5. Afrika Birliği (AU) – Avrupa Birliği (AB) Zirvesi, Fildişi Sahili’nin eski başkenti Abican’da başladı. Devlet ve hükümet başkanlarının bugün ve yarın katılacağı “Kalıcı Bir Gelecek İçin Gençliğe Yatırım Yapmak” temasıyla Sahra Altı Afrika’da yapılacak zirve, bugün 80 Afrika ve Avrupa ülkesinin katılımıyla gerçekleşecek.
Kullandığı tema ile kendi alanında ilk örnek olma özelliği taşıyan zirvenin, yalnızca rutin diplomatik ve protokol toplantılarıyla sınırlı kalmasından duyulan endişenin yanı sıra AU ve AB arasında öngörülen ortaklığın mevcut olayların gölgesinde kalmasından çekiniliyor. Bakanlar Toplantısı, taraflar arasındaki ortaklığa yeni bir soluk kazandırmak ve Afrika ile Avrupalı yetkililer arasında diyalog oluşturulması için bir platform oluşturuyor.
“Ortaklığın kurulması imkansız”
İsminin verilmesini istemeyen Afrikalı bir dışişleri bakanı Şarku’l-Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mevcut durumda iki taraf arasında bir ortaklığın kurulması olanaksız” Afrika-Avrupa ortaklığının niceliksel formlardan zarar gördüğünün altını çizen bakan, “80 ülke ile ortak olunmadığını ve sayının ortaklığa yardımcı olmadığını” söyledi.
“Güney Afrika ülkelerinin gündeminde terör yok”
Abican Zirvesi çalışmalarında terörle mücadele konuları ön plana çıkacağına dair genel inancın aksine, Afrikalı diplomatik bir kaynağın Şarku’l-Avsat’a yaptığı açıklamada, terörizm konularının masada olmayacağını söyledi. Kaynak, Afrika’nın Sahel Bölgesi (Moritanya, Mali, Senegal, Nijer, Nijerya, Çad ve Sudan) ve Kuzey Afrika’nın hak ettikleri ilgiyi görmediklerini belirtti. Bunun sebebini Güney Afrika Ülkeleri Kalkınma Topluluğu’nun (SADC), AU gündemine hakim olduğunu ve onlarında terör olayları kendilerine dokunmadığı sürece bu konuyla ilgileri olmadığını, sadece Batı Afrika, Sahel Bölgesi ve Kuzey Afrika’nın da değil göç sorunu, Libya’daki kölelik olayını dahi gündeme getirmediklerini belirtti.
Fildişi Sahili Dışişleri Bakanı Marcel Amon-Tanoh toplantı açılışında yaptığı konuşmada, Afrika ve Avrupa’nın, güvenlik, ekonomik ve sosyal alanlardaki ortaklıklarını artırmada zorluklar çektiğini, zirvenin ana teması olan gençlerin, bu zorlukları çözmeye katkıda bulunması gerektiğini belirtti. Fildişi Sahili Diplomasi Başkanı, göç konusu ile ilgili olarak, “Gençlerin büyük hırsları var. Bu büyük insan potansiyeli, eğitim ve iş imkanları yoluyla, Afrika Kıtası’nın hizmetine sunulabilir” şeklinde konuştu.
AU Komisyonu Temsilcisi Kwesi Quartey, ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi, tarihi ilişkileri olan AB ile Afrika arasındaki ortaklık ilişkilerinin güçlendirilmesinde zirvenin, olağanüstü bir fırsatı olduğunu söyledi. Kuesi, AU’nin bu fırsatı siyasi esnekli, bölgesel bütünleşme ve ekonomik kalkınmayı artırmak üzere değerlendirmek istediğini vurguladı. Toplantının ana teması ile ilgili olarak ise Kuesi, Afrika’nın hala en genç kıta olduğunu ve bunun kendileri için bir nitelik olduğunu söyledi.
Mogherini’den koordinasyon vurgusu
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Dış Politika ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı zirvede alınan kararların uygulanmasının sağlanması için iki birliğinde düzenli olarak toplanmasına ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi. Dünyanın bildiği hızlı gelişmeler nedeniyle düzenli toplantılar ve çok yakın koordinasyon kurulmasının önemli olduğunu vurgulayan Mogherini, “Coğrafi yakınlık, önümüzdeki zorlukların üstesinden gelmek için önemli bir potansiyel sunmaktadır. Temelde güvenlik ve göç konuları, Afrika ve Avrupa kıtalarının üzerinde, omuz omuza ortak bir sorumluluğa sahip oldukları iki ana meşguliyettir” ifadelerini kullandı. Mogherini, bu bağlamda, iki kıtanın, barış, güvenlik, ekonomik kalkınma, iklim değişikliği, göç ve insan kaçakçılığı gibi konularda ortak hareket etme zorluğu olduğunu vurguladı.
“Stratejik ortaklık güçlendirilmeli”
Ülkesinin AU dönem başkanı olan Gine Dışişleri Bakanı Mamadi Toure, toplantının, Afrika ile Avrupa arasındaki stratejik ortaklığın daha da güçlenmesi ve derinleşmesini gerektiren uluslararası bir bağlamda gerçekleştiğini belirtti. Barış ve güvenliğin ilerletilmesinde ekonomik değişimlerin önemli olduğunu vurgulayan Toure, toplantının ana teması olarak gençlerin seçilmesini, iki kıtanın liderlerinin genç insanların refah ve kurtuluşu için sarf ettikleri çabaları koordine etme isteklerini yansıttığını belirtti.
Gineli Bakan, 2017 yılı toplantısının ana temasını gençlere ayırmaya karar veren Afrika Birliği’nin, 2018-2027 dönemi toplantılarında, gençlerin istihdamı, teknik ve mesleki eğitim, ve bu genç kesimin koşullarını iyileştirmek için çalışmalarını güçlendirmeye kararlı olduğunu belirtti.
5. Afrika Birliği – Avrupa Birliği Zirvesi’nin “Kalıcı Bir Gelecek İçin Gençliğe Yatırım Yapmak” başlığı altında, iki kıta arasındaki ilişkilerin geleceğini tartışmak ve gerçek bir kurumsal çerçeve oluşturmak için yapılıyor.
Zirvede gençlik temasının yanı sıra, barış, güvenlik, yönetim, demokrasi, insan hakları, göç, taşımacılık, yatırım, ticaret, yeterliliğin geliştirilmesi ve iş imkanlarının artırılması gibi çok sayıda önemli konu ele alınacak.