Geçtiğimiz günlerde iki ülke arasındaki 20 yıllık savaşın sona erdiğinin ilanından sonra Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki, 14 Temmuz’da Etiyopya’daki tarihi ziyaretine başladı. Afwerki yaptığı açıklamada, Etiyopya ile ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını ifade ederken, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesi taahhüdünde bulundu. Isaias Afwerki, Etiyopya’da resmi bir törenle karşılanırken, Bole Havalimanı’na inen Devlet Başkanını Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed karşıladı. Ziyareti sırasında Oromia Bölgesi başkanı eyaletin en değerli mülklerine atıfla Isaias Afwerki’ye at, kalkan ve mızrak hediye ederek bir sürpriz yaptı. Aynı şekilde beyaz giyinen binlerce Etiyopyalı da Afwerki’yi havalimanı yolunda palmiye yaprakları ile selamladı. Başkent Addis Ababa sokaklarında ayrıca Eritre ve Etiyopya bayrakları dalgalandırıldı.
Afwerki, Addis Abada’da yer alan hükümet sarayındaki resmi karşılama töreninde bir konuşma gerçekleştirdi. Eritre Devlet Başkanı, “Biz, güneşin berraklığı gibi açık gerçeklerden habersiz iki halk olarak resmedilen tek bir halkız” dedi. Etiyopyalıların sıcak karşılamasına dair minnettarlığını dile getiren Isaias Afwerki, dünyanın “iki ülke ve halk arasında yeni bir tarihi sayfanın açılmasını” beklediğini vurguladı. Afwerki, insanlar arasındaki mutluluğun ve sevginin gerçek olduğunu belirtirken, Eritre ve Etiyopya arasında başarı vizyonunu tamamlayamayan şehitlere dair üzüntüsünü dile getirdi. Bu çerçevede Eritre Devlet Başkanı, “Hepimiz şanslıyız çünkü bu başarıyı görebiliyoruz. İki ülke arasındaki ilişkilerin geleceğinin parlak ve başarılı olacağına inanıyoruz” şeklinde konuştu.
Afwerki ve Abiy, resmi bir akşam yemeğinde bir araya gelirken Etiyopya Başbakanı, mevkidaşının “Etiyopya halkının sevgi ve saygısına sahip olduğunu” vurguladı.
Resmi “Etiyopya Haber Ajansı” tarafından aktarılana göre, söz konusu ilişki, 20 yıllık yıkıcı savaşın sona erdiğini ve barış, umut ve ekonomik refahın yeni bir döneme girdiğini gösteriyor.
Öte yandan Afwerki, Awasawa sanayi bölgesine ziyarette bulunurken ajans, şehirdeki 50 binden fazla kişinin Eritre Devlet Başkanını sıcak bir şekilde karşıladığını aktardı. Ajans ayrıca, Eritre’nin Addis Abada büyükelçiliğinin yeniden açılmasının, diplomatik ve ticari ilişkilerin yeniden kurulmasının beklendiği ifade edildi.
Afwerki, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in Eritre ziyaretinden yaklaşık 5 gün sonra, iki komşu ülke arasındaki düşmanlık ve çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan barış sürecinin bir parçası olarak Etiyopya’ya ziyarette bulundu. Eritre Enformasyon Bakanı Yemane Gebremeskel, Afwerki’nin ziyaretinin “iki liderin sağlayacağı barış ve iş birliği girişimini pekiştirmeyi amaçladığını ifade ederken, Twitter üzerinden yayınladığı mesajda da “Ülkenize hoş geldiniz Başkan Isaias” ifadelerine yer verdi.
Diğer taraftan analistler, “hızlı ve şaşırtıcı” yakınlaşmanın, Abiy’nin geçtiğimiz Nisan ayında göreve gelmesiyle sağlandığını söyledi.
İlişkilerin reformu çerçevesinde Etiyopya hükümeti, 2002’de bir barış anlaşmasıyla kurulan BM destekli sınır komisyonunun, Badme kasabası da dahil, aidiyeti tartışmalı toprakları Eritre’ye veren kararını kabul edeceği bildirdi. Ardından Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Eritre’ye tarihi bir ziyarette bulundu. Bu kapsamda iki lider, iki ülke ve Afrika Boynuzu bölgesinin yararına olacak büyük diplomatik ve ticari ilişkilerin canlandırılacağını açıkladı. Aynı şekilde bu hafta başlarında iki ülke arasında ilk defa telefon görüşmeleri yapıldı. Eritre’nin başkenti Asmara’ya 20 yıldan sonra uçuşların tekrar başlayacağı ifade edilirken, ilk uçuşlar geçtiğimiz Çarşamba günü gerçekleştirildi.
Eritre ve Etiyopya, Afrika’daki en yoksul ülkeler arasında. Bununla birlikte Etiyopya, son yıllarda yüzde 10’un üzerinde ekonomik büyüme kaydetti. Somali ve Eritre’deki limanlar aracılığıyla da ihracat ve ithalat seçeneklerini arttırmaya çalışıyor. Eritre, 1993 yılından bu yana Afwerki tarafından yönetilmekte ve dünyanın en soyutlaşmış, baskıcı ülkelerinden biri olarak görülmekte. Uluslararası Af Örgütü yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki barışın, Eritre’de değişimi teşvik edici bir faktör olması gerektiğini belirtti. Örgüt, yüz binlerce insanın ülkesinden ayrılmasına neden olan zorunlu askerliğin de durdurulması çağrısı yaptı. Diğer taraftan örgütün bölge müdür yardımcısı Seyf Megengu, “Etiyopya ile düşmanlığın sonlanması, Eritre açısından bir sevinç. Ancak bunu, halkların yaşamlarında gerçek bir fark oluşturan ve ülkede on yıllarca süren baskıya son veren somut reformlar takip etmelidir” dedi. Eritre’nin, Afrika kıtasındaki ‘gazetecilerin alıkoyulduğu’ en büyük hapishane olduğunu söyleyen yetkili, son bağımsız medya organının da 17 yıl önce kapatıldığını vurguladı.