İngiltere Başbakanı Theresa May, milletvekillerinin Brexit planını zayıflatma girişimleri nedeniyle Avrupa Birliği’nden (AB) çıkışın gerçekleşmeyebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Reuters’ın aktardığına göre May, Facebook hesabı aracılığıyla yayınladığı bir mesajda, “Bu hafta sonu ülkeye mesajım basit, sabit bir şekilde ödüle odaklanmamız gerekiyor. Eğer bunu yapmazsak, ABD’den ayrılamayacağımıza inanıyorum” dedi.
Brexit’in kaderinin ve kişisel başarısının arasındaki bu açık bağlantı, hükümetin girdiği krizin ve ABD Başkanı Donald Trump’ın çıkış stratejisine dair genel eleştirilerinin ardından May’in pozisyonunun ciddiyetine dikkati çekmekte.
İngiltere’nin AB’den çekilmesi için planlanan 29 Mart 2019 tarihinden yaklaşık 9 ay önce ülke, siyasi çevreler ve iş dünyası Brexit konusunda derin bir şekilde bölünmüş durumda.
AB’den çıkış ihtimalinin tehdit altında olduğu uyarılarıyla May, partisi içerisinde AB ile tam bir ayrılık isteyen onlarca destekçiye de açık bir mesaj gönderdi.
Bazı ayrılık taraftarları, İngiltere’yi AB kurallarına bağlayan bir anlaşmanın sadece “çıkış” ismi taşıması konusunda endişe duyuyor.
İngiltere hükümeti, mali piyasaları endişelendiren ve Avrupa içerisinde ve dışında ticaret akışını bozabilecek, “anlaşma olmadan” bir çıkış sağlamak için çabalarını artırmış durumda. Bu çerçevede May, birçok defa Brexit’in tarihinde gerçekleşeceğini ifade etmiş, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ve milyarder yatırımcı George Soros’un “İngiltere’nin, Brexit hakkındaki görüşünü değiştirmesi” hakkındaki önerilerine rağmen yeni bir referandum üzerinde karar kılmıştı.
AB’den kolay bir çıkış arayanlar ile yaklaşım ve rotasyondan korkanlar arasında bir denge sağlama girişimleri çerçevesinde May, 6 Temmuz’da planına dair üst düzey bakanlardan onay almaya çalıştı.
Birkaç saatlik görüşmelerin ardından May, hükümetinin desteğini kazandı. Ancak iki gün sonra AB ile ayrılma sürecini müzakere eden Brexit Bakanı David Davis, daha sonra da Dışişleri Bakanı Boris Johnson istifa etti.
İngiltere Başbakanı, 15 Temmuz’da bu seçeneğin, Kuzey İrlanda’da barışı baltalamaktan kaçınmanın ve Birleşik Krallığın birliğini korumanın tek yolu olduğunu söyleyerek İngiltere’ye “malların sorunsuz geçişi” planını destekleme çağrısı yaptı.
Aynı şekilde The Sunday Times gazetesindeki bir makaleye göre Davis, May’in planının alternatifi olmadığını söyleyerek, planı “müthiş derecede aldatıcı” olarak nitelendirdi. Davis, planın, AB düzenleyicilerinin İngiliz imalatına zarar vermesine izin vereceğini ifade etti.
Aynı şekilde David Davis, “Hükümetin önerileri uyarınca, hiç kimse bundan şüphe duymuyor. Baskı altında olmaya devam edeceğiz ve AB bu durumu, gelecekteki rekabet gücümüzü zayıflatmak için kullanacak” dedi.
Öte yandan May’in pozisyonu, geçtiğimiz Cuma günü Rupert Murdoch’un sahibi olduğu “The Sun” gazetesine Trump tarafından verilen röportaj dolayısıyla daha da zayıfladı. Zira röportajda May’in önerilerinin, muhtemelen Brexit’in gerçekleşmesinin ardından dünyanın en büyük ekonomisine sahip ABD ile ticaret anlaşmasına varma şansını da ortadan kaldıracağı ifade edildi.
Trump, daha sonra ABD ile büyük bir ticari anlaşmaya dair söz verdiği “serbest ticaret anlaşmasına” ilişkin ifadelerinden geri adım attı.
Aynı zamanda The Sun, Trump’ın AB’den çıkış stratejisi konusunda May’e tavsiyede bulunduğunu da ifade etti. 15 Temmuz’da BBC kanalında The Andrew Marr Show programında May, ABD Başkanı Trump’ın kendisine Brexit için AB’yle müzakere etmek yerine, birliğe karşı dava açmasını tavsiye ettiğini söyledi.
Theresa May programda yaptığı açıklamada, “Bana AB ile müzakere etmem yerine dava açmam gerektiğini söyledi. ‘AB’ye dava aç. Müzakerelere gitme, onları dava et’ dedi” ifadelerini kullandı. May ayrıca, “Ancak pazarlık yapmayacağız” şeklinde konuştu. İngiltere Başbakanı, geçtiğimiz Cuma günü Trump ile düzenlediği ortak basın açıklamasında ABD Başkanının ifadelerine dair sorulara yanıt verdi.
Trump ise, İngiliz lidere bir tavsiyede bulunduğunu fakat karşı tarafın bunu çok acımasızca bulup kendisini dinlemeyi reddettiğini söyledi.
Bu çerçevede Trump, önerisini açıkça zikretmeden “Belki bir gün ona başvurur. (Brexit konusunda) bir anlaşmaya varılmazsa, önerimi gerçekleştirebilir, ancak bu kolay bir şey değil” dedi.
İngiliz Başbakan, AB’den ayrılmadan önce mümkün olan en iyi anlaşmayı elde etmek için Brüksel ile görüşmek istediğine de dikkati çekti.
Öte yandan Daily Mail gazetesinin 15 Temmuz’da aktardığına göre Trump, Brexit’in “çok karmaşık bir problem” olduğunu söyleyen Kraliçe II. Elizabeth ile özel bir görüşme gerçekleştirdi.
Trump, İngiltere’ye düzenlediği 4 günlük ziyareti sorasında geçtiğimiz Cuma günü Windsor Sarayı’nda Kraliçe ile bir araya geldi. ABD Başkanı, gazeteci Piers Morgan’a verdiği özel bir röportajda, Kraliçe ile İngiltere’nin AB’den çıkışının ele alındığını ifade etti. Donald Trump ayrıca, “Kraliçe, haklı olarak, bu çok karmaşık bir problem, kimse bu durumun ne kadar karmaşık olacağını hayal bile edemezdi” ifadelerini kullandığını söyledi. Trump, May’e, “Londra’nın Brexit konusunda “istisna” olması gerektiğini söylediğini” de ifade ederken, böylece daha sonra ABD ile kapsamlı bir ticaret anlaşması yapabileceğini belirtti. Trump ile olan anlaşmazlığa rağmen May, AB’den ayrıldıktan sonra böyle bir anlaşmaya hızlı bir şekilde varma umudu taşıyor. Donald Trump ise röportaj sırasında May’e ilişkin, “Ona, ne olursa olsun ABD ile bir anlaşma yapma hakkına sahip olmaları için bir istisna sağladıklarından emin olmaları gerektiğini söyledim” dedi.
NATO zirvesinin ve İngiltere’ye resmi ziyaretinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile bugün Helsinki’de düzenlenecek zirve öncesinde hafta sonu İskoçya’ya gitti.