ABD Askeri Mahkemesi, Afganistan’a esir düşen ve ihanetle suçlanan Amerikalı Çavuş Bowe Bergdahl hakkında “Taliban’ın dostu” olduğu hükmünü verdi. Ancak ABD’li anasayal ve askeri uzmanlar, dün yaptıkları açıklamada, Başkan Donald Trump’ın söylemlerinin yargılamanın yasallığını etkileyebileceğini ve davanın adilliği konusunda soru işareti sağlayabileceğini söyledi.
Washington Post Gazetesi dün, Askeri Mahkemenin, seçim kampanyası sırasında Başkan Trump tarafından yapılan açıklamaların bir bölümüne, özellikle de Bergdahl hakkındaki “kirli ve çürümüş bir hain” sözlerine kulak verdiğini yazdı. Gazete, mahkeme başkanı Col Jeffrey Nance’in konuyu Beyaz Saray danışmanlarıyla görüştüğünü kaydetti.
Suçlamayı ‘ihanet’e çevirdiler
31 yaşındaki Bergdahl’ın davası, Pentagon’daki askeri yargı heyetinde geçtiğimiz yıl başladı. Taliban’ın 5 yıldan daha fazla süredir Afganistan’da esir tuttuğu Bergdahl, 2015 yılında Guantanamo Körfezi’ndeki 5 Taliban üyesini kapsayan esir takası anlaşmasının bir parçası olarak serbest bırakıldı. Bergdahl, “askeri birliği izinsiz olarak terk etme” ve “düşman karşısında yanlış davranma” suçlarıyla yargılanıyordu. Fakat Pentagon ve Cumhuriyetçi politikacılar, söz konusu suçlamaları daha büyük bir suçlama olan “ihanet”e çevirdiler. Bunun nedeni olarak da, Afganistan’dan döndükten sonra Bergdahl ile birlikte soruşturulan askeri komisyonun, ABD kuvvetleri hakkında Taliban’a bilgi sağladığına dair kanıtlar elde edilmesi gösterildi.
Obama törene katılmıştı
Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, Taliban tarafından serbest bırakıldığında Bergdahl’a övgüde bulunmuştu. Bu bağlamda Bergdahl, Beyaz Saray’da ülkesine dönmesi sebebiyle düzenlenen bir törene katılmıştı. Obama, o dönemde yaptığı konuşmada “Bergdahl doğum günlerini, aile tatillerini, ailesi ve arkadaşlarıyla geçireceği mutlu günlerini kaçırdı. Bizim için bu tatiller normal, ancak söz konusu Bergdahl olduğunda, her gün ona dua eden babası ve kız kardeşi onu unutmadı. Aynı şekilde komşuları, arkadaşları tarafından da unutulmadı. İdaho eyaletinde, silahlı kuvvetlerde değildi. Ancak elbette ABD Hükümeti de onu unutmadı. Zira ABD, adamlarını ve kadınlarını geride bırakmaz” ifadelerini kullanmıştı.
“İhanet eden bir askere saygı duyması akla yatıyor mu?”
Geçtiğimiz yılki seçim kampanyaları sırasında ise Trump, Obama’nın bu sözlerini eleştirerek, Bergdahl’ı vatana ihanetle itham etmişti. Trump “ABD başkanının vatana ihanet eden bir askere saygı duyması akla yatıyor mu? Obama’nın, hain bir askeri Beyaz Saray’a davet etmesi akıllıca mı?” şeklinde konuşmuştu.
Bu bağlamda CNN kanalı dün, Afganistan’da uzak bir yerde askeri gözlem görevinden ayrılan Bergdahl hakkındaki suçlama delillerini açıkladı. Askeri mahkeme, Bergdahl’ı Haziran 2009’da askeri görevini terk ettiği, bu davranışı savaş bölgesinin tam ortasında sergilediği ve diğer askerlerin hayatlarını tehlikeye atmak suçladı.
Guantanamo’da tutuklu 5 Taliban üyesi serbest bırakıldı
Bergdahl serbest bırakıldığında Pentagon, Guantanamo’da tutuklu 5 Taliban üyesini de serbest bıraktı. Aynı vakitte Kongre’deki bazı Cumhuriyetçi liderler ve bazı askerler durumu eleştirdi. Sosyal medyada “hain”, “vatan haini”, “Taliban ajanı” gibi yorumlar yapıldı. Savunanlar ise, Bergdahl’ı görevini terk ettiğinde 23 yaşında olduğuna dikkat çekilerek, bu hatanın, ağır şekilde değerlendirilmemesi gerektiği belirttiler. Söz konusu dönemde Bergdahl’ın “kaçak” mı yoksa “esir” mi olduğu konusunda da tartışmalar yapıldı.
“Suçu ispatlanıncaya kadar masum”
ABD Genelkurmay Başkanı General Martin Dempsey, o dönemde yaptığı bir açıklamada, Bergdahl’ın esir düşmeden önce birliğini terk ettiği ispatlanması durumunda yargılanabileceğini söyledi. Bergdah’ın, suçu ispatlanıncaya kadar masum olduğunu belirten Dempsey, suç ispatlandığında silahlı kuvvetlerin, hiçbir şekilde tolerans göstermeyeceğini kaydetti.
“Obama bir ‘hain’i savundu”
Öte yandan sağcı National Review dergisi de, Başkan Obama’nın bir ‘hain’i savunduğunu yazdı. Dergi, Obama’nın Bergdahl hakkındaki sözlerine atıfta bulunarak “Askerlerimizden vazgeçmiyoruz. Bu kural, koşullar ve daha sonrası ne olursa olsun, ülkemizdeki ilk günümüzden beri geçerlidir. ABD askerleri, esir düşerlerse daima iadeleri için çalışacağız. Bu tartışılmaz” ifadelerini kulandı.
Ayrıca, “Obama, yaptıklarından gurur duymaya hevesli bir kahraman ile çirkinleşmiş şekilde geri dönen bir kahraman arasında ayrım yapmak zorunda kaldı” dedi.