ABD yetkilileri, Hizbullah’ın yönetimdeki nüfuzunda yaşanacak herhangi bir artışın Lübnan’a kapsamlı bir ABD boykotuyla yanıt verileceğini ifade ettiler.
Lübnan Devlet Başkanı Mişel Avn’ın Başbakan Saad Hariri tarafından sunulan kabine taslağını reddetmesinin hükümet tarafına nükseden kötü etkilerinin Lübnan’ın politik gerçekliğine olumsuz yansımalarına dair endişeler baş gösterdi.
Lübnanlı kaynaklardan aktarıldığına göre, Dürzi lider Velid Canbolat başkanlığındaki İlerici Sosyalist Parti ve Lübnan Kuvvetleri ile yapılan sözleşmeler, Hizbullah’ın payını arttırmasına yönelik kararlı ABD vetosu ışığında buzdağının sadece görünen kısmı olabilir.
Şarku’l Avsat’ın kaynaklardan edindiği bilgilere göre, ABD yetkilileri, Hizbullah’ın nüfuzundaki herhangi bir artışın kapsamlı bir ABD boykotuyla karşı karşıya kalacağı, partinin nüfuzunun arttığı kurumlara yönelik kapsamlı ABD yaptırımlarının uygulanacağı konusunda Lübnanlı liderlere uyarıda bulundular.
Hizbullah, Sağlık Bakanlığı’nı ve bir başka hizmet bakanlığını açık bir şekilde talep ediyor. Fakat ABD’nin uyarıları, istediklerini elde etmelerinin önünde bir engel olabilir. Bu yüzden önlerinde iki seçenek olacak: Ya mevcut hükümette elde ettikleri payı (sanayi, gençlik ve spor bakanlıkları) kabul edecekler ya da reddedecekler. Reddetmeleri, hükümet oluşumunun engellenmesi anlamına gelir.
Kaynaklar, ABD’nin baskısının Sağlık Bakanlığına yönelik yaklaşık 150 milyon dolar değerindeki yardımın otomatik olarak durdurulması anlamına geleceğini kaydetti. Ayrıca bu durum, bakanlık, Batı ülkeleri ve uluslararası örgütler arasındaki işbirliğini durdurmaya yönelik ABD baskısına da yol açabilir.
ABD Büyükelçiliği bu konuda herhangi bir yorumda bulunmasa da, Lübnanlı yetkililer, elçiliğin resmi pozisyonunun önceki hükümetlerden bu yana değişmediğini belirttiler. Bu tutum ise Amerikalıların, ABD’de terörist olarak sınıflandırılan Hizbullah’ın bir üyesi tarafından işgal edilen herhangi bir bakanlıkla işbirliği halinde çalışmayı otomatik olarak durdurmasıdır.
Hükümet kurma çalışmaları sekteye uğradı
Cumhurbaşkanı Avn’ın Hariri tarafından sunulan kabine taslağına ilişkin mülahazaları, hükümet kurma sürecini sekteye uğrattı. Avn, Saad’ın teklifi hakkında “Lübnan’ın çıkarlarını ve hükümet oluşumu için belirlenen temelleri ve kriterleri dikkate almıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Kaynaklar, Hariri’nin hükümet kadrosu için aday gösterilen Lübnanlı liderlerle yaptığı toplantılardan elde ettiği parametreleri bir araya getiren denklemine atıfta bulunarak, söz konusu denklemin, Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin başbakan yardımcılığı ve icracı bakanlık isteklerinden vazgeçmelerini mümkün kılacak gerçek bir alternatif sağlaması gerektiğini belirttiler. Bu alternatifler, Özgür Vatansever Hareketi’nin bırakmayı kesin bir şekilde reddettiği Enerji Bakanlığı veya Hizbullah’ın, müttefiki Marada Hareketi’nin payından aldığı Çalışma Bakanlığı’nın da aralarında bulunduğu 4 önemli bakanlığı içeriyor.
Dürzilere ilişkin düğüm ise Hariri’nin bütün vaktini Hristiyan partisi Lübnan Kuvvetleri olan çıkmaza ayırmasının gölgesinde hala çözülmeyi bekliyor. Eski milletvekili Canbolat, mecliste Dürzilere ayrılan sandalyelerin büyük çoğunluğunu elde ettiği gerekçesiyle 3 bakanlık talep ediyor.
Canbolat çözüm önerine karşı kapalı görünmezken, sadece dişe dokunur teklifler sunulması beklentisi içinde. Hükümetin oluşumunu kolaylaştırmaya istekli olmasına rağmen, şu ana kadar ki pozisyonuna hala bağlı.
Hariri’nin yoğun mesaisi
Hariri, hükümet taslağını Avn’a sunmasının ardından görüşmelerini sürdürdü. Samir Caca liderliğindeki Lübnan Kuvvetleri Partisi’nden Lübnan Enformasyon Bakanı Melhem Riachi’yi ağırladı. İkili arasında gerçekleşen görüşmelerde yeni hükümetin kurulma süreci ile ilgili son gelişmeler ve sarf edilen çabalar ele alındı.
Öte yandan Özgür Yurtsever Hareketi, hükümet kurma sürecini engellediklerine yönelik kendilerine yöneltilen eleştirilere karşı bir kampanya başlattı. Milletvekili İbrahim Kenan, “Mezheplerin tekelleşmeye yönelik temsilini reddediyoruz. Bunu seçim sonuçlarının iptali ve saygısızlık olarak görüyoruz” açıklamasında bulundu. Kenan, Lübnan Kuvvetleri bloğunun haftalık bildirisinin okunmasının ardından, “Burada cumhurbaşkanının rolü hususunda bir sapma söz konusu. Tüm anayasal kurumların yetkilerine saygı duyuyoruz. Baabda tarafından yapılan açıklamalardan sonra işittiklerimiz kabul edilemez. Başkan Avn, fiili ve gerçek bir ortak konusunda mutmain. Hükümetsiz kalmak istemiyoruz fakat henüz hazır değiliz. Çünkü anayasa ve demokrasiye yönelik birtakım yanlışlıklara tanık oluyoruz” dedi.
Lübnan Kuvvetleri, Özgür Yurtsever Hareketi’ne yönelik suçlamalarda bulunması, yeni bir tırmanışın fitilini ateşledi.
Yönetim ve Adalet Komitesi Başkanı ve Güçlü Cumhuriyet Bloğu milletvekili Georges Adwan, “Lübnan Kuvvetleri’nin hakları asgari düzeye kadar düşürüldü. Bazıları pazarlığın bu olduğunu düşünüyor. Bahsedilen durum gerçekleştiği takdirde, egemen pozisyonlar da dahil olmak üzere Lübnan Kuvvetleri’nin payına düşen 5 bakanlığa geri döneceğiz. Aksi halde sözleşmeye uyacağız” açıklamasında bulundu.
Georges Adwan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Lübnan Kuvvetleri tarafından sunulan kolaylaştırma süreci, basitleştirmek içindir. Lübnan Kuvvetleri’nin oynadığı rolü kabul etmeyenlerden bazıları, hükümetin gecikmesinin ilk kurbanının sözleşme olacağını biliyorlar. Özgür Yurtsever Hareketi’nin ödün vermesinin zamanı geldi.”
Öte yandan, Lübnan Güçleri Partisi Eski Parlamento Sekreteri Fadi Kerem, “Hükümetin kurulması dosyası bütün olumsuzluklar ile birlikte tekrar sıfır noktasına döndü” değerlendirmesinde bulundu. Fadi Kerem Başkan Mişel Avn’a atıfta bulunarak, Basil ile hükümet kuruma durumunu nihayetlendirmesi ve cumhurbaşkanına ulaşmadan önce sunulan teklifi reddetmesi konusunda Hariri’ye tavsiyede bulundu.
Fadi Kerem açıklamasında, “Başbakana yönelik girişimler ve anayasaya aykırı bir zaman diliminin onun önüne konulması, ona karşı yapılan baskı ve utandırma girişimleridir. Fakat bu girişimler kimsenin onu azledememesi ışığında başarısız oldu” ifadelerini kullandı.