Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, New York’ta düzenlenen Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 73. yıllık toplantısında göçmen haklarına ilişkin hazırlanan rapora değindi. Guterres, devletlerin tüm göçmenleri korumasına ve adalete ulaşmalarına izin vermesi gerektiğini belirterek yasalarla, politikalarla ve uygulamalarla maruz kaldıkları adaletsizlik ve ayrımcılık durumlarının sonlandırılması çağrısında bulundu. Guterres, tüm dünya ülkelerine göçmen çocukların gözaltına alınmasını yasaklayan yasalar çıkarmaya davet etti.
BM Genel Sekreteri Guterres raporunda uluslararası kanunlar uyarınca göçmenlerin tüm göç süreçlerinde devletler tarafından korunması, her türlü ayrımcı muamele ve insan haklarının ihlali söz konusu olduğunda adalete başvurma haklarının verilmesi gerektiğini vurguladı. Adalete etkili ulaşımın yasalara uygun olarak yargı güvencesi altında hukuki yardım, yasal temsil, bilgi hakkı ve tercüman kullanımı başlıklarını da kapsadığını belirten Guterres, göçmenlerin yetkililerden çekinmeden haklarının garanti altına alınmasını sağlayacak temel mekanizmaların önemine dikkat çekti.
Göçmenlerin adalete etkin erişimini kısıtlayan ya da ulaşmalarını önleyen birçok engelle karşı karşıya olduğunu ifade eden Guterres, göçle ilgili yasaların politikaların ve uygulamaların güvenlik, düzensiz göçten caydırıcılık ve düzensiz göçün suç haline getirilmesi üzerine yoğunlaştığı uyarısında bulundu. Guterres bu durumun göçmen hakları üzerinde olumsuz bir etkiye neden olduğunu kaydetti.
Göçmenlerin sınırlarda gözaltında tutulmasının adalete ulaşma imkanlarını doğrudan etkileyen bir uygulama olduğunu söyleyen Guterres, devletlerin ayrımcılıkla mücadele ettiği ve entegrasyonu geliştirmek için önleyici tedbirler almasını gerekli kılan mülteciler ve göçmenler hakkındaki New York Deklarasyonu’nu hatırlattı.
13 Temmuz 2018’de düzenli ve güvenli göç için devletler tarafından kabul edilen BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin son tasarısına uygun olarak göç yönetiminin temel unsurları çerçevesinde hukukun üstünlüğü ve kanunun egemenliğine saygı gösterilmesi ilkeleri de maddelere eklendi. Buna göre devletler gözaltındaki göçmenlerin haklarının ihlal edilmesi durumunda yöneltilen şikayetler doğrultusunda bilgi ve yasal rehberlik sağlamakla yükümlü hale geldi.
Guterres, tüm göçmenlerin adalete etkin ulaşım imkanının verilmesi için devletlerin eşit fırsat sağlaması, güvenilir ve yasal bilgi sunması gerektiğini ifade ederek göçmenlerin kanunlarla, politikalarla ve uygulamalarla karşı karşıya kaldığı ayrımcılık ve eşitsizlik durumuna son verilmesi için çağrıda bulundu.
Göçmen çocuklara yönelik de açıklamalarda bulunan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, devletlerin göçmen çocukları statüsüne ya da ailelerinin statüsüne dayanarak gözaltında tutulmalarını yasaklayan yasaları kabul etmeleri ve uygulamaları gerektiğini belirtti. Ayrıca çocukların görüşlerine ve haklarına önem vererek yerel toplum ve aile temeline dayalı alternatif tedbirlerin benimsenmesini talep etti. Guterres, özellikle çocukların zarar görmesinin önüne geçilmesi için katıldıkları davalarda gizlilik haklarının korunmasının önemini vurguladı.
Göçmen kadınlarla ilgili de değerlendirmelerde bulunan Guterres, kadınları haklarını talep etmeye teşvik eden ve kendilerine yönelik işlenen suçu ve maruz kaldıkları cezai eylemleri bildirmelerine olanak tanıyan destekleyici bir ortam oluşturmak için uygun önlemlerin ve etkili tedbirlerin alınmasını tavsiye etti.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Louise Arbour da yaptığı açıklamada Uluslararası Göç Anlaşması’nın kadınları değişime ittiğini ve tehlikeli durumlarla karşı karşıya kaldıklarında kendilerini korumak için imkanların sağlanması gerektiğini onayladığını belirtti.