Rusya’nın Suriyeli mültecileri ülkelerine göndermeye yönelik girişimi, ilan edilmesinin üzerinden aylar geçmesine rağmen henüz uygulamaya geçmedi.
Uzmanlara göre bu süreç, uluslararası toplum tarafından Suriye’de nihai siyasi çözüme bağlandıktan sonra rafa kaldırılacak. Fakat Lübnanlılar, yarım milyondan fazla Suriyeli göçmenin ülkelerine dönmesi konusunda oldukça istekli.
Şarku’l Avsat’a konuşan Lübnan güvenlik kaynaklarının verdiği bilgilere göre, dün, Lübnan’ın güneyinden kuzeyinde 829 Suriyeli göçmen, otobüslerle Suriye’ye götürüldü.
Göçmen dosyasından sorumlu eski Hizbullah milletvekili, Genel Müdür Nevvar es-Sahili, Genel Güvenlik Direktörü Tümgeneral Abbas İbrahim’e Lübnan’dan Suriye’ye gönüllü olarak gitmek isteyen göçmenlerin listesini teslim etti. Verilen bilgiye göre Es-Sahili ve İbrahim, göçmenlerle ilgili durumların yanı sıra Lübnan kamu güvenliği tarafından sunulan kolaylık ve dönüşleriyle ilgili konuları görüştü.
Müdürlük, Hizbullah’tan, rejim tarafından isimleri kontrol edilen ve geri dönüşü onaylanan isimlerin bulunduğu listeyi belli aralıklarla teslim alıyor. Tümgeneral Abbas İbrahim, geçtiğimiz yıl Lübnan’da kayıtlı Suriyeli mülteci sayısını 1.3 milyon olarak belirledi ve Suriye’ye dönen mülteci sayısının yaklaşık 50 bine ulaştığını açıkladı. Lübnan Kamu Güvenlik Merkezi, Lübnan’ın farklı noktalarında mültecilerin geri dönüş taleplerini almak için tahsis ettiği 17 merkezden sonra geri dönmek isteyen mültecilerin dönüş süreçlerini organize etti.
Hava şartları nedeniyle mültecilerin ülkelerine geri dönüş sürecinde zorluklar yaşandı. Ulusal Medya Ajansı, Lübnan’ın güneyindeki Nebatiye şehrinden 88 mültecinin 2 otobüsle ülkelerine dönüş yaptığını bildirdi.
Lübnan Göçmen İşleri Bakanı Yardımcısı Dr. Ola Batrus, Rusya girişiminin henüz uluslararası bir girişime dönüşmediği fakat kurulan Rusya-Lübnan komitesinin, Suriyelilerin geri dönüş sürecini engelleyen önemli ihlalleri belirlediğini ve bu nedenle geri dönüş süreçlerinin kamu güvenliği denetiminde yapıldığını belirtti. Şarku’l Avsat’a konuşan Batrus, “Suriye hükümeti, Suriye ordusu ve muhalifler hakkında af kararı çıkardı. Ayrıca 10 sayılı kanunu geri çekti. Bu iki büyük gelişmenin, geri dönüş sürecindeki büyük etkilerini araştırmaya başladık“ diye konuştu.
Öte yandan Ortadoğu Stratejik İşler Enstitüsü Müdürü Dr. Sami Nadir, “Rus girişiminden vazgeçilmedi ama rafa kaldırıldı” diye konuştu. Nadir, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Rusya yaptırım konusunu değiştirilmeye ya da Suriye’deki yeniden yapılanma sürecini finanse etmeye çalıştı. Fakat Suriye’deki yerleşim koşullarının olgunlaşmadığını açıkladı. Suriye’de devam eden yeniden yapılanma ve Şiileştirme hareketi Avrupalarının geri adım atmasına neden oldu” diye konuştu.
Nadir, Sünni Suriyelilerin, geçtiğimiz dönemde Türklerin kontrolünde olan bölgeye geri dönüş yaptığını ifade ederek, göçmenlerin yakında Suriye’nin güneyine de dönebileceği ihtimaline değindi. Nadir, “Bu Arap, ABD hatta İsrail’in çıkarınadır” dedi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) bu ayın ortasında yayınladığı raporda, “Suriye hükümeti, hükümet karşıtı grupların kontrolündeki bölgelerden insanların evlerine dönmelerini yasadışı bir şekilde engelliyor” ifadelerine yer verdi. HRW’nin Ortadoğu Yardımcı Direktörü Lama Fakih, “Rusya ve Suriye, insanlara yeniden yapılanma sürecinin finanse edilmesini sağlama amacıyla dönüş yapmaya çağırdı. Fakat her zaman olduğu gibi Suriye hükümetinde gerçekler oldukça farklıdır. Suriye hükümeti mülkiyet kanununun kisvesi altında halkın geri dönmesini engelliyor” diye konuştu.