Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin, Elektrik Bakanı Fehdavi’yi geç de olsa görevden uzaklaştırması, bir aydır devam eden gösteriler ve halk protestolarının neden olduğu krizi yatıştırmaya yönelik hamle olarak görülüyor.

Irak’ın en etkili dini otoritesi Ayetullah Ali Sistani’nin Cuma hutbesinde yeni seçilecek başbakanda olması gerektiğini belirttiği “güçlü, cesur, kararlı” gibi nitelikler, İbadi’nin ikinci dönem başbakanlık hayaline son vermişti.

İbadi’nin kararı, özellikle hükümetin vaatlerini yerine getirmediği takdirde halkın yeni protesto yöntemleri geliştirmelerini salık veren Sistani’nin çağrısından sonra, üst düzey yetkilileri sorumlu tutmaya yönelik kamu arzusuyla uyumlu görünüyor. Böyle bir adımın dört sene boyunca ertelenmesi -ki bu sadece şu an iş yapma aşamasına giren İbadi hükümetinin görev süresine denk geliyor-, gözlemcilere ve siyasilere göre kapanması zor bir kapının açıldığı anlamına geliyor. Çünkü ister geçen Haziran ayında sona eren İbadi hükümetinin dönemi, isterse de 2003’ten ya da Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonraki Irak’taki değişimin 15 yıllık süreci söz konusu olsun, elektrik dosyasındaki sorunlar sadece bu yaz ve geçmiş bütün yazların bir sonucu değil.

Fehdavi’den geniş çaplı soruşturma çağrısı

Öte yandan, Şarku’l Avsat’a konuşan Elektrik Bakanı Kasım Fehdavi, elektrik hizmetinin kötüleşmesine yol açan nedenler hakkında kapsamlı ve şeffaf bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu. İbadi’nin kendisini görevden uzaklaştırmasını nezaketle karşılayan Fehdavi, “Bu, Başbakan tarafından sunulan doğal bir idari prosedür. Gerçeğe ulaşmaya çalışan herkesle iş birliği yapacağız” açıklamasında bulundu. Fehdavi, elektrik hizmetinin kötüleşmesiyle ilgili olarak kendisine karşı yöneltilen suçlamaları reddederek, “Elektrik hizmetlerinin kötüleştiğini söyleyenler var. Ben elektrik dosyasında ilerleme kaydettiğimizi ve herkesin bunu bildiğini düşünüyorum. Söz konusu durumun gerçekliğinin açığa çıkması için geniş çaplı bir soruşturma çağrısında bulunuyorum. Diğerlerinin argümanları olduğu gibi bizim de elimizde argümanlar var” dedi.

Tepkiler İbadi’nin kararını memnuniyetle karşılama veya onu reddetme arasında değişiklik gösterdi.

Irak parlamentosu Ninova milletvekili Ahmed el-Cuburi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “İbadi’nin kararı, uzatma dakikalarında gelmesinin yanı sıra, kendi içinde bir paradoks. Çünkü şimdiki Elektrik Bakanı çok çalışmış ve uzun yılların başarısızlık yükünü yüklenmemiştir” ifadelerini kullandı.

Cuburi: Görevden uzaklaştırma, başarısızlıkla ilgili değil

Cuburi sözlerini şöyle sürdürdü:

“Gerçekten çarpıcı olan şey şu ki; İbadi, yakın zamana kadar, elektrik üretim tavanını ve Bakan’ın performansını övgüyle karşıladı. İbadi, sorunun, elektriğin yokluğunda değil, vatandaşların doğru bir şekilde kullanmamalarında olduğunu düşünüyordu. İbadi’nin bu eylemi, güçlü ve kararlı görünme çabasından fazla bir şey değildir.”

Deraci: Fehdavi başarısız bir bakandı ama görevden uzaklaştırmanın nedeni farklı

Cuburi ile benzer görüşe sahip olan Irak parlamentosu eski Finans Komitesi üyesi Rahim Deraci ise Şarku’l Avsat’a şu açıklamalarda bulundu:

“Şu anki Elektrik Bakanı Kasım el-Fehdavi, hiçbir standarda göre başarılı bir bakan değildi. Fakat İbadi’nin onu görevden uzaklaştırması, Fehdavi’nin başarılı olmadığından değil. Çünkü, İbadi sorunu başından beri teşhis edemedi. Hükümetin dört yıl önceki kuruluşundan bu yana görev yapan Elektrik Bakanı, şu ana kadar makamını bırakmadı.”

Deraci sözlerini şöyle sürdürdü:

“Fehdavi döneminde elektrik alanı ile ilgili herhangi bir iyileşme söz konusu olmadı. 14 bin ile 15 bin megawattlık bir üretim yapıyorduk ve şimdi aynı oranı üretiyoruz. Bu durum, şu anda Bakan’ı görevden alarak, dini mercii ve göstericiler karşısında güçlü ve kararlı görünmek isteyen İbadi tarafından da biliniyordu.”

“Cuma hutbesi, İbadi’nin hayallerini suya düşürdü”

Deraci, söz konusu kararın, İbadi’nin ikinci dönem başbakanlık koltuğu için şansını arttırıp arttıramayacağına dair gelen bir soruya, “Sistani’nin temsilcisinin geçtiğimiz Cuma günkü hutbesi, İbadi’nin hayallerini sona erdirdi. Kararlar, doğru alınmış görünse bile, işler verilen karar üzerinden hallolacak gibi değil. Yıllar önce alınmış bir karar olmalıydı” diyerek yanıt verdi.

İbadi, pek çok valilikteki koordinasyon komiteleri, aşiret liderleri ve göstericilerin temsilcileri ile toplantılar düzenlemesine rağmen dün birçok vilayette ve güney şehirlerinde gösteriler devam etti.

Müsenna vilayetindeki yüzlerce vatandaş, valilik binasının önünde, bir dizi yöneticinin görevden alınması ve yolsuzluk yapanlardan hesap sorulması için oturma eylemi gerçekleştirdi.

Basra vilayetinde ise bir dizi vatandaş, işsizlerin istihdam edilmesini talep etmek için Rumaila petrol sahasına giden yol üzerinde Kurne 1’in batısında bulunan 8’inci istasyonun önünde, yoğun güvenlik önlemlerinin arasında oturma eylemi yaptı.

İnsan Hakları Komisyonu, güvenlik güçlerinin, göstericilerin Basra ve Müsenna’da oturma eylemi yapmalarına izin vermediklerini duyurdu.