Eski Rus casus Sergey Skripal’e yönelik suikast krizi, bir yandan İngiltere-Rusya arasında gerilime neden olurken diğer yandan ABD-Rusya ilişkilerine de gölge düşürdü.

Halihzırda başta Suriye olmak üzere Ukrayna dosyası, Kırım’ın Rusya’ya bağlanması, ABD başkanlık seçimlerine Rusya müdahalesi ve Rusya’nın silah geliştirme konusunda attığı dev adımlar gibi Rusya-ABD ilişkilerinde gerginlik yaratan başlıklara şimdi de Rus casusa yönelik suikast girişimi krizi eklendi.

ABD, İngiltere ve Rusya yetkililerinin medyada tartışmaları körükleyecek ifadeler kullanmaları ise durumun daha da kötüleşmesine neden oluyor.

Washington Post gazetesi pazartesi günü, Moskova’nın biyolojik silahlar geliştirdiğini belirttiği ‘gizli askeri laboratuarları’ hakkında bir haber yayınladı.

Gazetenin haberine göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ikinci kez göreve gelmesinden bu yana kurulmuş 20 laboratuar var. Bu laboratuarlarla Sovyetler Birliği’ne bağlı biyolojik ve kimyasal silah kurumları Rusya Savunma Bakanlığı’nın gizli silah geliştirme merkezleri haline geldi. Haberde ABD’li yetkililerin silah anlaşmalarının ihlal edildiğine ilişkin şüphede olduklarını belirterek Rusya’yı eleştirdikleri aktarıldı.

Rusya Devlet Başkanı Putin, pazar günü yaptığı konuşmada Rusya’nın tüm kimyasal silahlarını anlaşmanın ortağı olan diğer ülkelerin aksine yok ettiğini söyledi. Putin konuşmasında ayrıca “Moskova’nın eski Rus ajanına yapılan saldırıdan sorumlu olduğunu düşünmek saçmalıktır” ifadelerini kulandı.

Rus yetkililer, hükümet tarafından yönetilen söz konusu laboratuarlardaki araştırmaların tamamen savunma amaçlı ve yasal olduğu konusunda ısrarlı. Ancak son yaşananlar ve özellikle Rus casusa yönelik suikast girişimiyle birlikte bu laboratuarlar yeniden gündeme geldi.

Kaliforniya eyaletinin Monterey kentindeki James Martin Silahların Yayılmasını Önleme Araştırmaları Merkezi’nin kimyasal ve biyolojik silahlar alanında çalışmalar yürüten uzmanlarının da aralarında bulunduğu ABD’li araştırmacılar, Rusya’yı, genlere ve psikofiziğe yönelik kimyasal silahlar geliştirmekle suçluyor. Gazetenin haberinde açıklamasına yer verilen söz konusu uzmanlardan Raymond Zilinskas, ‘kalabalıkları kontrol atlında tutmak’ için kullanılan ve ölümcül olmayan kimyasal silahlar ile ilgili araştırma belgelerinin Rusya’nın suikast ile bağlantısını ortaya koyduğunu söyledi.

Casus suikastının ardından bu laboratuarların olaya karışmış olabileceği şüpheleri gittikçe arttı.

ABD, Rusya’yı bu tür silahları geliştirmekle suçlarken Rusya, ABD’ye biyolojik silah kullanmaya çalışmak suçlaması yöneltiyor. Öyle ki Rusya, Batı Afrika’daki Zika ve Ebola gibi virüslerinin arkasında ABD’nin olduğu görüşünde. Moskova, ABD’yi bölgedeki kalabalıkları ve isyanları kontrol altına almak için virüsleri kullanmakla suçladı.

Kremlin 4 Mart’ta eski Rus casusa yönelik sinir gazı ile suikast girşiminin arkasında Rusya’nın olduğu iddialarını reddetti. Hatta ABD ve İngiltere’nin yeni zehirli maddeleri geliştirmek için ‘yasadışı’ bir çalışma yürüttüklerini duyurdu.

Moskova yönetimi, Rus casusa suikast girişiminin arkasında Rusya’nın bulunduğu suçlamasına tepki olarak olayın, Londra’nın er yada geç Kremlin’den özür dilemesiyle sonuçlanacağının altını çizdi.

Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov telefon ile gazetecilere yaptığı açıklamada, İngiltere’nin suçlamalarını ‘açıklaması zor’ ve ‘temelleri olmayan, karalayıcı’ iddialar olarak niteledi.

Artan gerilimin küresel bir krize neden olup olmayacağı ise uluslararası alanda cevaplanmayı bekleyen en önemli soru olarak gündemdeki yerini koruyor.