Washington: Najlaa Habriri/Şarku’l Avsat
ABD’deki ara seçimler, sonuçları açısından Beyaz Saray politikaları üzerinde büyük ölçüde etkili olmasına rağmen genellikle Washington dışında çok fazla ilgi görmese de son seçimler Trump’ın sıradışı icraatları sebebiyle bir istisna teşkil ediyor.
Erken oylama seviyelerinde, kampanyaların maliyetinde ve kadın adayların sayısında rekor sonuçlar kaydetti.
Dikkat çekici erken katılım
Dün oy verme merkezleri açılmadan önce, ABD’deki erken oylamaya 35 milyondan fazla seçmen katıldı. CNBC’nin bildirdiğine göre, bu yılki katılım oranı, 20 milyon seçmeni aşmayan 2014’ün ara seçimlerindeki erken oylamadaki katılım oranını aştı. Bu rakamlar, 46 milyon seçmene ulaşan 2016 başkanlık seçimlerindeki erken oylama ile karşılaştırıldığında, nispeten düşükken, genellikle katılım seviyeleri düşük olan ara seçimlere oranla ise tarihi nitelikte. Analistler, erken oylamadaki bu yüksek katılım oranını, seçmenlerin özellikle de eyaletlerindeki etnik azınlıktan olan seçmenlerin ve gençlerin Trump’ın performansına destek verdiklerini ya da karşı çıktıklarını ifade etme konusundaki kararlılığına bağlıyorlar.
Washington’da bir taksi şoförü olan Denish A. Şarku’l Avsat’a bu bağlamda şunları söyledi: “Her seçim yılında, çocuklarımı oy kullanmaları için teşvik eder ve seçmen listelerine kaydolmaları için onlarla tartışırdım. Bu yıl ise, oylarını postayla göndermek için yarışanlar onlar oldu. Bu ülkede yaşadığım 40 yıl boyunca bu tür bir politik kutuplaşma görmedim. Başkan Trump’ın ekonomi politikaları birçok kişi tarafından büyük ölçüde destekleniyor, ancak konuşması ülkeyi böldü.”
Öte yandan Phoenix’te bir restoran müdürü olan Roberta Goldberg ise şöyle dedi: “Ülkemizdeki bu siyasi kabusun son bulmasını sabırsızlıkla bekliyorum. Ülkelerini seven Demokratlar ve Cumhuriyetçiler, bu başkana karşı durma cesaretine sahip olmalılar. Trump’ı destekleyen arkadaşlarım İsrail’e verdiği sürekli desteğe rağmen neden bu başkanı desteklemediğimi soruyorlar. Onlara diyorum ki, karşı çıkıyorum çünkü ben Amerikalı bir Yahudi’yim. Pensilvanya’daki sinagoga yapılan (11 kişinin ölümüne neden olan) son saldırı, Trump’ın konuşmasının ve üslubunun ırkçı beyaz sesi ve aşırı sağı desteklediğinin iyi bir kanıtı.”
Harvard Politika Enstitüsü’nün yayınladığı bir çalışmaya göre oy kullanma niyetinde olduklarını teyit eden 18 ila 29 yaşlarındaki gençlerin yüzde 40’ı ile birlikte genç seçmenlerin katılımı, oylama oranlarının yükselmesine katkıda bulundu. Bu, son ara seçimlerde gençlerin yüzde 20’yi aşmayan oy kullanma oranına kıyasla önemli bir artış.
Kadınların oyları
“Me Too” kadın hareketi sonrasında ülkede yapılan ilk ara seçimlerde, hem Kongre odaları hem de eyalet valilikleri için rekor sayıda kadın yarıştı. Toplam 278 kadın, milletvekilliği, senatörlük ve eyalet valiliği yarışı için partisinin adaylığını kazandı. Temsilciler Meclisi’nde, 435 milletvekilinden sadece 84 kadın, dünkü seçimlere kadar kendi seçim bölgelerini temsil etti. 187’si Demokrat ve 52’si Cumhuriyetçi olmak üzere toplam 239 kadın aday, Temsilciler Meclisi’ndeki koltuğunu korumak ya da koltuk sahibi olmak için yarıştı. Senato’da ise 15’i Demokrat ve 8’i Cumhuriyetçi olmak üzere 23 kadın aday yarıştı. Eyalet valiliği için yarışan kadın adayların sayısı dikkat çekici görünüyor. 16 olan (12’si demokrat) bu rakam, dünkü seçimlerden önce sadece 6’ydı. Bu durum, özellikle de cinsel saldırıları kınayan “Me Too” hareketinin elde ettiği başarı ve Başkan Trump’a karşı kadınların yaptığı kitlesel gösterilerin ardından kadın seslerin yükselmesinden sonra, şaşırtıcı değildi. Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) bildirdiğine göre Amerikalılar bu sene oy kullanmaktan büyük heyecan duyuyorlar. Dikkatler, yoğun rekabetli seçim savaşlarının dengesini Demokratlar lehine değiştirebilecek olan eğitimli kadınlardan oluşan bir seçmen grubuna odaklanıyor.
Trump’ın seçim faaliyeti
Bu yılki ara seçimlere gösterilen yoğun ilginin tek bir sebebi var: Seçimlerin, ABD Başkanı Donald Trump’a ve onun son iki yılki yönetim performansı ve siyasi önceliklerine yönelik bir referanduma dönüşmesi. Trump bu gerçeği seçim kampanyalarının başlarında anladı ve tüm ağırlığını Senato Meclisi koltukları ve eyalet valilikleri için yarışan Cumhuriyetçi adayları desteklemeye verdi. Bu, Amerikalı seçmenlerin alışkın olmadığı bir durumdu. 70 yaşındaki devlet başkanı, seçimlerin son haftasında faaliyetlerini yoğunlaştırdı ve defalarca şöyle dedi: “Bu seçimler, benimle ve iki yılda neler yaptığımızla ilgili.” Başkanın yoğun katılımı eyaletler arasında farklı sonuçlar verdi. Cumhuriyetçi adaylar Trump’ı destekleyen eyaletlerde onun seçim kampanyasından yararlanırken, diğerleri ise “yasadışı göç tehdidi” ve “Demokratların radikalleşmesinden” uzak durarak, seçmenlerin ilgisini çeken yerel meselelere odaklanmayı tercih ettiler.
Milyar dolarlık kampanyalar
Son istatistiklere göre, Demokrat ve Cumhuriyetçi partilerin seçim kampanyaları, 4 milyar dolar ila 5 milyar dolar arasında değişen emsalsiz harcamalara mal oldu. Seçim kampanyalarının mali kaynaklarının tespitiyle ilgilenen Politik Araştırma Merkezi (Center for Responsive Politics/CRP), televizyon kanalları ve radyo istasyonlarındaki siyasi reklamların 3,27 milyar dolara, dijital reklamcılığın ise 900 milyon dolar ila 1 milyar dolara mal olduğunu açıkladı. CRP İcra Müdürü Sheila Crumholz şunları söyledi: “Bu yılın seçim kampanyasının mali kaynaklarının artmasını bekliyorduk. Ancak bireysel bağışlardaki büyük artış (adaylar için) bu yılki kampanyalara eşlik eden coşkuyu yansıtıyor.” Merkez, Demokratların Cumhuriyetçi adaylardan bireysel bağışlar açısından önde olduğuna etti. Kongre’deki azınlık partisinin adaylarına yönelik bağışların 1.3 milyar dolara ulaştığını belirtti.
“Houston Chronicle” gazetesine göre, Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz’la Senato Meclisi koltuğu için yarışan Demokrat Beto O’Rourke, en yüksek bağış oranına sahip oldu. Cruz’a yönelik bağış sadece 40 milyon dolarken O’Rourke’ye yönelik bağış 70.4 milyon dolardı. Cruz’un koltuğuna yönelik yarış 100 milyon dolardan fazla tutarıyla, ABD tarihinin Senato koltuğundaki en pahalı seçim yarışı olarak tarih girdi.