Addis Ababa: Şarku’l Avsat
Etiyopya, Eritre ve Somali liderleri, Etiyopya’da gerçekleşen bir zirve sonrasında ekonomik işbirliği, ilişkilerin güçlendirilmesi ve Afrika Boynuzu’nda barışın tesis edilmesi için yeni temeller üzerinde anlaşmaya vardıklarını açıkladı.
Etiyopya’nın Bahir Dar şehri geçtiğimiz Cuma günü, Eritre Cumhurbaşkanı İsaias Afewerki, Somali Devlet Başkanı Muhammed Abdullah Fermacu ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’i bir araya getiren üçlü bir zirveye tanık oldu. Afrika Boynuzu’ndaki mevcut durumu ele alan zirve, Abiy Ahmed’in aylar önce Etiyopya’da iktidara gelmesinden bu yana üç liderin düzenlediği ikinci zirve oldu. İlk zirve ise 6 Eylül’de Eritre’nin başkenti Asmara’da gerçekleştirilmişti.
Diğer taraftan Etiyopya başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, İsaias Afewerki, Muhammed Abdullah Fermacu ve Abiy Ahmed’in Afrika Boynuzu’na ilişkin ekonomik işbirliği ve barışı tesis etme temelleri hususunda 9-10 Kasım tarihlerinde görüşmeler gerçekleştirdiği belirtildi.
Aktarılana göre liderler, ülkeleri için ortak bir ekonomi planı uygulama konusunda mutabık kaldı.
Bakanlığın açıklamasına göre ayrıca, üç lider, iki ay önce Başbakan Abiy Ahmed tarafından ortaya koyulan bir plan hakkında da istişarelerde bulundu. Tarafların, sağladıkları uzlaşı uyarınca planın yürütüldüğü sonucuna vardığı ve Somali’nin başkenti Mogadişu’da üçlü müzakere turuna katılmayı kabul ettiği belirtildi. Aynı şekilde üç liderin, uluslararası ilişkiler üzerinde birlikte çalışmaya karar verdikleri aktarıldı.
Öte yandan üçlü zirve, üç liderin ortak bir işbirliği anlaşması imzaladığı Asmara zirvesinin tamamlayıcısı olarak nitelendiriliyor.
Söz konusu anlaşma kapsamında, ‘Afrika Boynuzu ülkeleri arasında ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel ve güvenlik işbirliğinin teşvik edilmesi, üç devletin bölgesel barış ve güvenliği güçlendirmek için koordine edilmesi” konuları yer alıyor.
Abiy Ahmed, uzun bir süre devam eden boykot sonrasında Etiyopya ve Eritre arasında uzlaşı sağlamayı başardı.
İki komşu ülke arasındaki sınır savaşı, 1998 yılında patlak verirken, iki yıl boyunca devam etti. 2000 yılında savaşın sonlanmasına rağmen, sınır ve ticaret anlaşmazlıkları nedeniyle yaklaşık 80 bin kişi yaşamını yitirdi. Ancak iki ülke arasında, kopan ilişkiler sonrasında “ne savaş ne de barış hali” yaşanıyordu.
Abiy Ahmed tarafından başlatılan uzlaşı, Afrika Boynuzu’ndaki siyasi durum için yeni bir düzenleme olarak görüldü. Zira iki ülke arasındaki sınır kapıları açıldı, diplomatik ilişkiler ve uçuşlar yeniden başlatıldı. Etiyopya- Eritre uzlaşısı, Eritre- Somali arasındaki ilişkiyi de olumlu yönde etkiledi. Söz konusu durum, iki ülkenin liderlerini, geçtiğimiz Temmuz ayında bir anlaşma imzalamaya iterken, aralarında on yıldır devam eden anlaşmazlığı da sonlandırdı.
Eritre- Somali uzlaşısı, Etiyopya Başbakanının iktidara gelişinden bu yana bölgenin tanık olduğu siyasi değişiklerin de bir yansıması niteliğinde. Zira bölgedeki olumlu değişiklikler çerçevesinde Afrika Boynuzu bölgesinde uzlaşmalar mevcut.
Eritre- Somali bölünmesi, Eritre- Etiyopya çatışmasının bir yansıması olarak görülüyordu. Somali, Addis Abada ve Asmara hükümetleri ile Etiyopya tarafından desteklenen Somali hükümeti ve Eritre hükümeti arasında, “bir vekalet savaşına” dönüşmüştü.