ABD Başkanı Donald Trump, ülkesini çektiği nükleer anlaşma çerçevesinde askıya alınan İran yaptırımlarının ilk bölümünü Türkiye saatiyle (TSİ) 07.01 itibarıyla yeniden uygulamaya başladı.
İran, bir yanda yükselen fiyatlar, ekonomideki kötü gidişat ve su sıkıntısı gibi bir dizi sorunla uğraşıp pek çok kentte gösteri ve grevlerle boğuşurken; bir darbe de Washington’dan geldi. ABD Başkanı Donald Trump’ın, 2015’te Obama döneminde imzalanan nükleer anlaşmadan geri çekilme kararı almasının ardından, finans sektörünü ve ticareti kapsayan yaptırımların ilk kısmı, TSİ 07.01’de yürürlüğe girdi.
ABD Hazine Bakanlığı’ndan aktarıldığına göre, yaptırımların ilk kısmı, İran rejiminin Amerikan doları alma yasağını da içeriyor.
5 Kasım’da ise yaptırımların ikinci kısmının uygulanması bekleniyor. Yaptırımların bu bölümünün, ekonominin bel kemiği olan petrol ve enerjiyi hedef alması bekleniyor. Ancak bu durumun, son aylarda krizin eşiğine gelen İran ekonomisine büyük zarar vereceği belirtiliyor.
ABD’nin İran yaptırımları, otomotiv endüstrisi, altın ticareti ve değerli madenler gibi hayati sektörlere kadar uzanıyor. İran, yaptırımlar uyarınca, sanayisi için demir ve alüminyum tedarik etmekten men edilecek ve İran riyaline dayalı olarak alım satım konusunda önemli ticari işlemler yapılacaktır. Yaptırımların, büyük miktarda İran riyalini elinde tutan İran dışındaki banka hesaplarına da uzanması bekleniyor.
Beklenen gelişmeler arasında, Tahran’ın başta Boeing ve Airbus olmak üzere sivil havacılık anlaşmalarından çekilmesi de var.
Yaptırımların ikinci kısmı, enerjiyi hedef alıyor. İran’ın ihracatını sınırlandırmakla birlikte, istikrarı bozmak için komşu ülkelere silah kaçakçılığı faaliyetlerinin önünü kesmek için bir dizi İran limanı ve deniz filosu ile ilgili yaptırımları da içeriyor. Bu yaptırım paketi, İran’ın terörist milisleri desteklemesinden dolayı uygulanıyor.
“Yaptırımlar nedeniyle 1 milyon kişi işsiz kalabilir”
Bu arada İran Çalışma Bakanı Ali Rebii, “yaptırımlar nedeniyle yaklaşık 1 milyon İranlının işsiz kalabileceğini” belirterek, ABD’nin tek taraflı bu adımının ülkesine büyük maliyeti olacağına işaret etti.
ABD yaptırımlarının, İran’la ticaretini sürdüren üçüncü ülkeleri de kapsayabileceği belirtiliyor.
Öte yandan Washington Post’a göre ABD’nin yaptırımları, İran’ın nükleer faaliyetlerine de katı kısıtlamalar getirecek. Amerikan gazetesi, yaptırımlara dönüş olasılığının bile İran parasının değer kaybetmesine sebep olduğunu kaydetti.
Trump, selefi Barack Obama tarafından 2015 yılında İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya ve Çin ile beraber imzalanan nükleer anlaşmadan ABD’yi 8 Mayıs’ta çekmişti.