İran’ın başkenti Tahran’daki protestolar nedeniyle güvenlik güçleri geçen cumartesi gecesi yeni bölgelere konuşlandırıldı. Yaşam şartlarının kötüleşmesi nedeniyle düzenlenen gösteriler çok sayıda şehre yayıldı.
Tahran, Kerec, Şiraz ve İsfahan’da tüm hızıyla devam ederken İran’ın muhafazakâr kalesi sayılan Kum şehri de 5 Ağustos’ta yeni bir protesto dalgasının içerisine girdi. Göstericiler, rejim politikalarına yönelik “Hizbullah’a ölüm” sloganı attı.
Yayınlanan raporlar Tahran’ın merkezinde sıkı güvenlik önlemleri alınmasına rağmen yayınlanan raporlar, gösterilerin yeni bölgelere sıçradığına işaret ediyor.
Fars Haber Ajansı’nın aktardığına göre Devrim Muhafızları Sözcüsü geçen cumartesi günü Tahran’da devam eden protestolara yönelik “Durum normal ve kontrol altında” açıklamasında bulundu. Ajans, protestocuların onlarca eylemcinin toplandığı Veliasr bölgesinin güvenlik güçlerince kuşatılmasının ardından bazı sokaklara dağıldığını belirtti. Ayrıca bölgedeki 200 protestocunun da polis güçleri tarafından dağıtıldığı vurgulandı.
Yayınlanan videolarda Tahran’daki rejimi eleştiren sloganlar atıldığını görüldü.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre protestolar sırasında İran’ın iç ve dış siyasetini eleştiren sloganlar atıldı. “Diktatöre ölüm”, “Hamaney utan ve ülkeyi terk et” sesleri yükseldi. Aynı şekilde bazı şehirlerde de mevcut rejimin kimliğine ve inancına atıfla “Hizbullah’a ölüm” sloganları atılırken geçtiğimiz aylarda Tahran’ın bölgesel siyaseti eleştirildi.
Birkaç günden bu yana İran’da artan döviz, yükselen enflasyon ve İran para biriminin çöküşüne karşı halk protestoları yaşanıyor.
İran, geçen aralık ve ocak aylarında da kötüleşen ekonomik durum neticesinde meydana gelen benzer protestolara tanık olmuştu. Söz konusu protestoların aksine hükümet, güvenlik güçleri ve medya organları bu kez gösteriler karşısında yeni yöntemler uygulamaya geçirdi. Öyle ki resmi haber ajansları her ne kadar yönetime bağlı olsalar da ilk kez İranlıların eylemlerine dair ayrıntılara yer verdi.
İran ekonomisinde çöküş sürüyor
Geçen aralık ayından bu yana İran parası yarı yarıya değer kaybetti. Bu durum da ekonomik krizin daha da derinleşmesine ve fiyatların yükselmesine neden oldu. Aynı şekilde İran polisi, geçen hafta en şiddetli gösterilere tanık olan Kerec ve Gohardasht bölgelerinde trafik önlemleri aldıklarını duyurdu. Raporlar, protestocuların bir polis motosikletini yaktığını belirtirken savcılık tarafından 5 Ağustos’ta yapılan açıklamada da Kerec şehrinde bir göstericinin öldüğü ifade edildi.
İran parlamentosunun internet sitesinin Serdeşt ve Piranşehr belediye başkanlarından aktardığına göre İranlıların yüzde 50’si yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Yoksulluk oranının ise 6 milyon tümen (yaklaşık 50 dolar) olduğu belirtildi. Dolar son günlerde 12 bin tümenin üzerine çıktı.
İran eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, 5 Ağustos’ta yaptığı açıklamada İran rejiminin devrilmek üzere olduğu yönündeki iddiaları yalanladı. Hatemi, şu an İran’da yaşananlar dolayısıyla halktan özür dilerken, “Vatandaşlara daha iyi hizmet verebilirdik” dedi. Hatemi ayrıca rejimi devirme girişimlerinin ciddiyetine dikkati çekerken “Bunlar psikolojik savaşın bir parçası” ifadelerini kullandı. Muhammed Hatemi, bir grup eski parlamenterle yaptığı toplantıda “Reformistleri dışlamak için içte ve dışta çalışmalar yürütülüyor. Reformlar yaşandığı sürece rejim devrilmeyecek” diye konuştu. İran’ın mevcut krizlerden kurtulmasına yönelik 15 öneri sunan Hatemi ulusal uyum ve ulusal birlik için destek oluşturma, resmi medya ve siyasal özgürlüğün görüntüsünü değiştirme, reformist liderlere yönelik yasağı kaldırmak, tüm siyasi tutukluları ve düşünceleri serbest bırakma, kamu afları, kısıtlamaların kaldırılması ve aşırılıkların sona ermesine dikkat çekti. Hatemi ayrıca etkili parlamento, hükümet, yargı ve sistem organlarına duyulan ihtiyaç, protestocuların seslerine kulak verme ve halkın parlamentoya olan güvenini sağlamanın gerekliliğini de vurguladı.