AB Komisyonu Başkanlığı adaylarının belirlenmesi olacağını belirtti. Bu bağlamda siyasi partiler, 2014 yılında uygulanan aynı süreçle, aday isimlerinin ana aday olarak tanınması konusunda bir öneri sunmayı planlıyor. Ayrıca AP, Komisyon tarafından öne sürülen adayların, ana adaylar listesinden seçilmesini talep etti. Donald Tusk ise bu önerinin iyi bir fikir olduğunu belirtirken, 2024 seçimleri kapsamında görüşülebileceğini söyledi. Aynı şekilde Tusk, AB Komisyonu üyesi sayısı, AB Komisyon Başkanlığı ile AB Konsey Başkanlıklarının birleştirilmesi ve AB’de oy çokluğuyla karar alabilme gibi konuların da zirve gündeminde olacağını söyledi. Diğer taraftan çok yıllı mali çerçeve konusunda da AB Konseyi Başkanı, yasadışı göçün engellenmesi, Avrupa güvenlik ve savunmasının güçlendirilmesi gibi yeni önceliklerin belirlenmesi konularının tartışılacağını kaydetti.
“Brexit dolayısıyla AB bütçesinde oluşacak boşlukla yüzleşmek zorundayız. Bu durum, gelecek zorlukların ciddiyetini ortaya koyuyor” diyen Donald Tusk ayrıca, “Çok yıllı finansal çerçevedeki çalışmalarımızı hızlandırmamızın birçok sebebi var. Bu bir hedef olmalı, ancak daha gerçekçi olmamız gerekiyor” dedi.
Öte yandan AB Komisyonu, müzakerelerin başlamasıyla birlikte Makedonya ve Arnavutluk’un Birliğe yakın bir zamanda üye olabileceğini belirtti. Almanya’da yayınlanan Die Welt gazetesinin haberine göre, AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn, AB üyesi ülkelere yaz aylarından önce tam üyelik görüşmelerine geçilmesini önerdi. Hahn, söz konusu bu iki ülkenin tam üyeliği hak etme yolunda önemli adımlar attığına dikkati çekti. Bu bağlamda bu iki ülkenin, geçmişte önemli reformlar yaptığına inandıklarını söyleyen Johannes Hahn, “Örneğin Arnavutluk, örgütsel suçlar karşısında çok şey yaptı” ifadelerini kullandı.
Diğer taraftan Almanya Başbakanı Angela Merkel, 22 Şubat’ta Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ile başkent Berlin’de bir araya geldi. Mekel, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, Almanya’nın altı Balkan ülkesine dair AB’deki gelecek ufuklarını desteklediğini söyledi. Almanya Başbakanı ayrıca, hukuk sisteminde gerekli olan reformlara da dikkati çekti.
Aynı şekilde herhangi bir AB üyeliği için tarih belirtmeyen Angela Merkel, önceliğin katılım için gerekli olan şartların sağlanması olduğunu vurguladı. Merkel, birçok AB üyesi ülkenin Almanya’nın girişimleri çerçevesinde 2014 yılından bu yana Arnavutluk, Makedonya, Bosna-Hersek, Kosova ve Sırbistan-Karadağ ile bir araya geldiğini belirtti.
Alman Haber Ajansı DPA’nın belirttiğine göre Merkel ayrıca, Avrupa’nın Hristiyan Demokratik Birlik ve Sosyal Demokrat Parti arasındaki olası koalisyon açısından önemli olduğunu söyledi. Almanya Başbakanı yaptığı açıklamada, Avrupa’nın dünyadaki siyasi ve ekonomik baskılardan mustarip olduğunu söylerken, “Avrupalı şirketler artık tüm sektörlerde öncü değil” dedi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, bugün AB üyesi devlet veya hükümet başkanlarıyla da Birliğin 2020 yılı sonrası mali planlarını ve seçim hazırlıklarını görüşmeyi planlıyor.
Avrupa’nın iyi olması halinde Almanya’nın iyi olabileceğini söyleyen Merkel, göç, mültecilerle mücadele, siyasi, ekonomik, dış politika ve ortak güvenlik politikaları konularında AB ülkeleri arasındaki işbirliğinin önemine de dikkati çekti.