İslamabad: Cemal İsmail/Şarku’l Avsat
Afganistan’ın güneyindeki Helmand Vilayeti’nin yönetim merkezi Leşkergah şehri, bölgedeki seçim festivaline yönelik şiddetli bir patlamayla sarsıldı.
Afganistan polisi, patlamada en az 8 kişinin öldüğünü ve 11 kişinin de yaralandığını duyurdu. Helmand Vilayeti Valisi Ömer Zavak, yaptığı açıklamada, patlamanın Afganistan seçimleri adayı olan Salih Muhammed Aşkazi’nin seçim kampanyası binasında gerçekleştiğini açıkladı. Olaya dair yayınlanan ilk haberler, saldırıda 3 sivilin öldüğü yönünde. Ancak yerel yetkililer, ölenlerin sayısının 8’e ulaştığını belirtti. Saldırıdan bir gün önce Taliban, 20 Ekim’de yapılması kararlaştırılan seçimleri engelleme amacıyla tüm kampanyaların, adayların ve oy kullanma merkezlerinin hedef alınacağını açıklamıştı.
Öte yandan Taliban, Gazne Vilayeti’nde 43 asker ve polisin öldürüldüğünü açıkladı. Hareket tarafından yapılan yazılı açıklamada, geçtiğimiz gece Gazne Vilayeti’ndeki güvenlik güçlerine ait iki zırhlı araca saldırı düzenlenmesinin ardından Gazne’deki Afgan kuvvetlerinin 8 liderinin öldüğü ve çok sayıda askerin de yaralandığı belirtildi. Açıklamaya göre, Gazne’deki keskin nişancı operasyonlarında da iki Afgan kuvveti öldürüldü. Taliban, Afgan kuvvetlerin Gazne Vilayeti’ndeki Makor bölgesinde bulunan uluslararası Kabil- Kandehar yolunu yeniden açma girişimlerini de başarısızlığa uğrattıktan sonra 9 güvenlik gücünün ve harekete bağlı unsurun yaşamını yitirdiğini duyurdu. Afganistan hükümet kuvvetleri ise yaptıkları açıklamada, hükümet kuvvetleri ile patlak veren çatışmaların ardından Gazne’ye yapılan hava saldırısında 10 militanın öldürüldüğünü kaydetti.
Aynı şekilde Taliban, yaptığı açıklamada, ülkenin güneydoğusundaki Paktiya ve Gazne vilayetleri arasında unsurlarının Afgan kuvvetlerini pusuya düşürdüğünü ve 3 zırhlı aracı imha ettiğini bildirdi. Açıklamada, en az 3 saat kesintisiz olarak devam eden çatışmalarda Afganistan ordusuna bağlı 9 askerin öldüğü belirtildi. Açıklamada ayrıca, Cüzcan Vilayeti’nde de 77 askerin teslim olduğu ifade edildi.
Öte yandan Taliban, ABD güçlerini ve paralı askerleri başkent Kabil’in batısında bulunan Meydan-ı Vardak Vilayeti’nde katliam gerçekleştirmekle suçladığı bir video yayınladı. 1,5 dakikadan oluşan söz konusu video, “Afganistan’ı işgal eden NATO güçlerinin suçlarını, Vardak Vilayeti’ndeki Cağtao bölgesinde sivilleri öldürdüğünü, Taliban’ın Vardak’ta birçok yeri kontrolüne geçirmesinin ardından NATO güçlerinin yerel halka ait çok sayıda evi yıktığını ve bu evlerdeki sivillere saldırdığını, ABD güçlerinin yerel halkı Taliban’a destek vermek ve yardım sağlamakla suçladığını” gösteriyor.
Vardak Vilayeti, Kabil’in batı kapısı olarak nitelendiriliyor.
Aynı şekilde Taliban Hareketi, Ebu Ubeyde bin el-Cerrah kampındaki eğitimlere dair de bir video yayınladı. 16 dakikalık videoda, Taliban unsurlarının ABD ve Afganistan kuvvetlerine karşı kullanmaya başladığı yeni teknolojilere yer verildi. Taliban bu tür videoları yayınlayarak, Afganistan kuvvetlerini olumsuz etkilemeyi, halkın hükümete destek vermemesini ve Taliban’a karşı herhangi bir eylemde bulunmamalarını sağlamayı ve böylece birçok alandaki kontrol merkezini kolayca ele geçirmeyi amaçlıyor.
Diğer taraftan Taliban’a bağlı Davet ve İrşad Komisyonu, yaptığı açıklamada, 820 Afganistan kuvvetinin geçtiğimiz Eylül ayında Taliban’a katıldığını duyurdu. Komisyon tarafından yayınlanan bildiride, harekete katılanların birçok silah, modern iletişim araçları ve askeri teçhizatlarını da beraberlerinde getirdiği, ülkedeki Afgan ve yabancı güçlerle ilişkilerini kestikleri ifade edildi.
Taliban ayrıca, Eşref Gani başkanlığındaki Afganistan hükümetini, hareket tarafından “şüpheli şirketler” sınıfına giren şirketlerle çok sayıda anlaşma imzalayarak ülkenin mal varlığını yağmalamalarına izin vermekle suçladı. Taliban hareketi tarafından yayınlanan bildiriye göre Afganistan’daki Maliye ve Maden Bakanlıkları, Kabil hükümetindeki eski ve mevcut birçok bakana sahip olan şirketlerle Bedehşan Vilayeti’nden altın ve bakır çıkarılması hususunda anlaşma imzaladı. Bildiride, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün madencilik anlaşmalarının yasadışı olduğunu açıklayan bir rapor yayınladığına da dikkat çekildi. Bildiriye göre bu madenlerden elde edilen gelir, Kabil hükümetinin güvensizlikten, mali ve idari yolsuzluktan mustarip olduğu bir dönemde, Afganistan halkı tarafından değil belirli bir grup tarafından kullanılıyor.
Öte yandan Afganistan’ın eski Dışişleri Bakanı Rangin Dadfar Spanta, ABD’nin Afganistan’daki yeni stratejisini eleştirdi. Spanta, bu stratejinin başarısız olduğunu, Afganistan hükümetinin ülke topraklarındaki önemli bölgelerdeki kontrolünü kaybettiğini ve Trump’ın stratejisinin Afganistan’ın güvenlik durumu üzerinde olumlu bir etkisi olmadığını vurguladı. Bir süre eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai’nin Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini de üstlenen Afganistan’ın eski Dışişleri Bakanı Spanta, ABD Başkanı Donald Trump’ın Afganistan’daki stratejisinin yenildiğini ve ülkenin durumunun güvenlik açısından kötüye gittiğini söyledi.
Afganistan hükümetine de ülkedeki kontrolünü genişletme ve yasaları uygulama çağrısında bulunan Spanta, mevcut hükümetin kendisini günden güne geri çekilmeye zorlayan birçok problemle karşı karşıya olduğunu vurguladı.
Eski bakan, Cumhurbaşkanı Eşref Gani’ye ABD yönetimiyle imzalanan güvenlik anlaşmasını yeniden gözden geçirme çağrısı yaptı.
Anadolu Ajansı’na konuşan Rangin Dadfar Spanta, Afganistan ile Taliban arasında barış müzakerelerinin söz konusu olmadığını, çünkü taraflar arasında herhangi bir görüşmenin yapılmadığını söyledi.
Spanta, “Taliban ile diyalog kuranlar Amerika, Rusya ve Orta Asya ülkeleri gibi yabancılardır. Afganlar, kendileri toprak sahibi olmalarına rağmen barış görüşmelerinde yer almadılar” dedi. Eski bakan ayrıca, Türkiye’nin de iki ülke arasında ara buluculuk yaptığına dikkati çekti.
Öte yandan ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Afganistan’daki barış umutları çerçevesinde Kabil’de Afganistan Cumhurbaşkanı ve Şeyh Abdul Rasul Sayyaf ile düzenlenen görüşmelerin ardından İslamabad’a ulaştı. Halilzad, Afganistan’daki uzlaşı çabalarına yönelik Pakistan’ın desteğini almak için Pakistan Dışişleri Bakanı vekili Tamina Genjoua ile bir araya geldi. Zalmay Halilzad, Washington yönetiminin Pakistan’dan Taliban ve Hakkani örtünün silahlandırılması, finanse edilmesi ve eğitilmesi konularında desteğini kesmesini talep etti.
ABD elçisinin, Taliban’ı “Afganistan’da barışçıl bir çözüme ulaşmaya ve mevcut Afgan hükümeti ile görüşmeye” ikna etmede bir rol oynamalarını talep etmek için de Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan ve Katar’ı ziyaret etmesi bekleniyor.
Aynı şekilde Taliban kaynakları, Halilzad’ın Katar’ın başkenti Doha’da Taliban Siyasi Bürosu üyeleri arasında bir toplantı yapmasının pek olası olmadığını belirtti.