Afgan güçlerinin Taliban güçleriyle başa çıkmada bir dizi zorlukla karşılaşmasının yanı sıra, Afgan hükümetinin ortakları arasındaki iç anlaşmazlıklar da gittikçe şiddetlendi.

Taliban’ın Gazne şehri üzerindeki geçici kontrolünün yanı sıra, son birkaç haftadır artan şiddet dalgasının ortasında başkente yönelik gerçekleştirilen ve yüzlerce asker ve polisin ölümüne yol açan roketli saldırının ardından, Afganistan İçişleri Bakanı Wais Ahmad Barmak ve başkent Kabil’deki Polis Kuvvetleri Komutanı Yardımcısı Muhammed Sadık Muradi arasında gerginlikler yaşandı.

Söz konusu gerginlikler hakkında konuşan Afgan İçişleri Bakanı, “Güvenlik konuları hakkında yetkililer arasındaki anlaşmazlıklar bir karmaşıklık olduğu anlamına gelmiyor. Bilakis onların, takip edilen stratejiyi geliştirmeye yönelik çalıştıklarını kanıtlıyor” ifadelerini kullandı.

Ancak Afgan yetkililerin son birkaç günkü açıklamaları, Taliban güçleri ile yaşanan sürecin yanı sıra Afgan resmi partilerinin Ekim ayında yapılacak parlamento seçimlerinden önce sivil itaatsizlik çağrıları ile karşı karşıya kalan Cumhurbaşkanı Eşref Gani liderliğindeki hükümetin zayıf yönlerini ve çeşitli yetkililer arasındaki görüş farklılıklarının derinliğini ortaya koyuyor.

Ulusal Güvenlik Danışmanı Muhammed Hanif Atmar bir hafta önce görevinden istifa etti. Hanif Atmar’ın istifasının ardından Afgan hükümetinin savunma ve içişleri bakanları ve genelkurmay başkanı da istifalarını sundular. Her ne kadar çeşitli alanlarda gerçekleşen güvenliğe dönük başarısızlıkların ardından üst düzey yetkililerin azledilmesi talimatını veren Eşref Gani, söz konusu kimselerin istifalarını kabul etmedi.
İsminin açıklanmasını istemeyen Afgan hükümeti bakanı şu açıklamalarda bulundu:

“Taliban, Afgan hükümetinin liderleri arasındaki sürtüşme ve uyumsuzluk ile bu durumun şehirleri ve köyleri kontrol altına alması hususunda kendisine fırsat sunduğunun farkında. Afgan hükümeti ve liderler arasındaki söz konusu durumlar Taliban’ın çıkarına hizmet ediyor. Bu iç anlaşmazlıklar, hükümetin Taliban ve diğer silahlı gruplara karşı başlattığı savaşta bir dizi aksamalara ve engellere sebep oluyor.”

Taliban geçtiğimiz ay Afgan hükümetinin Kurban Bayramı vesilesiyle ateşkes önerisini reddetmişti.

Ulusal Güvenlik Danışmanı Muhammed Hanif Atmar, istifasının sunmasının ardından yaptığı açıklamada, politikalar ve ilkeler hususunda Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile arasında keskin ve ciddi anlaşmazlıklar yaşandığını kaydetti.

Atmar’ın yardımcıları, “Atmar, Gazne şehrinin güvenlik güçlerine ihtiyaç duyduğu ve başkenti birbirine bağlayan ana yolun Taliban saldırılarına karşı savunmasız olduğu konusunda uyarıda bulundu. Eşref Gani ise ek birlikler göndermeden önce Atmar’dan bir teklif sunmasını istedi. Bu durum hemen harekete geçmek isteyen Atmar’ı hayal kırıklığına uğrattı” açıklamasında bulundular. Fakat Atmar’ın yardımcıları, gelecek sene cumhurbaşkanlığı için adaylığını koymayı düşünen Atmar’ın istifasının politik bir veçhesi olduğunu düşünüyor.

Eşref Gani, daha önce herhangi bir güvenlik görevinde bulunmadığı ve siyasal çalışmalarda tecrübesi olmadığı halde sadece cumhurbaşkanına olan sadakatinden ötürü 35 yaşındaki Washington Büyükelçisi Hamdullah Muhib’i Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atadı.

Afganlı siyasi analist Harun Mir, “Yeni ulusal güvenlik danışmanının görevi oldukça zor. Çünkü, bir dizi düzenlemeler ile birlikte iç anlaşmazlıkları çözmek zorunda kalacak. Özellikle de Taliban güçlerinin hükümetin zayıflığından yararlandığı mevcut durumda” yorumunda bulundu.

Afgan hükümeti pazartesi günü yaptığı duyuruda, Ulusal Güvenlik Danışmanı Muhammed Hanif Atmar’ın Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile arasındaki anlaşmazlıktan dolayı istifasının sunmasından 10 gün sonra, yardımcısı Süleyman Kaker’in görevinden istifa ettiğini bildirdi.

Kaker, Cumhurbaşkanı Gani’ye gönderdiği istifa mektubunda, istifasına nedeninin hali hazırdaki durum olduğunu kaydetti. Ancak cumhurbaşkanlığı ofisi tarafından yapılan açıklamada, cumhurbaşkanın, Süleyman Kaker’in istifası hakkında henüz herhangi bir karar vermediği kaydedildi.

Bir dizi Afgan eyaletinde geçekleşen çatışmalar hakkında hükümet ve Taliban kaynaklı haberler birbiriyle çelişiyor.

Hükümet tarafından yapılan açıklamada, Afgan hava kuvvetlerinin Afganistan’ın güneydoğusunda bulunan Gazne eyaletinde gerçekleştirdikleri hava saldırıları sonrasında Taliban tarafında toplamda 31 ölü ve yaralının bulunduğu kaydedildi.

Afgan ordusuna yakınlığı ile bilinen Hama Press haber ajansından aktarıldığına göre, hava saldırıları, Hogyani ve Nava bölgelerinde gerçekleştirildi ve saldırı sonrasında 21 militan öldürülürken, en az 10 kişi yaralandı.

Ayrıca hükümet tarafından yapılan açıklamada, Helmend ve Kabil’in batısındaki Meydan’da gerçekleştirilen güvenlik operasyonlarında 8 Taliban militanının öldürüldüğü ve üç hükümet polisinin yaralandığı bildirildi. Açıklamanın devamında, Taliban tarafından kontrol edilen bir dizi köyün kontrolünün yeniden hükümetin eline geçtiği kaydedildi.

Afganistan’daki ABD güçlerinin aktardığına göre, ABD güçleri, Doğu Afganistan’daki DEAŞ örgütü liderlerinden Ebu Sad Orakzai’nin öldürüldüğüne dair Afgan hükümeti tarafından yapılan açıklamaları doğruladı. Bu, Temmuz 2016’dan bu yana ABD kuvvetleri tarafından öldürüldüğü ilan edilen 3’üncü DEAŞ lideri.

CNN’nin ABD güçlerinden aktardığına göre, Afgan ve ABD hava kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen hava saldırıları sonrasında DEAŞ örgütü mensubu 10 militan öldürüldü.

Pakistan’ın kuzeybatısındaki Orakzai aşiret bölgesinden gelen Ebu Sad Orakzai, Afganistan’daki eski komutan Hasib Lugri’nin öldürülmesinin ardından örgütün komutanlığına getirildi. Yaklaşık iki yıl önce bir Amerikan baskında öldürülen ve örgütün Horasan-Afganistan-Pakistan lideri olan Hafız Muhammed Said de bu bölgedendi.

Öte yandan Taliban, çeşitli alanlarda Afgan hükümet güçleri ile aralarındaki çatışmalar hakkında açıklamalarda bulundu.

Taliban, birkaç saat süren bir savaşın ardından Belh eyaletinde bulunan Şahi Müdürlüğü’nü kontrol altına aldıklarını duyurdu.

Açıklamada, güvenlik komuta merkezi, valilik ve güvenlik bariyerlerinin yanı sıra Belh Özel Müdürlüğü yakınındaki bir güvenlik kontrol noktasının kontrolünün ele geçirildiği kaydedilirken, hükümet güçlerinin başkent Kabil’in batısındaki Meydan-ı Vardak Eyaleti’ndeki bir dizi mevkiin kontrol altına aldığı açıklaması reddedildi. Ayrıca, Ceghatu ilçesindeki hükümet güçlerine bağlı bir güvenlik merkezinin ele geçirildiği ve iki hükümet askerinin öldürüldüğü belirtildi.

Taliban, Afganistan’ın kuzeyinde bulunan Mezar-ı Şerif şehrindeki Kemer Bend bölgesinde öldürülen Afgan istihbarat subayı olan Muhammed Aref’in sorumluluğunu üstlendi.

Açıklamanın devamında, Afganistan’ın batısında bulunan Gur eyaletindeki komutan Muhammed Nesim ve beraberindeki 50 kişinin Taliban’a katıldıklarını ilan ettikleri bildirildi. Bu açıklama, hükümet güçlerine karşı ağır silahlarla gerçekleştirilen saldırıların ardından hükümet güçlerine bağlı denetim ve kontrol merkezin ele geçirilmesinden sonra geldi.