Bağdat: Hamza Mustafa/Şafrku’l Avsat
Irak’ta yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Adil Abdulmehdi Bakan olmak için yapılan adaylık başvurularının nihai sonuçlarını açıklamaya başlayacağını duyurdu.
Öte yandan Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih, kota sisteminden uzak, siyasi temsiliyeti esas alan bir hükümet kurulması çağrısında bulundu.
Adil Abdulmehdi, önümüzdeki hafta sonu hükümetini güvenoyu almak üzere meclise sunmak için çalışmalarını sürdürürken, siyasi partiler, kendi paylarına göre, bakan adaylarının isim listelerini yetkililere sundular.
Abdulmehdi’nin ofisinden dün yapılan açıklamada, başvuru süresinin sona erdiği ve başvuru yapanların sayısının 15 bin 184 olduğunu belirtildi. Açıklamada başvuru yapanların yüzde 12’sinin doktora mezunu, yüzde 14’ünün ise yüksek lisans mezunu olduğu kaydedildi. Bununla birlikte başvuruda bulunanların yüzde 15’ini kadınların, yüzde 85’ini ise erkeklerin oluşturduğu aktarıldı. Ofis açıklamasında başvuruların kontrol edildiğini, gerekli şartları bulundurmayan adaylar dışında tüm başvurularında değerlendirildiğini ve aralarından en iyi 601 adayın isminin öne çıkarıldığı belirtildi. Açıklamada ayrıca, Uzmanlar Komisyonu’nun, seçilen 601 adayla görüşmelere başladıklarına işaret edildi.
Öte yandan Hadi el-Amiri liderliğindeki ‘Fetih’ koalisyonu ve Mukteda Sadr liderliğindeki Sadr Haretketi’nin desteklediği ‘Sairun’ koalisyonu bakan seçiminde Adil Abdulmehdi’ye özgür seçim hakkı vermesine yönelik desteklerini yinelediler.
Bağdat’taki siyasi gözlemciler, Abdulmehdi’nin internet üzerinden yapılan başvurular arasından bakanları seçme konusunda bağımsızlık tercihini sürdürme ısrarının, siyasi bloklara, sokağın baskısının bunu gerektirdiği ve sokağın bağımsız bir teknokratlar hükümeti kurulmasını istediği konusunda bir mesaj olduğunu düşünüyorlar. Gözlemciler, bu durumun ayrıca siyasi blokların ciddiyetini test etmenin yanı sıra Abdulmehdi’ye bu yolun sonuna kadar gitmesine izin verdiği görüşündeler.
Irak İslam Yüksek Konseyi’nin kuruluşunun 37. yıl dönümü münasebetiyle düzenlenen törende konuşan Fetih Koalisyonu lideri Amiri, Adil Abdulmehdi’ye hükümeti kurma çalışmalarının hızlandırılması çağrısında bulundu. Amir, “Biz Fetih ve Sairun koalisyonları olarak kardeşimiz Abdulmehdi’ye herhangi bir etki altında kalmadan hükümetini kurmada özgür olması için tam destek verdik. Bununla birlikte tek şart olarak başarı istediğimizin altını çizdik” ifadelerini kullandı.
Bunun yanı sıra Fetih ve Sairun dışındaki siyasi bloklar, meclisteki bloklarla birlikte yeni hükümete geçişin mümkün olduğunu düşünmüyor. Bu konuyla ilgili olarak Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Ulusal Eksen Cephesi milletvekili Muhammed Kerbuli, “Bilgisayar üzerinden başvuruların alınması saçmalıktır. Çünkü partiler ve bloklar halka duyurulmuş seçim programları çerçevesinde halkın oylarını kazandılar. Bu nedenle bu blokların programlarını, hükümet aracılığıyla hayata geçirmeleri gerekiyor. Bizi temsil etmeyen ve bağımsızlık bahanesiyle yönelimleri dahi bilinmeyen bakanlara nasıl güvenoyu verebiliriz? Bu durum, çoğulcu bir sistem altında parlamenter hayat ilkesi ile tezat oluşturur” şeklinde konuştu.
Milletvekili Muhammed el-Halidi ise, “Bildiğim kadarıyla bir sonraki hükümet, niyetleri ne olursa olsun, internet üzerinden değil kota sisteminden geçecekti. Siyasi bloklar adaylar konusunda ikna olmadıkça hükümetin meclisten geçmesi zor. Bu nedenle, Abdulmehdi’nin bütün blokların onayını alarak adaylarını geçirmesi zaman alacaktır. Ancak anayasal olarak bir aydan fazla bir süre verilmez” dedi.
Aynı şekilde eski Milletvekili Rahid Darraci, parlamentonun rızası olmadan hükümetin güvenoyu almasının zor olduğunu kaydetti. Abdulmehdi’nin blokları internetten başvuru yapan adayların bakanlığına ikna etmek zorunda olduğunu belirten Darraci, bunun nedeninin kurulacak yeni hükümete belirli partilerin katılmaması olduğunu söyledi. Bazı partilerin muhalefet kanadına geçip geçmeyeceği ile ilgili bir soruyu Darraci, “Irak’ta muhalefet yok. Fakat belirli tarafların ‘veto’ hakkı bulunuyor” şeklinde yanıtladı.
Öte yandan bir sonraki hükümet oluşumuyla ilgili iki ana Kürt partisinin tutumları da farklılık gösterdi. Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) bir sonraki hükümette, egemen bir bakanlık da dahil olmak üzere en az üç bakanlık hakkı kazandıklarını söyledi. Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ise bağımsız bir hükümeti desteklediğini belirtti. KDP milletvekili Pierre Taher, yaptığı basın açıklamasında, “Seçim sonuçlarına göre, KDP’nin, Adil Abdulmehdi hükümetinde üç bakanlık hakkı bulunuyor” dedi.
KYB milletvekili Bahtiyar Cabbar ise partisinin, hükümeti kurma görevi verilen Abdulmehdi’ye bakanlık aday listesi göndermediğini doğruladı. Cabbar partisinin bağımsız bir Başbakan tarafından kurulacak hükümette bağımsız bakanların seçilmesi eğiliminde olduğunun altını çizdi.
Irak İslam Yüksek Konseyi’nin kuruluşunun yıl dönümü için yapılan törende konuşan Cumhurbaşkanı Behram Salih, “Ancak refah içindeki Iraklılar zorluklarla başa çıkabilirler. Irak’ın bölgede önemli bir merkez haline gelmesini istiyoruz. Önümüzde, yerinden edilenlerin geri dönüşü, Basra’nın çektiği sıkıntılar, devlet hizmetlerinin iyileştirilmesi ve kurulacak yeni hükümetin daha iyi bir performans sağlaması için çabalar da dahil olmak üzere ciddi konular var. Yeni bir döneme ve yeni bir hükümete doğru ilerliyoruz. Hükümeti kurmakla görevlendirilen Adil Abdulmehdi’den vatandaşlara hizmet edecek, kota sistemi olmayan ve siyasi temsiliyeti dikkate alan bir hükümetin oluşturulması için işbirliği yapmasını istiyoruz. Vatandaşlar, hükümetin kurulmasını bekliyor. Bir sonraki dönemde olacaklar konusunda büyük bir iyimserlik var” ifadelerini kullandı.
Açıklamalarıyla, Iraklıların yönetim yaklaşımında somut bir değişiklik istediğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Salih, zafere ulaşmak ve gerçek birliğin oluşturulması için yolsuzlukla mücadele edilmesini istediklerinin altını çizdi.
Salih, ‘çoğulculuk ve özgürlüklere saygı gösterilmesi, herkesin eşit haklara sahip olması, sorunların ele alınması ve terörizmin tehlikelerinin bir daha ortaya çıkmamak üzere engellenmesi için Irak Anayasası’na uyulması’ çağrısında bulundu.
Irak’ın terörün yeniden topraklarında ortaya çıkmasına izin vermeyeceğine işaret eden Cumhurbaşkanı Salih, “Ülkemizin Irak’ın çıkarları ve bölgenin istikrarı için işbirliği, dayanışma ve zafer temelinde bölgede güvenlik ve siyasi sistemin merkezi haline gelmesini istiyoruz” şeklinde konuştu.
Diğer yandan Cumhurbaşkanı Salih tarafından 2 Ekim’de hükümeti kurmakla görevlendirilen Adil Abdulmehdi’nin 30 günlük yasal süreden geriye 11 günü kaldı.