Riyad/Fethu’r-Rahman Yusuf
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İlişkilerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Durum Koordinatörü Mark Lowcock Yemen’in, dünya çapında en büyük insani faaliyetin gerçekleştirildiği yer olduğunu belirterek Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) insani durumun iyileştirilmesi ve son zamanlarda Yemen’i etkisi altına alan Kolera’nın şiddetinin azaltılmasına yönelik planları iyi bir şekilde uyguladıklarını söyledi.
Yemen’e giren İnsani yardımların silah veya yasaklanmış maddeleri içerip içermediğinden emin olunması için çabalar sarf edildiğini ifade eden Mark, Yemen Limanlarını kullanan tüm gemilerin denetlendiğine vurgu yaptı. Mark, Yemen’deki savaşın büyüklüğün BM’yi Yemen’den zor şartlarda çalışmaya ittiğini ifade ederek Husilerin çocukları asker olarak kullanmasının veya çatışmalarda çocukları hedef almasının sivil halkın büyük insani krizler yaşamasına neden olduğunu söyledi.
BM İnsani İlişkilerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Durum Koordinatörü Mark Lowcock, Suudi Arabistan’ın Yemen Büyükelçisi Muhammed Al Cabir ve BAE Kalkınma İşleri Uluslararası işbirliğinden sorumlu Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sultan eş-Şamisi’nin katıldığı dün Riyad’da yapılan basın toplantısındaki açıklamasında “Yemen’deki insani durum hakkında yaptığımız görüşmemiz olumlu ve faydalıydı. İnsani yardımların bölgeye nasıl ulaştırılacağını görüştük ve bu yardımların mümkün olan en yüksek sayıda Yemenli’ye ulaştırılması gerektiği konusunda anlaştık. BM Genel Sekreteri’nin Özel Temsilcisi’nin hazırladığı plan Yemen halkının yararına işliyor. Bu konuda ittifak halindeyiz” dedi.
Açıklamalarını sürdüren Mark “Gerçekleştirdiğimiz hizmetler ve programlar ile tüm Yemenlilerin ihtiyaçlarının giderilmesi için çalışıyoruz ancak faaliyetlerde daha fazla zorluklarla karşılaşılmasına rağmen hastalık ve savaş konusunda durumu daha kötü olan bölgelere yoğunlaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Mark “Mayıs 2018’de, BM 7,5 milyon Yemenliye gıda yardımı yaptı. Tüm taraflarla yapılan işbirliği hacmini takdir ediyoruz. 2018 için hazırlanan İnsani Yardım Planının 900 milyon doları Suudi Arabistan ve BAE, 250 milyon doları da Kuveyt tarafından finanse ediliyor. Bunun yanında BM ve AB de söz konusu plana destek veriyor.
Öte yandan Suudi Arabistan’ın Yemen Büyükelçisi ve Yemen’deki İnsani Yardım Merkezi İcra Müdürü Muhammed Al Cabir yaptığı açıklamada “Bu üçlü toplantı, Suudi Arabistan, BAE ve BM’nin Yemen’deki İnsan Yardım Planı konusunda yaptığı görüşmelerin bir uzantısıdır” ifadelerini kullandı.
Suudi Arabistan ve BAE’nin, BM’nin İnsani İlişkilerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısına Yemen’deki insani durumun kötüleşmesinin ana sebebinin İran tarafından desteklenen Husi milislerin uygulamaları olduğunu ilettiğini ifade eden Al Cabir; Husilerin 2014 yılında BM gözetiminde gerçekleştirilen siyasi süreci yıktıklarını belirterek Genel Sekreter Yardımcısına Husilerin, BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarına ve 2014’te Yemen’de gerçekleştirilen diyalogda Yemenlilerin üzerinde anlaştığı maddelere karşı ayaklandığını ve bunun şuan içinde Yemen’in içinde bulunduğu insani krizin yaşanmasına neden olduğunu hatırlattıklarını söyledi.
Al Cabir; BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffith’in Yemen’de siyasi bir çözüme ulaşılması, barışın sağlanması ve Husi milislerin silahlarını teslim ederek bölgeden çekilmesi konusunda uluslararası toplum ve Suudi Arabistan’ın tarafından büyük destek aldığını söyledi.
Sözlerini sürdüren Al Cabir: “Mark’la Yemen’in şu anki durumunu görüştük ve orada BM kuruluşların çalışmalarında ve Kolera konusunda büyük iyileşmeler olduğunu öğrendik ancak hastalık hala gözlem altında tutuluyor. BM, Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi ve BAE Kızılay’ı çok düşük seviyeye kadar gerilemiş olan bu hastalıkla mücadele etmek için çaba sarf ediyor. Bu afet ortadan kaldırılana dek ve her Yemenliye yardım ulaştırılabilmesi için yerel kuruluşların faaliyetlerinin iyileştirilmesine kadar çabaların devam edeceğini umuyoruz.” İfadelerini kullandı.
Al Cabir: “Yapılan işbirliğinin bir sonraki adımlara dikkat çektik. Yemen’deki durumun iyileştirilmesi için el ele vereceğiz. Mark’a Suudi Arabistan’ın Yemen Merkez Bankasına verdiği miyar dolarlık desteği ve bunun Yemen riyalinin istikrar kazanmasına olan etkisinden bahsettik” dedi.
Riyad’ın Yemenli tüccarlara şeker, buğday ve yağ gibi temel ihtiyaçlarını almalarında Suud’daki banka hesaplarında olan parayı kullanmalarına müsaade ettiğini belirten Al Cabir bunun Yemen’e ulaşan gıda maddelerinin miktarını artırdığına ve Yemen ekonomini olumlu etkilediğini belirtti. Al Cabir Yemen’in birçok kentinde imar programlarını hayata geçireceklerini ve bunların yakında açıklanacağını söyledi.
Öte yandan BAE Kalkınma İşleri Uluslararası işbirliğinden sorumlu Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sultan eş-Şamis, Yemen İnsani Yardım Programının başlamasında bu yana gerçekleştirilen tüm faaliyetleri ve bölgede bulunan geçitlerin kullanılarak yardımların ulaştırılması konusunda ilerleme kaydedilmesini görüştüklerini söyledi. Öyle ki Yemen’de 20 sınır kapısı bulunuyor.
Sözlerine devam eden eş-Şamis: “Bu tüm sınır kapılarının Yemen’deki meşru hükümetin kontrolü altında bulundurmasını gerekli kılıyor. Bu durumda meşru hükümet ülkedeki sınır kapılarını Yemen’in gelirlerini artırmak ve İran’dan gelen silahlarının ülkeye girişini engellemek için kullanacak. Suudi Arabistan’a balistik füze atılmasını kesinlikle kabul etmiyoruz. Bu füzeler İran tarafından Husilere veriliyor ve Husiler bunu Yemen’deki savaşı uzatmak için kullanıyor” dedi. Eş-Şamis: “Yapılan görüşmelerde teknik konuların da bulunduğu birçok mesele masaya yatırıldı” dedi.
Eş-Şamis açıklamalarının devamında “Yemen’deki planın desteklenmesi için Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF gibi aktörlerinde alanda faal olmasını bekliyoruz. Hep birlikte Yemen’deki kötü insani durumun düzeltilmesi için çalışıyoruz ve durumun daha iyiye gideceğini ve insani yardımların artacağını düşünüyoruz” dedi.