Kamışlı: Kemal Şeyho / Şarku’l Avsat

17 yaşındaki Baran, odasının bir köşesinde, masasında ders çalışıyor. Geçen sene 9’uncu sınıfı yüksek bir başarı puanıyla tamamlayan Baran’ın bu yıl liseye başlaması gerekiyordu. Ancak Kürt öz yönetimi, 10’uncu sınıf öğrencileri için kendi belirlediği bir eğitim müfredatının uygulanması kararı aldı.

Eğitim yılı başında Kamışlı’da bulunan Nabiga ez-Zubyani Erkek Lisesi’ne kayıt yaptıran Baran, okul deposundan kitaplarını satın almış, üzerlerine adını yazmıştı. Fakat Baran’ın söylediğine göre birkaç gün sonra sınıfa gelen öğretmen, “Öz yönetim müfredatıyla eğitimine devam isteyen öğrenciler sıralarında kalsın. Hükümet müfredatına devam etmek isteyenler ise kendilerine geri dönmeleri söylenene kadar beklemek üzere evlerine gitsinler” dedi.

Eylül ayı ortalarından bu yana Baran ve onun gibi olan 10’uncu sınıf öğrencileri Haseke’deki Milli Eğitim Müdürlüğü’nden okula dönmeleri için gönderilecek bildiriyi bekliyorlar. Baran yakında sınıfına geri döneceğine dair umudunu yitirmemeye çalışsa da “Bir buçuk ay oldu ve hala bekliyoruz.. Daha ne kadar bekleyelim?” diyerek içini kaplayan umutsuzluğu dışına vuruyor.

Baran’ın 47 yaşındaki babası oğlunun okuluyla aynı sokakta ve güvenliği Şam’a bağlı güçler tarafından sağlanan bölgenin yakınında bulunan evlerinde oğlunun ve diğer okul arkadaşlarının geleceğine ilişkin endişelerini gizleyemiyor. Şaşkın bir yüz ifadesiyle Şarku’l Avsat’a konuşan baba, “Öz yönetim okulları Suriye devleti ve uluslararası diplomaları tanımıyor. Okul neden oğlumu gönderdi? Kürt müfredatını mı öğrenmedi?” dedi. Ebeveynlerin çoğunun, çocuklarını devlet müfredatıyla eğitim veren okullara göndermeyi tercih ettiğini ve öz yönetim okullarına göndermeyi reddettiğini ifade eden baba, “Oğlumu eğer durum böyle devam ederse, onu ya başka bir eyalete gitmesi ya da evde çalışarak sınavlara girmesi için ikna ettim” şeklinde konuştu.

Fırat’ın doğusunda 2014 yılı başında ilan edilen öz yönetim, 10’uncu sınıftan itibaren eğitim sisteminde etkili olma kararı alarak, 2018-2019 yeni eğitim yılında Arapça ve Aramicenin yanı sıra Kürtçe ders müfredatı uygulamaya başladı.

Fırat’ın doğusundaki Eğitim ve Öğretim Komisyonu Başkanı Samira el-Hac Ali, 10’uncu sınıf öğrencilerinin aynı lisede ders göreceğini ve öz yönetim kararlarının inceleneceğini söyledi. Samira el-Hac Ali, “Tüm tarafların tatmin olacağı bir çözüme ulaştık. Öğrenciler kendi liselerinde kalacaklar” dedi. 11 ve 12’inci sınıf öğrencilerinin lise eğitiminde hükümetin müfredatını takip edeceklerini söyleyen Ali, “Bu öğrenciler başından beri devlet okullarında okudular. Öğrenimlerini tamamlamak için okuldaki resmi kitapları okumaya devam edecekler” ifadelerini kullandı.

17 yaşındaki Lauren ise, annesinin verdiği cesaretle okula gitmeye ve öz yönetimin müfredatıyla Kürtçe olarak eğitim almaya karar verdiğini söyledi. Ana dilinde eğitimin güzel bir duygu olduğunu söyleyen Lauren, “Diploması tanınmasa da, Kürtçe eğitim almak istedim” dedi.

Öte yandan Suriye hükümeti, 2014’te ilan edilen Kürt öz yönetimini tanımayı reddediyor. Bu yüzden öz yönetimin eğitim müfredatını ve eğitimle ilgili kararlarını da tanımayan Suriye hükümeti, ABD, Fransa ve İtalya güçlerinin bulunduğu Washington öncülüğündeki uluslararası koalisyonun da içinde yer aldığı tüm Kürt bölgelerinin yeniden rejimin kontrolü altına girmesi konusunda ısrar ediyor.

Suriye hükümetine bağlı eğitim alanındaki bir kaynağa göre, öz yönetim müfredatının uygulanmasından sonra devlet eğitiminden ayrılmak zorunda bırakılan öğrencilerin sayısı, 2014-2016 yılları arasında 52 bin öğrenciye ulaşırken bu sayı öz yönetimin 10’uncu sınıflarla ilgili yeni uygulamasıyla birlikte bu yıl daha da arttı.

Buna karşılık öz yönetimin Eğitim ve Öğretim Komisyonu Başkanı Samira el-Hac Ali, “Şam ile yapılacak herhangi bir anlaşmada, bölgemizdeki eğitim müfredatı ve sistemi tanınmalı. Kamışlı ve Kobani’de açılan üniversitelerin diplomaları onaylanmalı” dedi.

Fırat’ın doğusunda öz yönetim okullarında eğitim gören yaklaşık 250 bin öğrenci var ve yaklaşık 25 bin öğretmen görev yapıyor.

Lauren’in 52 yaşındaki annesi Şehnaz, “Umarım tüm öğrenciler anadillerinde eğitim alırlar. Öz yönetim müfredatı içerisinde matematik, fen ve kimya gibi bilim derslerinin yanı sıra yabancı dil eğitimi de bulunuyor” ifadelerini kullandı.

Kamışlı’nın ağırlıklı olarak Arapların yaşadığı mahallesinde bulunan İbn Sina Okulu’nda devlet müfredatıyla eğitim veren bir öğretmen ise şunları söyledi:

“Okul, sabahları ortaokul ve lise öğrencileri, öğleden sonra ise ilkokul öğrencileri olmak üzere yaklaşık 3 bin öğrenciye eğitim veriyor. Mahalledeki diğer okullarda da 7 bini aşkın öğrenci eğitim alıyor.”