Senato İstihbarat İşleri Komisyon toplantısının başlangıcında çalkantılı olaylar yaşandı. Konu, ABD Başkanı Donald Trump’ın CIA Direktörlüğü’ne aday gösterdiği Gina Haspel’in Demokratlar’ın suçlamaları karşısında kendisini savunmasıydı. Haspel’in atanmasına karşı çıkan muhalifler dolayısıyla oturum savaş alanına döndü ve bazı üyeler tarafından boykot edildi.

Gina Haspel, Komite’nin Demokrat üyeleri tarafından yöneltilen keskin sorular karşısında geçmiş tutumlarını, kariyer performansını ve yöneticiliğini savundu ve 11 Eylül 2001’den sonra başlayan sorgulama tekniklerine devam etmeyeceğini vurgulayarak şunları söyledi: “ Size açık ve kişisel bir güvence verebilirim ki benim denetimim altındaki CIA, eski sorgulama tekniklerine geri dönmeyecektir.” Komisyondaki “işkence ahlakla bağdaşmaz” sloganları atarak Haspel’i protesto eden bazı üyeler tutuklandı.

Gina Haspel, açılış konuşmasında şunları söyledi: “Ben de diğer Amerikan vatandaşları gibi vatanını seven, sevap ve günahları olan sıradan bir insanım. Hiçbir sosyal medya hesabım yok.” Haspel konuşmasında babasının askeri konumu dolayısıyla hayatını kışlalarda geçirmesinden dolayı Amerikan’ın konumu ve onu bekleyen yakın tehlikeler konusunda uzmanlaştığını söyledi.

Demokrat senatörlerden Marx Warner, Haspel’in görüşlerini Donald Trump’a açıkça ifade edip etmediğini sordu. Warner’in kaygısı diğer Demokratların kaygısı gibi kendisine ahlaki olmayan ya da kanunsuz bir emir verildiğinde buna karşı koyabilme yeteneği konusundaki şüpheleri. Özellikle de CIA Başkanı’ndan istendiği takdirde yeniden eski “geliştirilmiş sorgu teknikleri”ne dönülmesi endişesi. Warner bu yöntemlerin Amerikan değerlerini ileriye taşımayacağını bir kez daha vurgulayarak şöyle sordu: “ Kanunlar izin verse de geçmişte olduğu gibi gözaltındakilere CIA’nın geliştirilmiş sorgulama tekniklerini uygulayacak mısınız? Bu tür uygulamaların Amerikan değerleriyle örtüştüğünü düşünüyor musunuz?”

Haspel geliştirilmiş sorgu tekniklerinin ahlaki değerlerle çeliştiğinde reddetmeye hazır olduğunu belirterek şunları söyledi: “11 Eylül’den bu yana söz konusu tekniklerden faydalandık. Sonra devlet olarak bu yöntemleri tartışmaya açtık ve toplum olarak yüksek ahlaki değerleri korumak için bu tür yöntemlerden vazgeçtik.”

Demokrat Senatör Martin Heinrich’in sorduğu bir soruya yanıt olarak, sorgulamaların aslında CIA’nın sorumluluklarından olmadığına inandığını söyledi ve kurumun bu teknikleri kullanmasına izin vermeyeceğini vurguladı. Sorgulamadan sorgulamaya fark olduğunu söyleyen Haspel, Amerikan ordusunda bu konuda uzman kişilerin olduğunu söyledi.

11 Eylül’ün ardından geliştirilmiş sorgulama teknikleri adı altında alınan kararları 2002’de “kara delik” olarak adlandırılan Tayland hapishanesinde teröristlere yönelik uygulanan işkencelerin kendisinin nezaretinde olduğunu yapıldığına yönelik suçlamalara karşı Haspel “Sizinle açık konuşmak istiyorum. Çekinmeden ve açıklıkla şunu söyleyebilirim ki, çalkantılı 11 Eylül dönemindeki tecrübemden sonra CIA geliştirilmiş sorgulama tekniklerine geri dönmeyecek” dedi.

Beyaz Saray’dan ise Haspel’i savunan ifadeler geldi: “O, istihbarat ve ulusal güvenlik konusunda uzman, yasalara uyan ve son derece zor durumlarda süreci yönetebilen birisidir”

Yapılan açıklamada Haspel, CIA’da 30 yılı aşkın süredir üst düzey görevlerde çalışarak kusursuz bir mesleki deneyime sahip aynı zamanda güçlü bir iş ahlakı olan sağduyulu bir kişilik olarak nitelendirildi.

Demokrat senatörlerden Susan Feinstein, oturumun son yirmi yıldır en zor buluşma olduğunu ifade ederek Haspel’i kişisel olarak beğendiğini ancak komisyonun CIA’dan istediği belgeler olmadan bu işe uygunluğu konusunda karar vermenin zor olduğunu belirtti.

Pazartesi günü Trump’ın nükleer anlaşmadan çekilmesi haberinden dolayı daha az dikkat çeken New York Times’te yayınlanan haberde 11 Eylül saldırılarını düzenleyen kişinin 2003’te yakalandıktan sonra geliştirilmiş sorgulama teknikleriyle sorgulandığını yazdı.

Bu hafta Guantanamo askeri üssündeki askeri bir hakimden kendisine sorulan soruları İstihbarat Komisyonu’na göndermesi talep edildi. Gazeteye göre Haspel’in, Halid Şeyh Muhammed’in geliştirilmiş sorgu teknikleriyle sorgulanmasına doğrudan ya da dolaylı olarak karışıp karışmadığı bilinmiyor. Muhammed, CIA’nın Afganistan ve Polonya’daki gizli hapishanelerinde kaldı. Senato İstihbarat İşleri Komisyonu, Muhammed’in yakalanmasından sonra hazırladığı raporda Amerika Adalet Bakanlığı’nın da bu aşamada izin verdiği bazı uygulamalardan bahsedildi. Bunlar Şeyh Muhammed’in üzerine su dökülerek boğulma hissi verilmesi, elbiselerinin çıkarılarak üzerine su dökülmesi, tokatlanması ve duvara itilmesi vb. uygulamalar.

Haspel, Amerika’ya karşı yakın tehditlere ön almak ve Amerikan güvenliğini sağlamak gibi hassas görevler için kurulmuş CIA’nın başına geçen ilk kadın başkan oldu. Bu kurum gizli operasyonlar yapıp bilgi toplama kaynak analizleri ve Başkan’ın yönlendirilmesi doğrultusunda seçenekler sunma gibi faaliyetler yürütüyor.

Gelecek hafta Haspel’in adaylığı Senato’da oylanacak. Senato’da Cumhuriyetçiler, Demokratlara karşı 51’e 49 üstün olsalar da Cumhuriyetçi Arizona Senatörü John McCain’in memleketinde kanser tedavisi görmesi ve bir diğer Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul’un (Kentucky) hayır oyu vereceğini açıklaması Haspel’in Senato Genel Kurulundaki oylamada işinin zor olduğunu ortaya koyuyor. Bu nedenle Beyaz Saray Haspel’in adaylığının onanması için Demokrat üyelerin desteğini almak için çaba sarf ediyor.