Londra: Jocelyn Elia
Çoğumuz, ülkelerindeki meçhul gelecekten kaçan Suriyeli mültecilerin Avrupa ülkelerindeki yeni bir yaşam kurma yolculuğunda batan tekneler hakkında çok sayıda olay duyduk. Kader ne dilerse sonsuza dek olur. Trajediden kaçmanın hikâyesi felaketle sonlanır. Din ve yaş ayırt etmeden kadın, çocuk, genç onun kurbanı olur. Mezarları bile dağınıktır onların. Ülkenin dört bir yanında parça parça.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM) verilerine göre 2014 yılından bu yana Akdeniz’den Avrupa’ya giden 8 bin mülteci hayatını kaybetti. Bin 252’den fazla kimliği belirsiz erkek, kadın ve çocuk hiçbir kanıt olmadan gömüldü.
Savaşın, acımasızlığın ve nefretin şiddetine rağmen “Savaş sanatçısı” olarak tanınan Arabella Dorman, gibi insanlığa hala inananlar da var. Londra Piccadilly’de bulunan St. James Kilisesi’ndeki inanılmaz sanat eserlerini gördükten sonra ona ‘insanlığın sanatçısı’ da denebilir. Çünkü o, Yunan kıyılarında ölen Suriyeli mültecilerin sayılar ve istatistiklerle tanımlamayı reddederek, gerçek bir insan ne yaparsa onu yaptı. Dorman, vicdanları sarsan yaratıcı çalışmalarıyla onları ölümsüz anılar haline getirdi.
“Yunanistan’daki Lisbos adalarında daha farklı duygular hissettim”
Arabella Dorman çalışmasına askıya alınmış anlamına gelen ‘Suspended’ adını verdi. Dorman, yağlı boya ve resim fırçaları yerine sahilde hayatlarını kaybeden Suriyeli mültecilerin elbiseleriyle duygularını resmetti.
Dorman, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Irak, Filistin ve Afganistan gibi savaşlarla harap olan ülkelerin çoğunu ziyaret ettiğini belirtti. Nefrete ve kargaşaya meyleden dünyada insanlığı tanıtan insanlarla tanıştığını ifade eden Dorman, “Ziyaret ettiğim ülkelerdeki mültecilerin trajedilerinden hep etkilendim” şeklinde konuştu. 2014 yılının Eylül ve Ekim aylarında masum insanların karşı karşıya kaldığı zorlukları incelemesine rağmen, daha önce gördüğü trajedilere binaen Yunanistan’daki Lisbos adalarında daha farklı duygular hissettiğini ifade etti.
“İnsanlığı yansıtan bir tablo yapmaya karar verdim”
Dorman “Sahile vuran kıyafetleri gördüğüm zaman içimde bu adaletsizliğe karşı ayaklanma çağrısı yapan bir şey hissettim. İki çocuk annesiyim ve çocuk kıyafetleri görmek çok acı. Kelimelerle anlatılamayacak duygular hissettim. Ben onların hislerini resme ve tablolara çeviren bir sanatçıyım. Onlardan geriye sadece yıpranmış ve ıslak parçalar kaldı. Güçlü bir iş yapmak zorundaydım, nefes kesen bir iş. Bu trajik sahnedeki parçalanmış kıyafetleri toplayıp insanlığı yansıtan bir tablo yapmaya karar verdim” açıklamasında bulundu.
Arabella’nın eseri, ışığı güçlüden soluk renge dönen ve sonra tamamen kaybolan bir lamba bulunan dev bir küre şeklindeki sanat eseri, kilisenin tavanına ortalanmıştır. Dorman dünyayı yansıttığı için küre şeklini seçtiğini belirtti. Dorman‘a göre içindeki ışık umudu temsil ediyor. Işık sönmesi, karanlık ruh, adaletsizlik ve insanlığın trajedisini yansıtıyor.
Dorman’ın kariyeri başından bu yana sanatsal çakışmaları gerçeğe dönüştü. Kıyafetleri Starfish hayır kurumun yardımıyla toplayarak sanat eserine dönüştürdüğünü belirten Arabella, toplanılan yaklaşık bin 400 kıyafetin 800 parçasının bu eserde kullanıldığını ifade etti. Uzun ve zorlu bir süreçten sonra eser halka açık yerlerde sergilenebilecek hale getirildi.
Suspended geçtiğimiz yıl 11 Aralık’ta Londra’daki kiliseye asıldı ve 8 Şubat’a kadar sergileneceği açıklandı. Arabella Dorman, serginin daha sonra İngiltere’deki Canterbury Katedrali’ne taşınmasını planlıyor. Bu 800 parçalık eserin en can alıcı parçası ise, ‘Bu benim ilk doğum günüm’ yazan bir bebek gömleği oldu. Özellikle ilk doğum gününün son doğum günü olduğunu bilmeyişi içlerimiz ürpertiyor.
Eserin Aralık ayından bu yana Londra’nın Piccadilly kentindeki St. James Kilisesi’nde sergilenmesi 3 nedenden dolayı seçildi. İlki, Noel’in anlamının değiştiğini artık manevi olmadı ve maddi olduğunu vurgulamak için. İkinicisi, evlerini kaybeden mülteciler krizine bir ışık tutmak. 3.’sü ise mültecilere destek için daha çok yardım yapılması.
Arabella Dorman kimdir?
2006 yılında Güney Irak’ta, 2009 ve 2014 yılları arasında Afganistan’da, 2005 yılında Yunan Adaları’nda, 2015 ve 2016 yıllarında ise Calais mülteci kampında olan Dorman, ’savaş sanatçısı’ lakabıyla anılıyor.
2014 yılı için BBC’nin en iyi 100 kadın listesinde bulunan Arabella, 2015 yılında Salt dergisi tarafından 100 kadın arasında en etkili kadın seçildi.
Birçok hayır kurumu ile çalışan ve dünyadaki mültecilere yardım etmeyi amaçlayan Arabella Dorman, hislerini resimlere ve sanat eserlerine dönüştürür.
Arabella, Londra’nın Chelsea kentindeki çizim stüdyosunda çalışıyor. Birçok yerel ve uluslararası sergilere katıldı.
İngiltere ve Arap ülkelerindeki kraliyet ailesi üyelerinin portreleri konusunda uzmanlaşan Arabella’nın çizimleri pek çok kamusal alanda sergileniyor.