Bağdad: Şarku’l Avsat
Irak Çiftçiler Birliği Genel Başkanı Haydar Abdulvahid el-Asaad el-İbadi, “İran’dan Irak’a yaklaşık üç yıldır büyük miktarlarda su akışının çok azaldığını” belirterek, “İran’ın suyu kesmesine şaşırdığını” ifade etti.
Öte yandan İbadi’nin açıklaması, İran’ın Bağdat Büyükelçi Yardımcısı Musa Tebatebai tarafından yalanlandı.
İran’ın Irak topraklarına akan nehir yataklarını kurutması, başta içme suyu kirliliği nedeniyle geçtiğimiz haftalarda binlerce sivilin zehirlendiği Basra olmak üzere bazı şehirlerdeki sorunları artırdı.
İran Tarım Bakanı Yardımcısı Ali Murad Ekberi, İran “Devrim Rehberi” Ali Hamaney’in emriyle İran’dan Irak’ın batı ve kuzeybatı sınırlarına doğru giden yaklaşık 7 milyar metreküp suyun kesileceğini açıklayarak, bu suların İlam ve Ahvaz 770 bin hektarlık bir alandaki 3 temel proje için kullanılacağını belirtti.
İran hükümeti yıllar boyunca Karun ve Karkheh nehri sularının yataklarını değiştirmeye yönelik setler ve barajlar inşa etmek için projeler uyguluyor.
Ayrıca Tahran rejimi, çoğunlukla Arap nüfusun yaşadığı Ahvaz sanayi bölgelerinde endüstriyel kanallar aracılığıyla kontrol edilebilen yeni bir sulama sistemi kuruyor. Bu projeler, İran Enerji Bakanlığı’nın katılımıyla İran Devrim Muhafızları’na bağlı şirketler tarafından denetleniyor.
İranlı yetkilinin açıklaması, İran hükümetinin nehirlerin akışını Zagros Dağları’nın doğusundaki İran vilayetlerine yönlendirmek için projeyi uygulamaya kararlı olduğunu onaylıyor.
İran daha önce de Irak’taki Dicle nehrinin sularını keserek, Irak’taki su seviyesinin düşmesine neden olmuştu. İran, Doğu Kürdistan’taki Serdeşt şehrinde Kulaseh barajını kurmuş, bu baraj Küçük Zab Nehri’nin sularının büyük ölçüde kesilmesine çevre sorunlarına neden olmuştu.
Haziran ayından bu yana, Basra’daki tek su kaynağı olan Şattu’l-Arab Nehri’nin tuzluluk oranı arttı. Şattu’l-Arab’taki tuzluluk sorunu 2000 yılında hükümetin şeker kamışı üretim projesi kapsamında tarım arazilerinden suların çekilmesine dayanıyor. Bu durum 2001 yılında halkın sokaklara dökülmesine neden olmuştu.
İran topraklarındaki en büyük nehir olan Karun nehri, Cezayir anlaşmasından sonra nehir yatağını bölme hakkı konusundaki anlaşmazlıkları sebebiyle İran ile Irak arasında çıkan 8 yıllık savaşın nedenlerinden biriydi.
Fakat Büyükelçi Yardımcısı Tebatebai dün yaptığı basın açıklamasında medyada su akışının kesildiğine dair çıkan haberlerden dolayı “şaşkınlığını” ifade ederek, bunların asılsız haberler olduğunu vurguladı.
Tebatebai, İran’ın 1975 yılında iki ülke arasında bu konuda anlaşma nedeniyle yetkililerle mutabakata varmadan suyun kesilemeyeceğini söyledi. Tebatebai, Ekberi’nin açıklamasını işaret ederek, bu durumun konferansta hatalı tercüme yapılmasından kaynaklanabileceğini iddia etti.
Irak Çiftçiler Birliği Genel Başkanı Haydar Abdulvahid el-Asaad el-İbadi, Şarku’l Avsat’a konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yaklaşık üç yıl önce, İran’dan gelen suyumuz neredeyse sıfıra yaklaşıyor. Bu miktardaki kesintiyi nasıl anlamalıyız? İranlılar su yataklarının yönünü değiştirdi ve artık onlardan bize önemli miktarlarda su gelmiyor. Dicle nehrinden gelen su nehir ağzından değil. Bu nedenle ondan faydalanamıyoruz. Ayrıca tuzlu su doğrudan Şattu’l-Arab Nehri’ne gidiyor. Bu da yaşadığımız tuzlu su krizinin daha da kötüye gitmesine neden oluyor” diye konuştu.