Pasifik’in ortasındaki Wake Adası, diğer adalar gibi sakin ve ıssız görünüyor olabilir. Ancak Ada bugün, ABD ve Çin’in bölgedeki stratejik etkilerini genişletmek için ortaya koyduğu rekabetin tanığı durumunda.
Bu küçük mercan adası Amerika’ya ait bir askeri üs barındırıyor. Askeri uçaklar oraya genellikle yakıt ikmali veya kargo teslimi için iniş yapıyor. Dünyanın en yalıtılmış alanlarından birini harekete geçiren şey işte bu. Wake Adası’nın daimi bir askeri üs için uygun bir mekân olmadığı aşikâr. Hawai’nin batısına 3500 km’den fazla bir uzaklıkta yer alıyor ve Ada’da yıl boyunca bulunan Amerikan asker sayısı ise 4.
Yüzyıldan fazla bir süredir devam eden askeri tarihi ve bölgedeki güç dengelerindeki değişim sayesinde bu Ada, Fransız haber ajansının sunduğu raporda da belirtildiği üzere Amerika için stratejik etkisini sürdürecek. Amerikan Hava Kuvvetleri’nden komutan Mark Bleha, ‘Wake üzerinde birçok efsanevi çalışma olduğunu’ ifade etti ve İkinci Dünya Savaşı’nda ABD Deniz Piyade Kuvvetleri (Marines), Pearl Harbor Limanı’na çarpmasından yalnızca birkaç gün sonra Japonya’ya saldırıda bulunduğunda Ada’nın ilk Amerikan operasyonuna nasıl tanıklık ettiğini hatırlattı. Deniz piyadelerinin Ada’yı bir sığınaktan diğerine koşarken nasıl savunduklarını aktardı.
Japonlar birkaç gün sonra daha donanımlı ve düzenli bir şekilde geri döndüler ve bu kez Ada’nın egemenliğini ele geçirdiler. Hâlihazırda savaştan kalan birkaç Amerikan sığınağı olduğu gibi duruyor. Geçmişte savaşçıların kanıyla boyanan kıyılara gelince, şimdi plastik atıklarla kirlenmiş durumda.
Ada’da daimi olarak bulunan üç askerin denetimi için bir yıl boyunca görev yapan Blaiha, oradaki askeri varlığın süreceğinin teminatını veriyor. Hayatı sürdürmek için kendileri ile anlaşma imzalanan 85 kişi neredeyse sürekli olarak Ada’da yaşıyor.
Pasifik bölgesinde nispeten huzurla geçen on yıllardan sonra Wake Adası bugün stratejik önemini yeniden kazanıyor. Nitekim Çin bir yandan komşularını ABD ile eski askeri ve ekonomik ilişkilerinden ve işbirliğinden vazgeçirmeye çalışırken diğer yandan Pasifik bölgesindeki askeri gücünü büyük oranda artırıyor.
Yetkililer, Pasifik’teki Amerikan varlığının Çin’in yükselişe geçtiği bölgede nüfuzunu yaymak için gerekli olduğunun ve bunun Başkan Donald Trump’ın gümrük vergisini dayattığı ‘Önce Amerika’ sloganıyla da ifade edildiğinin altını çiziyor. Bu demek oluyor ki ABD artık Pasifik’te eline ne geçtiğini umursamıyor.
Bu bağlamda ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford, geçen ay Wake Adası’na gerçekleştirdiği ziyaretin ardından kendisiyle birlikte Ada’ya giden gazetecilere, “Bunu tümüyle reddediyorum. Bölgedeki ittifaklarımızın durumuna bakarsanız işaretler Pasifik’teki etkinliğimizin düşüşünden başka meseleleri de gösteriyor. Pasifik bölgesinde çıkarlarımız, kararlılığımız ve istikrarlı bir varlığımız söz konusu” dedi.
Bu varlık Wake’de, batıdan yaklaşık 2400 km mesafede bulunan Guam ve Japonya, Güney Kore ve diğerlerindeki Amerikan üsleri dizisi de dâhil olmak üzere bölgenin dört bir yanında net olarak görülüyor. Wake Adası ayrıca ABD’nin Kuzey Kore gibi bir rejim tarafından gelecek olası bir balistik füze saldırısını önleme çabalarında da temel bir role sahip.
Amerikan Füze Savunma Ajansı, Ada’yı ABD topraklarına yönelen herhangi bir füzeyi etkisiz hale getirmek için tasarlanmış füze önleme sistemlerini denemek için kullanıyor. Dunford’un Pasifik gezisini Trump yönetimindeki Savunma Bakanı James Mattis, eski Dışişleri Bakanı Rex Tillerson hatta Başkan’ın kendisi de dahil üst düzey yetkililerin gerçekleştirdiği diğer ziyaretler takip etti.
Bu ziyaretler Çin’in nüfuzunun artmasıyla birlikte ABD’nin Asya ve Pasifik bölgesindeki etkinliğini azaltmayacağını göstermeyi hedefliyor ki bu bölge, İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesinden bu yana büyük oranda bölgesel güvenlik vaat ediyor. Dunford, Wake Adası’ndaki kısa gezisi boyunca Japon işgali sırasında öldürülen deniz piyadeleri anısına yapılan küçük bir anıtı da ziyaret etti.
Betondan yapılmış anıtın üzerine Ada’daki bir komutanın Japon işgali sırasında Hawai’deki arkadaşlarına kablosuz olarak gönderdiği mesaja atıfta bulunarak deniz piyadelerinin “Ada’da bir düşman var, durum şaibeli” sloganı yazılmış.