İran’ın güneybatısında bulunan Ahvaz şehrinde, İran silahlı kuvvetlerinin yıllık askeri geçit törenine yönelik gerçekleştirilen bir saldırı, onlarca Devrim Muhafızı unsurunun ve bir kaç sivilin ölmesine neden oldu. Saldırıyı “terör eylemi” olarak niteleyen Tahran, bölgesel devletleri ve ABD’yi saldırının arkasında olmakla suçlarken, hesabının sorulacağını söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin güvenlik birimlerine, en ufak bir tehdide karşı net ve yıkıcı bir tepkiyle karşılık vermeleri hususunda verdiği talimatı müteakip, İran Dini Lideri Ali Hamaney, saldırının faillerine ilişkin kovuşturmanın bir an önce başlatılmasını istedi.

Ölü sayısı artıyor

İran Parlamentosu Savunma Komitesi Başkanı Mücteba Zünnur, ölenlerin sayısının 29’a, yaralananların sayısının 57’ye yükseldiğini kaydetti. Görgü tanıkları, yıllık askeri geçit töreni esnasında gerçekleştirilen saldırıda, ölü sayısının 40’ı aştığını belirtirken, resmi kurumlar tarafından yapılan açıklamalarda 60 kişinin yaralandığı ifade edildi.

Görgü tanıkları, silahlı saldırının, askeri geçit töreninin başlamasından 15 dakika sonra, sabah saat 8.45’te, güneydeki İran ordusu komuta merkezinin önünde gerçekleştirildiğini aktardılar. Ajanslar tarafından aktarılan fotoğraflarda, aralarından birinin Besic Direniş Gücü’nün üniforması ile kamufle olduğu iki saldırganın öldürüldüğü görünüyor.

Hedefte Devrim Muhafızları vardı

İran basınında yayınlanan bir videoda, askerlere yönelik ateş açılmasının ardından, yerde sürünen askerlerin görüntüleri yer alıyor. Görgü tanıkları, saldırının, Devrim Muhafızları’na bağlı piyade taburlarının geçişiyle aynı anda başladığını kaydettiler.

İran resmi televizyonun internet sitesinde yayınlanan bir videoda, platformun önünde bulunan ve telaşa kapılan askerlerden birinin “Nereden geldiler?” diye bağırdığı, bir başka askerin ise “Arkamızdan” diyerek cevap verdiği görülüyor.

Alana yakın binalardan ateş açıldı

Görgü tanıklarının aktardığına göre saldırıda, aralarında İran Dini Liderinin Ahvaz temsilcisi, Ahvaz Valisi, ordunun batı bölgesi komutanı, Devrim Muhafızları ve istihbarat birimi liderlerinin de yer aldığı üst düzey yetkililerin bulunduğu platform hedef alındı. Tanıklar, ana platformun birkaç yönden hedef alındığını kaydederken, askeri geçit töreninin gerçekleştirildiği alana yakın binaların tepesinden ateş açıldığını söyledi.

Aktarılan resmi bilgilere göre, bir yerleşim bölgesi ile İran ordusuna bağlı 92. Kolordu’nun genel merkezini ayıran caddeye bitişik bir bahçeden ateş açılmaya başlandığı belirtildi.

Rajanews sitesinde, Devrim Muhafızları unsurlarından öldürülen 16 kişinin isminin yer aldığı bir liste yayınlandı. Listede 11 asker ile birlikte 1 albay, 1 çavuş ve askeri rütbesi zikredilmeyen 3 diğer kişi yer alıyor.

”Saldırı 4 terörist tarafından gerçekleştirildi”

İran Silahlı Kuvvetleri Sözcüsü General Ebulfezl Şikarçi, ”Saldırı 4 terörist tarafından gerçekleştirildi. Teröristler silahlarla halkı ve törene katılanları taradı. Olay yerinde bulunan güçler anında karşılık vermesi sonucu 4 teröristten 3’ü olay yerinde etkisiz hale getirildi. Yaralanıp hastaneye kaldırılan 4. terörist de hastanede öldü’’ açıklamasında bulundu.

Şikarçi, geçit törenin yakınındaki kalabalığa karışan saldırganların, öncesinde geçit töreninin yapıldığı alanın yakınlarına silahlarını sakladıklarını kaydetti ve saldırganların Kalaşnikof türünde hafif silahlar ile ana platformu hedef aldıklarını vurguladı.

Şikarçi açıklamasının devamında, güvenlik güçlerinin saldırganlara hızlı bir şekilde yanıt verdiğini ve saldırganların etkisiz hale getirilmesi ile birlikte terör eyleminin sona erdiğini belirtti.

Ajanslar tarafından aktarılana göre, saldırının ilk başladığı anda bir kaç askerin yere düşmesi ile birlikte askerler arasında bir panik durumunun yaşandığı belirtildi. Hükümete yakın haber ajansları, Leşker Abad bölgesindeki askeri geçit törenini izlemek için toplanan vatandaşların fotoğraflarını yayınladı.

Devrim Muhafızları yetkilisinden misilleme sözü

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani saldırı sırasında Tahran’da bir konuşma yapıyordu. Saldırıda çocuklar ve kadınların da hedef alındığına dikkati çeken İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Eğitilen, silahlandırılan ve yabancı bir rejim tarafından desteklenen teröristler Ahvaz’a saldırdılar” ifadelerini kullandı. Üst düzey bir Devrim Muhafızları yetkilisi ise misilleme sözü verdi.

İran Dini Lideri Ali Hamaney, saldırganların mümkün olan en kısa sürede kovuşturulması hususunda yetkili makamlara yaptığı çağrının ardından, bölgesel devletleri ve ABD’yi saldırının arkasında olmakla suçladı.

İran haber ajanlarından aktarıldığına göre, Ali Hamaney’in yüksek askeri danışmanı Tümgeneral Yahya Rahim Safevi, “Düşmanlar bu uğursuz eylemlerinin yanlarına kalacağını sanmasınlar. İran halkı ve silahlı kuvvetleri buna karşılık verecek” ifadelerini kullandı.

Ahvaz’da gerçekleşen olaya ilişkin güvenlik yetkililerine soruşturma başlatmaları ve süreci takip etmeleri yönünde talimat veren Ruhani, İran İçişleri Bakanı Abdurrıza Rahmani Fazli ve saldırı sırasında alanda bulunan Ahvsaz Valisi Gulam Rıza Şeriati ile görüşmelerde bulundu.

İran saldırıdan ABD’yi sorumlu tuttu

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, “Eğitilen, silahlandırılan ve yabancı bir rejim tarafından desteklenen teröristler Ahvaz’a saldırdılar. İran bu saldırılardan bölgesel terör destekçileri ve onların ABD’li efendilerini sorumlu tutuyor. İran, halkını savunma konusunda hızlı ve kararlı yanıt verecektir” açıklamasında bulundu.

Öte yandan, saldırıdan kimin sorumlu olduğu yönünde aktarılan bilgiler birbiri ile çelişiyor. DEAŞ, Amak haber ajansı aracılığıyla saldırının sorumluluğunu üstlenirken, Devrim Muhafızları rejim karşıtı Ahvazlı gruplara işaret etti. DEAŞ’ın açıklaması, Ahvaz Ulusal Direnişi adlı ayrılıkçı bir grubun saldırının sorumluluğunu üstlenmesinden birkaç saat sonra geldi.

Reuters’e konuşan Ahvaz’ın Kurtuluşu İçin Arap Mücadelesi Hareketi Sözcüsü, askeri geçit törenine yönelik gerçekleştirilen saldırının sorumluluğunu üstlenen her iki grubun da açıklamalarını kanıtlamadıklarını söyledi.

Saldırıyı üstlendiler

Ahvaz’ın Kurtuluşu İçin Arap Mücadelesi Hareketi, Nisan 2005’te gerçekleşen Ahvaz’daki halk ayaklanmasının ardından varlığını ilan eden en önemli partiler arasında yer alıyor. Hareket, kendilerine bağlı silahlı bir grup olan Muhyiddin el-Nasır Tugayları’nın petrol tesisleri ile hükümete ve orduya bağlı diğer bazı tesisleri hedef alan bir dizi askeri operasyon gerçekleştirdiğini söylüyor. Hareket, İran’ın Ahvaz işgalinin son bulmasını ve egemenliğin yeniden tesis edilmesini talep ediyor.

Ahvaz’ın Özgürlüğü için Arap Mücadele Hareketi’nin Siyasi Büro Başkanı Habib Cabir, Twitter hesabı üzerinden yaptığı bir paylaşımda, “Ahvaz’daki askeri geçit töreninde Devrim Muhafızları’nı hedef alan saldırı, Ahvaz Ulusal Direnişi tarafından gerçekleştirildi. Söz konusu saldırı, örgütün kendini savunması çerçevesinde ve uluslararası düzeyde terörist olarak sınıflandırılan askeri milislere karşı gerçekleştirildi” açıklamasında bulundu.

Ahvaz sokakları, Mart ayında, “Araplara yönelik suistimalleri” içeren bir İran televizyon programına tepki olarak gerçekleştirilen çeşitli gösterilere sahne oldu. Ahvaz, bu yılın başlarında İran’daki kötüleşen yaşam koşullarına karşı protestolara sahne olan bölgelerden biriydi. Ülkedeki en büyük petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip olan Ahvaz, ayrımcılıktan, mahrumiyetten ve Arap kimliklerine yönelik asimile girişimlerinden şikayet ediyor. Şehirdeki Arap sakinler, İran otoritelerini, Arap hakimiyetindeki bölgelerden gelen nehirleri İran topraklarına yönlendirmek amacıyla projeler yürütmekle suçluyor.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından Haziran ayında kaydedilen bir istatistikte, İran protestoları sırasında 400’den fazla Ahvaz eylemcisini tutukladığı bilgisi yer alıyor. BM İnsan Hakları Konseyi Özel Raportörü’nün İran hakkındaki raporları, aralarında Arapları hedef alan keyfi tutuklamalar ve infazların da yer aldığı İranlı olmayan kimselere yönelik ihlallere işaret ediyor. İranlı yetkililer, Ahvazlı aktivistleri genellikle dış güçlere çalıştıkları yönünde itham ettiler.

Ahvaz’ın İran’a karşı yürüttüğü silahlı operasyonlar, Ahvaz’ın son hükümdarı Şeyh Hazal el-Kabi’nin son günlerine dek uzanıyor. Ahvaz, ilk Körfez Savaşı ile birlikte bir bölünme yaşadı. Bunun yanı sıra İranlı yetkililer, solcu, ırkçı ve özellikle Irak Baas Partisi’ne bağlı oldukları suçlamasıyla Arap aktivistleri infaz ettiler. Ahvazlılar, bölgede yaşananlar hususunda soruşturma yürütülmesi için uluslararası komisyonların gönderilmesini talep ederken, İran bunu reddediyor ve Ahvaz dosyasının kendi iç meselesi olduğunu söylüyor.