Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon Jae-in, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Kore Yarımadası’ndaki nükleer silahsızlanma konusunda taahhüdünü doğrularken ABD Başkanı Donald Trump, 12 Haziran’da Singapur’da yapılacak tarihi zirve için çaba gösteriyor.
Diplomatik görüşmelerin ardından günler sonra Moon, başkent Seul’de yaptığı basın açıklamasında Cumartesi günü yaptıkları sürpriz toplantıda Kim ile ABD-Kuzey Kore zirvesinin yapılmasının kararlaştırıldığını söyledi. Reuters, Kuzey Kore başkanı Kim’in bu nükleer silah konusundaki silahsızlanma vurgusuna rağmen iki tarafın beklentilerinin farklı olabileceğini ancak her iki tarafında sorunların çözülmesi için istekli olduğunu belirtti. Moon aynı proje üzerinde uzlaşsak bile bunun nasıl elde edileceğine dair yol haritası üzerinde tartışmaya ihtiyaç var diyerek “bu süreç zor olacak” dedi. Moon, tam silahsızlanma tabirini tanımlamaktan kaçındı.
AFP’nin bildirdiğine göre, bu açıklamalar Güney ve Kuzey Kore cumhurbaşkanları askerden arındırılmış bölgede sürpriz bir toplantı düzenledikten sonra geldi. Toplantıdan sonra iki lider, gelecekte bu görüşmeleri tekrar yapmaya hazır olduklarını açıkladı.
Ajans, “Kim Jong-un, Kuzey Kore-ABD zirvesini planlama konusundaki büyük çabalarından dolayı Moon Jay’e teşekkür ettiğini ve bu tarihi zirveyi gerçekleştirme kararlılığını dile getirdiğini açıkladı. Yayınlanan fotoğraflarda iki lider arasında samimiyet ve dostluk açıkça görünüyor. Moon Jay gazetecilere verdiği demeçte, bir sonraki toplantı için Kim Jong-un ile temas halinde olduğunu söyledi.
Donald Trump ise, gazetecilere verdiği demeçte, işlerin “iyi gidiyor” olduğunu ve 12 Haziran’da Singapur’daki zirvenin amacının değişmediğini söyledi. Reuters Ajansının haberine göre, Cumartesi günü Beyaz Saray’da konuşan Trump, “Kuzey Kore ile zirve için çok iyi çalışıyoruz. İşler çok iyi gidiyor. 12 Haziran’da Singapur’u bekliyoruz. Daha sonra ne olduğunu göreceğiz” dedi.
Moun, Seul’den yaptığı açıklamada, “Kuzey Kore-ABD zirvesinin başarısıyla iki ülke arasındaki karşı karşıya gelme ve savaş tarihine, işbirliği içinde bir son verme niyetinde olduğunu ifade etti. İki lider, 27 Nisan ‘da bir araya geldiklerinde iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek için ortak bir bildirge yayınladıkları Panmunjom sınır kasabasında iki saatlik bir görüşme yapmışlardı.
Kuzey Kore haber ajansı, Kuzey ve Güney Kore’nin Cuma günü “üst düzey” görüşmelerde bulunacağını bildirdi. Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Kim ile yapılacak zirvenin iptal edildiğini açıklamıştı. Ancak 24 saatten kısa bir süre sonra, toplantının “Kuzey Kore ile çok verimli görüşmelerden” sonra gerçekleştirilebileceğini söylemişti.
Başka bir iyimser mesaj da Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders’ten geldi. Sözcü, Beyaz Saray’dan bir araştırma ekibinin zirvenin gerçekleştirilmesi için gerekli olan hazırlıkları yapmak üzere Singapur’a gideceğini açıkladı. Washington Post, dün ABD’li yetkililerin, ABD’nin Güney Kore eski büyükelçisi ve Pyongyang müzakerecisi olan Song Kim liderliğindeki ekibin Kuzey Kore’ye girdiğini bildirdi.
Öte yandan Rus Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Pazartesi günü, Kuzey Kore’deki sorunla ilgili bütün tarafları kendilerine hakim olmaya çağırırken, Japon Başbakanı Shinzo Abe, Pyongyang’ın tüm nükleer silahlardan tamamen kurtulması gerektiğini söyledi. İki lider, Kuzey Kore meselesini ve diğer konuları tartıştıktan sonra Moskova’da bir basın toplantısı düzenlediler.
Öte yandan, Çin Dışişleri Bakanlığı, gelecek ay Singapur’da gerçekleşmesi planlanan Trump-Kim zirvesinin başarılı olmasını umduğunu söyledi. Reuters’in yaptığı açıklamaya göre bakanlık, nükleer sorunun iki lider arasındaki diyalog çözüleceğini bildirdi.
Trump’ın Kim ile yapacağı zirveyi iptal etmesi Güney Kore’yi sıkıntılı bir duruma soktu. Zira Güney Kore, son aylarda Pyongyang ile Washington arasındaki kayda değer açılımda önemli bir rol oynadığı için kritik bir konumda bulunuyor. Güney Kore’nin yayınladığı fotoğraflarda müzakerelerde büyük rol oynayan Moun Jay’ın Kuzey Kore liderinin kardeşiyle tokalaştığı görülüyor. Kim Yu-jong, Şubat ayında Güney Kore’deki Olimpiyat Oyunlarının açılış törenine katılarak, 1953’te Kore Savaşı’nın sona ermesinden bu yana güneyi ziyaret eden iktidardaki Pyongyang ailesinin ilk üyesi oldu ve aynı zamanda iki ülkenin istihbarat başkanları da yayınlanan resimlerde yer aldı.
Pratikte hala savaş halinde olan iki Kore lideri Cumartesi günü dördüncünü gerçekleştirdikleri bir toplantı düzenlediler. 27 Nisan toplantısının aksine görüşme bittiğinde gazeteciler bilgilendirildi.
Bu görüşme Kore yarımadasındaki hızlı gelişmelerin son halkası sayılır. Geçen sen Trump ve Kim Jung-un geçtiğimiz yıl birbirlerini tehdit etseler de bu yıl Haziran ayında Singapur’da zirvenin gerçekleştirilmesine karar kıldılar.
Zirve gerçekleştirse görevde olan bir ABD Başkanı ile Kim ailesinin bir üyesi ile yapılmış ilk toplantı olacak ve toplantı benzeri görülmemiş bir açılımla taçlanmış olacak. Washington, Kuzey Kore’nin nükleer silahlarından tam olarak vazgeçmesini istiyor. Pyogyang ise düşman olarak saydığı Amerika tarafından gelecek tehdit konusunda tam anlamıyla güvende olduğunu hissetmeden nükleer tesislerinden asla vazgeçmeyeceğini bildiriyor.
Seul Dugok Üniversitesi’nden Koh Yue-hwan, Cumartesi günü yapılan toplantının Washington ve Pyongyang arasında bir zirve olasılığını arttırdığını söyledi ve toplantının iki lider arasında yanlış anlamaları gidermek ve zirveye hazırlık yapmak hedefini taşıdığını açıkladı. Amerikan Bilim Adamları Birliği’nde nükleer politika konusunda uzman olan Adam Mount, Kim ve Moun arasındaki görüşmenin cüretli ancak içinde riskler barındıran bir adım olduğunu ifade etti. Uzmana göre, Moun açısından gerilimden kaçınarak diyalogları sürdürmenin dışında bir seçenek yok. Zira halkını savaştan korumak zorunda.