Washington/Muaz el-Amiri

ABD, İran rejimi ve ona yakınlık duyabilecek taraflara daha fazla baskı yapmak için bir hamle daha gerçekleştirdi. Tahran’la çalışma konusunda Avrupa ülkelerini uyaran ABD yönetimi, onlara uygulayabileceği yaptırımlardan zarar görmemeleri için mollalarla ekonomik ve ticari ilişkilerini sona erdirmeleri gerektiği uyarısında bulundu.

İran ekonomisini daha da boğan bu uyarılar, arkasına ABD Senatosu’ndan çıkan bir yasal destek de aldı. Çok sayıda üst düzey ABD’li yetkili, Washington’un İran’a baskı uygulamak üzere diplomatik çabalara hız verdiğini, petrol sektörü ve bankacılık sistemleri dahil olmak üzere bir çok alanda sert yaptırımları yeniden uyguladığını ifade ettiler.

Şarku’l Avsat’ın ABD Dışişleri Bakanlığı’ndaki güvenilir bir kaynaktan aldığı bilgilere göre, ABD’li yetkililer, son üç ay içinde Avrupa’nın başkentlerinde yoğun görüşmeler gerçekleştirdiler. Yetkililer bu görüşmelerde, ABD’nin, İran rejimi ile başa çıkmak için uyarılarını göz ardı eden herkese yaptırım uygulamaktan çekinmeyeceğini vurguladılar.

Bununla birlikte İran’a yönelik yaptırımların ilki 6 Ağustos, ikincisi ise 4 Kasımda olmak üzere iki dönemde uygulanacak.

ABD’nin uyarılarına karşılık veren Avrupalı ve küresel şirketlerin sayısının arttığına dikkat çeken kaynak, İran’la çalışmayı bırakan şirket sayısının 50’ye ulaştığını, ancak ABD’nin diğer şirketlerin de bu uyarılara uymasını ve göz ardı etmemelerini istediğini söyledi.

Avrupalılar son aylarda ABD’nin İran’a yönelik yeni yaptırımlarına karşı çıkarken, ABD Başkanı Donald Trump’ın nükleer anlaşmadan çekilme kararından sonra ABD’nin uygulayacağı yaptırımlardan kaçınmalarını sağlayacak taktikleri tartışmak üzere üst düzey İranlı yetkililerle bir dizi toplantı düzenlediler.

ABD’nin otomotiv sektörü ve diğer büyük metaller sanayilerini içine alan İran yaptırımlarının ilk periyodunun yarın (6 Ağustos) başlayacağını açıklayan kaynak, 4 Kasımdaki ikinci periyotun İran enerji sektörü, petrol üretimi ve İran Merkez Bankası işlemlerini kapsayacağını kaydetti. İran’ın bölgedeki diğer ülkelerde şiddet beslediği ve nükleer anlaşmanın gelirlerini bölgedeki ülkeleri istikrarsızlaştırmak için kullandığına işaret eden kaynak, Washington’un uyguladığı bu yaptırımların hedefinin, İran’ın petrol ihracatından elde ettiği geliri sıfıra indirmek olduğunu belirtti.

ABD merkezli ‘The Washington Free Beacon’ internet gazetesine göre, Avrupa ülkelerine giden üst düzey ABD’li yetkililer, İran’a yönelik yeni yaptırımların ihlal edilmesi halinde, Trump yönetiminin kendilerine yaptırım uygulamaktan çekinmeyeceğini belirterek, uluslararası bankacılık kurumlarının ve hatta ABD bankalarının bile uyumsuzluk nedeniyle cezalandırılabileceğine dair uyarıda bulundular. Bununla birlikte Temsilciler Meclisi’nin 10 üyesi, Washington’daki, İngiltere, Fransa ve Almanya büyükelçiliklerine, ABD Senatosu’nun yaptırımlardan kaçmak veya yaptırımları zayıflatmak için gerçekleştirilecek her hangi bir çabadan ‘hiçte memnun’ olmayacağını belirten bir mektup göndererek uyarıda bulundu.

ABD’nin Berlin Büyükelçisi Richard Grenell The Washington Free Beacon’a verdiği demeçte, “İran rejimi, terörizmi Avrupa’da hala bir silah olarak kullanıyor. Planlarını bilmek ve başarılı olmadan önce onları durdurmak için uyanık olmalıyız. Washington, ortaklarını, İran’ın bu faaliyetlerini finanse etmek için kullanmasından dolayı İran rejimine yönelik fon akışının durdurulmasına yardım etme çağırısında bulundu” ifadelerini kullandı.

Teksas Senatörü Ted Cruz, Florida Senatörü Marco Rubio ve Arkansas Senatörü Tom Cotton gibi isimler başta olmak üzere, İran’la yapılan nükleer anlaşmayı eleştiren senatörler, yaptırımların ABD yasalarına uygun olduğunu, çünkü Trump’ın geçtiğimiz Mayıs çekildiği anlaşmanın önceki yönetim tarafından imzalandığını belirttiler.

Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, dün düzenlenen basın toplantısında ABD yönetiminin İran rejimiyle ya da İranlı yetkililerle son zamanlarda gizlice görüşmeler gerçekleştirdiğine dair iddiaları yalanladı. Nauert, Başkan Donald Trump’ın ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun da ifade ettiği gibi, ABD’nin İran’la görüşmeye hazır olduğunu vurguladı.

Dışişleri Bakanı Pompeo’nun ABD’nin İran’la bir araya gelme isteğini birçok kez dile getirdiğine dikkat çeken Nauert, Pompeo’nun bir buçuk hafta önce gerçekleşen Kaliforniya’daki Ronald Reagan Kütüphanesi’nde İranlılara hitap ettiği ‘İranlıların sesine destek’ başlıklı panelden bu yana bu çağrıyı yaptığını vurguladı. Başkan Trump’ın da bu çağrıyı yenilediğine işaret eden Nauert, şu anda İran ile hiçbir ilişki veya doğrudan iletişim olmadığını kaydetti.