Myanmar’da yaşayan bir Müslüman azınlık olan Arakanlılar kısa süre öncesine kadar, yetkililer tarafından resmi olarak tanınmayan, Bangladeş’ten gelen, Bengalis adlı etnik bir grup olarak görülüyordu. Eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan liderliğindeki BM raporu, baskıya maruz kalıp, temel haklarından mahrum olmalarının bu azınlığı marjinalleştireceği konusunda uyarmıştı.
Myanmar ile Bangladeş arasındaki sınır bölgesinden gelen haberlere göre, Myanmar ordusu tarafından terörist olarak tanımlanan Arakan Rohingya Kurtuluş Ordusu (ARSA) polis karakollarına yönelik saldırılar düzenlendi ve bölgeyi yeni bir şiddet sarmalına soktu. Uzmanlar, organize isyanın ortaya çıkmasının Rakhine çatışmasına yeni bir boyut kazandırdığını söyledi.
Fransız basını, Myanmar ordusu ile savaşan Rohingya isyancı hareketine malzeme sağlayan Muhammed Ömer isimli bir genç ile konuştu. 20 yaşındaki Muhammed, Bangladeş’in batısındaki Rakhine Eyaletinde yer alan tepelerde, mazlum Müslüman azınlığın hoşnutsuzluğundan kaynaklanan ayaklanmada yer alan isyancıların eğitilip, silahlandırıldığını söyledi.
Arakan denilen Rakhine ili, tarihsel olarak Arakanlılar ve Budist çoğunluk arasındaki çatışmalara şahit oluyor. Son yıllarda bölgedeki şiddet arttı ve ciddi bir insani krize yol açtı.
Birmanya ordu şefi cuma günü yaptığı açıklamada, şiddet olaylarının çoğu Arakan azınlığından yaklaşık 400 kişinin öldürülmesine ve yüz binlerce kişinin sınırdan Bangladeş’e kaçmasına yol açtığını söyledi.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, yakılmış köylerinden ve Birmanya ordusu operasyonlarından kaçan ve geçişleri engellenen yaklaşık 20 bin kişi Bangladeş sınırında toplandı.
Fransız basınına konuşan Muhammed, “Biz de ateşli silahlar yoktu. Bu yüzden ‘Allah büyüktür’ diye bağırarak, elimizdeki sopaları sallayarak saldırdık. Askerlerin çoğu korktu ve hayatlarını kurtarmak için kaçtıklarında, silah ve mühimmatlarına el koyduk” dedi.
Nüfusunun yüzde 90’ını Budistlerin oluşturduğu Myanmar, isyancıları Arakan halkına ve diğerlerine zulüm yapmakla suçluyor. Fakat ARSA, Rohingya’yı askeri ve Budist uygulamalar karşısında savunduğunu vurguluyor.
ARSA tarafından çağrılara yanıt verenlerin sayısı giderek artmakta, ancak yaptıkları toplum içinde tartışılıyor.
Mülteci kampındaki üst düzey görevlilerden biri Fransız basınına verdiği demeçte, “Küçük cephaneli savaşçılar haline gelen bu çiftçiler, Arakan halkının acılarını arttırmaktan başka bir şey yapmayacak. Çoğu çocuk ve kadından oluşan aileler Bangladeş’e göç ediyor. Onların hesabına göre, bölgedeki insanlar savaşmaya devam ediyor” dedi.
Sadece iki gün içinde 64 genç Arakanlı’nın, ARSA birliğine katılmak için Bangladeş’teki Müslüman mülteci kamplarından ayrıldığını söyleyen Muhammed, “Şimdi eğitim görüyoruz. Çok sayıda erkek dua ediyor ve Arakan Rohinga Kurtuşu Ordusu her geçen gün büyüyor. Bağımsızlığımız uzak değil” dedi.
BM Dünya Gıda Programı’nın (WFP) ordu ve isyancılar arasındaki savaş nedeniyle teslimatlarını askıya aldığı için Burma’da yaklaşık 250 bin kişiye gıda yardımı ulaştırılamadığı açıklandı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, cuma günü Burma yetkililerine çağrıda bulunarak ‘insani felaket’ konusunda uyardı.
Guterres’in sözcüsü, “Genel Sekreter, Rakhine Eyaletindeki Burma güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen operasyonlar sırasındaki zulümler hakkındaki raporlar sebebiyle derinden endişeleniyor ve insani bir felaketi önlemek için sukunete çağırıyor” dedi.
Türkiye, 19 Eylül’de New York’ta başlayacak olan BM Genel Kurulu’nda, Arakanlı azınlığın sorununa radikal bir çözüm bulabilmek amacıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir girişim başlattığını açıkladı.