Suriye’de gerginliği azaltma bölgeleri anlaşması kapsamında varılan ateşkesin ihlal edilmesi Türkiye’nin tepkisine neden oldu. Ankara, anlaşmanın ihlalinden Suriye rejimi, Rusya, İran ve ABD’yi sorumlu tuttu.

Türk diplomatik kaynaklar, Rusya, Türkiye ve İran tarafından desteklenen Astana görüşmeleri kapsamında varılan İdlib’deki gerginliği azaltma anlaşmasının ihlal edildiğine dair uyarıda bulundu.

Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan kaynaklar, rejimin ve Rusya’nın İdlib’in doğusundaki bazı muhalif bölgelere düzenlediği saldırıya dair yaptıkları değerlendirmede Türkiye’nin İdlib’deki gerginliği azaltma anlaşmasının garantörleri olarak Moskova ve Tahran ile gerekli temaslarda bulunduğunu ve durumu yakından izlediğini belirtti.

Türkiye’nin Astana’da varılan anlaşmaya uyarak gerginliği azaltma bölgesinde 12 gözlem noktası kurduğunu aktaran kaynaklar, bu noktalara herhangi bir saldırı olduğu takdirde cevap vermekten çekinmeyeceklerini kaydetti.

Bölgedeki anlaşmanın uygulanmasının Türkiye’nin yanı sıra Suriye rejiminin iki garantörü olan Rusya ve İran’ın da ortak sorumluluğu olduğunu belirten Türk diplomatik kaynaklar, geçen yılın sonunda Ankara ve Moskova’nın himayesinde ilan edilen ateşkes anlaşmasının ihlal edilmesini kabul etmeyeceklerini vurguladı.

İdlib, Türkiye’nin kırmızı çizgisi

Amerika’nın Sesi radyosunun aktardığına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ismi açıklanmayan danışmanlarından biri, Suriye rejiminin İdlib’e saldırması halinde Türkiye’nin eli kolu bağlı durmayacağını söyleyerek askerlerin konuşlanmış olduğu bu bölgenin Türkiye için kırmızı çizgi olduğuna dikkat çekti.

Gerginliği azaltma alanlarında bazı sorunların olduğuna işaret eden danışman, Türkiye’nin anlaşmaya henüz tam uyulmadığını düşündüğünü söyledi.

“İhlallerden Rusya, İran ve ABD sorumlu”

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da geçen hafta Suriye’ye ilişkin yaptığı değerlendirmede Rusya’nın ve İran’ın Suriye rejiminin garantörleri olduğuna dikkat çekerek Esed’in Suriye’nin güneyindeki ihlalinden Rusya, İran ve ABD’yi sorumlu tuttu.

Rusya’nın ve ABD’nin Dera, Kuneytra ve Süveyde’yi içeren muhaliflerin kontrolü altındaki bölgedeki gerginliği azaltmak için bir anlaşma yaptıklarını kaydeden Çavuşoğlu, bu anlaşmaların ihlal edilmesi halinde Cenevre, Astana ve Soçi görüşmelerinin anlamsız kalacağını söyledi.

Dışişleri Bakanlığı saldırıları kınadı

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Suriye rejiminin gerginliği azaltma bölgesini hedef alan saldırılarındaki artıştan büyük üzüntü ve endişe duyduklarını belirterek saldırıları kınadıklarını açıkladı.

Aksoy açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Saldırılardan büyük üzüntü ve endişe duyuyoruz. Bu saldırılar sahada şiddetin azaltılması ve krize siyasi bir çözüm bulunması yönünde Astana ve Cenevre’de yürütülen çabaları baltalamaktadır. Saldırıların derhal durdurulması için Astana’da varılan anlaşmanın diğer garantörlerine ve uluslararası topluma çağrıda bulunuyoruz.”

Suriye’nin güneybatısındaki Dera ve Kuneytra illeri, Astana süreci garantörleri Türkiye, İran ve Rusya’nın 2017’nin mayıs ayında oluşturduğu 4 gerginliği azaltma bölgeleri arasındaydı.

Rusya, ABD ve Ürdün iki ay sonra Dera ve Kuneytra’yı özel bir anlaşma kapsamına aldı. ABD de bölgede desteklediği muhaliflere yardımlarını kesti.

ABD’nin tüm uyarılarına rağmen Şam ve rejime bağlı milisler, Suriye’nin güneyini ele geçirmek için 20 Haziran’da Dera’ya operasyon başlatmış, 150 binden fazla insan Ürdün sınırına doğru kaçmıştı.