Hikaye, iktidara veya yönetime talip olmayan ve herhangi bir siyasi görüşleri bulunmayan yoksul sınıftan kadınların, açlık ve adaletsizliğe karşı tarihte ilk kez en temel haklarını istemeleriyle başladı. Bu zayıf kadınlar, onların haklarını çiğneyen kanunlara karşı cesaretle harekete geçtiler. İlk kez 1820 yılında, ABD’nin Massachusetts eyaletindeki New England bölgesinin sokaklarında yürüyüşe başladı. Çileler çektikleri fabrikalarda günde 12 saatten fazla çalışıyorlardı. Bu kadınlar, daha sonraki yıllarda da devam edecek olan kadınların özgürlüğü adına yakılan fitilin ilk kıvılcımı olabileceklerini hiç düşünmemişlerdi. Protestolar, daha sonrada devam etti. 1834’te, ABD’deki bir pamuk fabrikasında çalışan kadınlar, erkeklerle eşit haklara sahip olmayı talep eden bir grev başlattılar.

8 Mart 1908’de binlerce fabrikası işçisi kadın bu kez New York sokaklarında yeniden protesto gösterileri düzenlediler. ‘Ekmek ve gül’ sloganları atan kadınlar, kucaklarında kuru ekmek parçaları ve gül demetleri taşıyor, çalışma saatlerinin azaltılmasının yanı sıra çocuk işçilerin çalıştırılmasına son verilmesi ve oy kullanma hakkı talep ediyorlardı. Özellikle orta sınıftan kadınların, eşitlik ve hak taleplerinin dalga dalga yayılmasına sebep olan bu protesto gösterisi, ABD’deki ilk feminist hareketin başlangıcı oldu.

Korkunç kazada 140’dan fazla işçi hayatını kaybetti

8 Mart, 1909’da New York’taki protesto gösterileri anısına, Amerikalı kadınlara adanan bir gün olarak kutlanmaya başladı. İki yıl sonra, korkunç bir kaza meydana geldi. 25 Mart 1911’de New York’ta bir tekstil fabrikasında yangın çıktı. 140’tan fazla işçinin ölümüyle sonuçlanan yangında bu kadar kaybın olma sebebi, fabrikada koruyucu ekipmanların ve yangın çıkışının olmamasıydı. Olaydan etkilenen on binlerce Amerikalı, işçilerin cenaze törenlerine katıldı. Bu durum, hükümeti haksız iş kanunlarını değiştirmek üzere harekete geçmeye zorladı.

1910 yılında Kopenhag’da, uluslararası kadın konferansı düzenlendi. Bu konferansta, Amerikalı kadınlara adanan 8 Mart, Avrupa ülkelerinde de kabul gördü. Ne var ki 8 Mart, ancak 1977 yılında Birleşmiş Milletlere (BM) sunulan karar tasarında bir günün dünya kadınlarına adanması önerisinin kabul edilmesiyle evrensel bir hale geldi. Çoğunluk, mücadelelerinin simgesi haline gelen 8 Mart’ı ‘Dünya Kadınlar Günü’ olarak seçmeye karar verdi.

Peki yüz yıl sonra ne değişti? Bugün kadınların konumu nereye geldi?