Türkiye, İran ve Azerbaycan Dışişleri Bakanları, ülkeleri arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin artırılması hedefiyle bir araya geldiler. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, yaptırımların gelecekte dünya düzenine çok büyük bir etkisi olacağını ifade etti.
İstanbul’da dün düzenlenen 6. Türkiye-Azerbaycan-İran Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları ve bölgeye etkileri ele alındı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, toplantının ardından düzenlenen basın toplantısında, “Özellikle 3 ülke arasındaki ticarete baktığımız zaman, toplam nüfusumuz 170 milyon fakat ticaretimiz 10 milyar 650 milyon civarında” diyerek söz konusu rakamların 3 devletin potansiyelini yansıtmadığını söyledi.
“Dünya düzeni için ciddi sonuçları olacak”
Reuters’e göre, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, basın toplantısında, ABD’nin İran petrolünün hedef alan ikinci dalga yaptırımların yaklaştığı bir süreçte İran karşıtı yaptırımların “Dünya düzeni için ciddi sonuçları olacak” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin İran’la nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekildiğini ilan etmiş ve 2015’te askıya alınan İran ekonomik yaptırımlarının en güçlü şekilde yeniden hayata geçirileceğini açıklamıştı.
ABD’nin İran’da dolar, altın, değerli madenler, çelik, kömür, alüminyum ticareti, otomotiv ve sivil havacılık sektörlerini hedef aldığı birinci kısım yaptırımlar 7 Ağustos tarihinde uygulamaya konulmuştu.
Yaptırımların ikinci kısmı ise 5 Kasım itibariyle fiilen yürürlüğe girecek. İkinci dalga yaptırımlar, İran’ın petrol ihracatının sıfırlanmasını ve bankacılık faaliyetlerinin durmasını öngörüyor.
“ABD, öngördüğü hedeflere ulaşamadı”
İsna haber ajansının aktardığına göre Zarif, İstanbul’da düzenlenen toplantıda, ”ABD’nin ambargo kararı bütün uluslararası kurallara ve BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarına aykırı. Bazı ülkeler yasalara uyduğu için, ABD tarafından cezalandırılıyor. Bunun gelecekte dünya düzenine çok büyük bir etkisi olacaktır. ABD, İran’a karşı yasa dışı yaptırımlarıyla öngördükleri hedeflere ulaşmadı” diye konuştu.
Tahran, nükleer anlaşmaya bağlı kaldıklarını ve bunun Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu tarafından da tescillendiğini savunuyor. ABD Başkanı Trump ise, mevcut anlaşmanın bitiş tarihi 2025 sonrasının muğlak bırakılmış olması, balistik füzeleri kapsamaması ve Tahran’ın bölgedeki müdahalelerine ilişkin herhangi bir kapsayıcılık taşımadığı gerekçesiyle yeni bir anlaşmanın imzalanmasında ısrar ediyor.
“ABD yaptırımları uluslararası toplumu ikiye böldü”
Zarif, üçlü toplantının ardından yaptığı açıklamada, “ABD yaptırımları uluslararası toplumu ikiye böldü. Komşu ülkeler ve Avrupalı devletler Washington’un tek taraflı yaptırımlarına direndi. Anlaşmayı imzalayan Avrupalı taraflar halen anlaşmaya bağlılığını sürdürmekteler. İran ile Avrupa arasında yapılan ticari işlemlerde ABD mali sistemini aradan kaldıracak mekanizma yakında hayata geçirilecek” dedi.
“Türkiye ile İran arasındaki ticari ilişkiler genişletecek”
Öte yandan önceki gün yeni İstanbul Havalimanı’nın açılışına katılan İran Sanayi Maden ve Ticaret Bakanı Rıza Rahmani, Türkiye ile İran arasındaki ticari ilişkileri genişleteceklerini ve bunun için hiçbir sınırlama olmadığını söyledi.
Rahmani, ABD’nin ülkesine yönelik yaptırımlarına da değindiği açıklamasında, yaptırımlarla ilgili olarak daha zor günler geçirdiklerini ve bunları da atlatacaklarını belirterek, bu süreçte komşulardan alınacak desteklerin hiçbir zaman unutulmayacağını ifade etti.
İranlı Bakan, başta Türkiye olmak üzere komşu ülkelerle iyi ilişkiler içinde olmayı arzuladığını belirterek, “Türkiye ile ticaret, maden, sanayi ve diğer tüm alanlarda ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz” ifadesini kullandı.
Türkiye ile ticari ilişkileri genişleteceklerini ve iki ülke arasında ticaret hacminin 30 milyar dolar seviyesine çıkarılması için özel bir program olduğunu hatırlatan Rahmani, bunu gerçekleştirmek için de hiçbir sınırlamanın olmadığını sözlerine ekledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçtiğimiz hafta ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Ankara ziyareti sırasında Türkiye’nin muafiyet talebinde bulunduğunu açıklamıştı.
Çavuşoğlu, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını eleştirdi
Anadolu Ajansı’na (AA) açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlar ve nükleer anlaşma konusunda aldığı tek taraflı kararları eleştirdi.
Çavuşoğlu, “Bakın tek taraflı kararlar alıyorsunuz. Ülkeler uymadığı zaman bu sefer sizin kredibiliteniz de sarsılacak. O yüzden bu konularda adım atmadan önce özellikle bölge ülkeleriyle sizin istişare etmeniz lazım. İran’la ticaret yapan ülkelerle istişare etmeniz lazım. Nükleer anlaşmadan da siz tek taraflı çekildiniz ama Avrupa ülkeleri çekilmedi. Demek ki bu anlaşmaya önem veriyorlar” şeklinde konuştu.
Reuters, İran petrolünün Asya’daki en büyük müşterisi olan Güney Kore’nin, ABD’ye yaptırımlardan muafiyet talebinde bulunduğunu aktardı.