ABD Savunma Bakanı James Mattis, 28 Ekim’de ABD’nin Orta Menzilli Nükleer Füzeler Anlaşması ile ilgili olarak Avrupa müttefikleriyle istişareler gerçekleştirdiğini duyurdu. Aynı şekilde NATO üyesi devletler, ABD yönetimine Washington’ın geri çekilmek yerine anlaşmaya saygı göstermesi için Rusya’ya baskı yapma çağrısında bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump geçen hafta yaptığı açıklamada Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov’un 1987 yılında ABD Başkanı Ronald Reagan ile imzaladığı anlaşmadan geri çekildiğini duyurmuştu. Washington yönetimi, anlaşmadan çekilmesine gerekçe olarak Rusya’nın anlaşmayı ihlal etmesini gösterdi. Moskova ise söz konusu iddiayı reddetti.
Rusya ve Washington birbirlerini anlaşmaya uymamakla suçluyor. Savunma Bakanı Mattis, Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da gazetecilere yaptığı açıklamada “Avrupalı mevkidaşlarımızla istişareler yapıyoruz. Geçen cumartesi günü Almanya Savunma Bakanı ile görüştüm. Bu yüzden görüşmelerin halen sürdüğünü söyleyebilirim” dedi.
Mattis, Prag ziyareti sırasında Başbakan Andrej Babis ve Çek mevkidaşı ile bir araya geldi.
ABD Savunma Bakanı ayrıca NATO üyesi devletlerin de önümüzdeki aralık ayında Brüksel’de bir araya geleceğini duyurdu.
Diplomatlar tarafından yapılan açıklamaya göre NATO üyesi Avrupalı devletler, geçen perşembe günü Washington’a geri çekilmek yerine Rusya’nın anlaşmaya uyması için çaba sarf etme çağrısında bulundu.
Savunma Bakanı James Mattis ise son düzenlenen zirvenin ardından NATO’daki mevkidaşlarından Rusya’nın anlaşmaya bağlı kalması için nasıl bir çaba sarf edebileceği konusunda görüşlerini açıklamalarını istedi. Ancak yapılan açıklamalar söz konusu talebe henüz cevap verilmediği yönünde. Mattis, Washington’ın anlaşmadan çekilmesinin ardından orta menzilli füzelerin yeniden aktif hale geliğ gelmeyeceğine ilişkin soruya “Ben hiçbir şeyi imkansız görmüyorum. Ancak yakında gerçekleşeceğini de düşünmüyorum” cevabını vedi. ABD’li Bakan, “Bu soruya bir şekilde cevap verilebilir ancak yanıtlamayacağım. Müttefiklerle yakın görüşmelerde bulunulacak” dedi.
Rus haber ajansının aktardığına göre Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 28 Ekim’de Moskova’nın ABD’li yetkililerin anlaşmayla ilgili ortaya koyduğu sorulara yanıt vereceği belirtildi. Haberde Lavrov’un ABD’nin anlaşmadan geri çekileceğini duyurmasından birkaç gün önce Moskova Büyükelçisi aracılığıyla Rusya Dışişleri Bakanlığı’na uzun bir soru listesi gönderdiği aktarıldı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de geçtiğimiz günlerde ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin sonuçlarına dair uyarıda bulunmuştu. Yapılan yorumlar söz konusu tepkinin Rusya’nın “bir silahlanma yarışı” başlatacağına işaret ettiği yönünde.
Reuters’ın aktardığına göre Putinyaptığı açıklamada şunları söyledi:
“ABD’nin anlaşmadan çekilmesi durumunda Rusya, çok hızlı ve etkili bir şekilde karşılık verecek. ABD’nin Orta Menzilli Nükleer Füzeler Anlaşması’ndan çekilmesi halinde asıl soru şu olacaktır: Bu mevcut füzelerle ne yapacaklar? Eğer Avrupa’ya göndereceklerse bizim cevabımız da elbette buna benzer olacaktır.”
Putin, geçtiğimiz günlerde ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile Moskova’da bir görüşme gerçekleştirmiş, önümüzdeki ay da bir Rusya- ABD zirvesi düzenleneceği duyurulmuştu.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, 28 Ekim’de yaptığı açıklamada “ABD, orta ve kısa menzilli füzelerin kaldırılması anlaşmasından çekilme hususunda nihai bir karar verdi” dedi. Gazetecilere konuşan Peskov, “Anladığımız kadarıyla ABD tarafı kararını verdi ve yakın gelecekte anlaşmadan çekilme sürecine başlayacak” ifadelerini kullandı. Kremlin Sözcüsü, ABD politikasının tehlikeli yönelimleri konusunda da uyarıda bulundu. Dmitriy Peskov, Trump’ın anlaşmadan çekilme beyanının, ‘dünyayı daha tehlikeli bir hale sokan yeni silahlanma yarışına girme niyetinin’ de beyanı olduğunu vurguladı.