ABD Temsilciler Meclisi, Ulusal Savunma Yetkilendirme yasası olarak bilinen ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) bütçesine ilişkin yasa tasarısını 66’ya karşı 351 oyla kabul etti. Tasarıda, Türkiye’ye F-35 satışının askıya alınması da öngörülüyor.
Tasarı, 2019 mali yılı için Pentagon’a 639,5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar, 700 milyon doları da savunma amaçlı olmayan programlar için olmak üzere toplam 709,2 milyar dolar harcama yetkisi veriyor.
https://turkish.aawsat.com/2018/05/article55401987/disisleri-bakanligindan-abdye-f-35-yaniti
Tasarıda, Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin son zamanlardaki durumuna dikkat çekilerek Ankara’nın Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almasının iki ülke arasındaki tansiyonu yükselttiği belirtiliyor.
‘Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alması ikili anlaşmaları etkileyebilir’
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 almasının ABD ile Türkiye arasındaki ortak silah sistemlerini geliştirmeyi negatif etkileyebileceği öne sürülen tasarıda, bu adımın NATO’daki ortak çalışabilirliği ve ABD ile Türkiye arasındaki ikili anlaşmaları de etkileyebileceği savunuluyor.
Bu duruma karşı tasarının yasalaşmasından sonra 60 gün içerisinde Savunma Bakanının Dışişleri Bakanına danışarak Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere dair Kongre’nin ilgili komitelerine kapsamlı bir rapor sunması isteniyor.
Tasarıda, söz konusu raporun ABD’nin Türkiye’deki diplomatik ve askeri varlığı ve İncirlik dahil ABD’nin ülkedeki tüm faaliyetlerinin değerlendirilmesini içermesi talep ediliyor.
Raporda ayrıca Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alması durumunda bunun Türk Amerikan ilişkilerine etkisi ve Türkiye’nin de kullandığı ABD menşeli silahların bu alımdan nasıl etkileneceğinin değerlendirilmesi isteniyor.
Tasarı, raporda ele alınacak silah sistemleri, F-35 tipi beşinci nesil savaş uçağı, Patriot hava savunma sistemleri, Chinook tipi ağır nakliye helikopteri, AH-1 tipi Kobra ve H-60 Black Hawk tipi helikopterleri ile F-16 uçakları şeklinde listeliyor.
Tasarıda söz konusu rapor tamamlanmadan Savunma Bakanlığı’nın Türkiye’ye Kongre’nin onayına tabii herhangi bir dış silah satışına onay veremeyeceği şeklinde bir sınırlama getiriliyor.
DEAŞ operasyonlarına 1,4 milyar dolar
Tasarıda, DEAŞ ile mücadele kapsamında Irak eğit-donat programı için 850 milyon dolar ayrılırken Suriye için 300 milyon dolar ayrıldı. Tasarının aynı kısmında “Diğer” başlığı atında ise 250 milyon dolar ayrıldığı görüldü.
DEAŞ’ın elindeki toprakların neredeyse tamamı alındığı halde ABD’nin DEAŞ ile mücadele kapsamında Irak ve Suriye’ye 1 milyar 400 milyon dolarlık bir fon ayırması dikkat çekti.
Pentagon’un Şubat ayında yayınladığı bütçe talebinde “Diğer” başlığı altındaki 250 milyon doların sınır güvenliği için ayrıldığı ifade ediliyordu. Bu miktar, ABD’nin Suriye’de YPG/PKK’ya sınır birlikleri kurmak üzere ayırdığı şeklinde yorumlanmıştı.
Pentagon ise bu fonun Suriye’nin Irak ve Ürdün sınırı başta olmak üzere genel sınır güvenliği masrafları için harcanmasının planlandığını öne sürmüştü.
Suriye fonuna sınırlama
Savunma bütçesi yasa tasarısında dikkat çeken bir diğer detay ise Suriye’deki gruplara sağlanacak olan eğit-donat fonuna yönelik sınırlama oldu.
Tasarıda, ABD yönetiminin Kongre’ye Suriye’deki faaliyetlerle ilgili kapsamlı bir rapor sunana kadar Suriye’deki eğit-donat programı için ayrılan fonun verilmemesi şartı dikkat çekiyor.
Tasarı, söz konusu raporda “bu yardımı alan güçlerin, geçmişleri, bağlantıları ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile iş birliği yapma geçmişleri dahil durumunun değerlendirilmesini” öngörüyor.
İstenen raporda, Suriye’de eğit-donat programı fonundan faydalanacak grupların SDG adını kullanan YPG/PKK ile iş birliğinin değerlendirilmesinin talep edilmesi dikkat çekti.
Tasarının onay için ABD Başkanı Donald Trump’ın masasına gelmesi için benzer bir versiyonunun Senato’dan da geçmesi ve Konferans Komitesi olarak bilinen ortak bir komisyonda tek yasa tasarısı haline getirilmesi gerekiyor.