Bangladeş yönetimi, bugün başlatılması planlanan Müslüman Arakanlı mültecilerin Myanmar’a geri dönme işlemlerini erteleme kararı aldı. Ülkelerine geri dönecek olan mültecilerin listesinin yanı sıra, kimlik doğrulama işlemlerinin tamamlanmadığını öne süren Bangladeş dönüş işlemlerini erteledi.

Bangladeş’te yardımlaşma ve mültecilerin geri gönderilmesi amacıyla kurulan Komisyon’un Başkanı olan Abdulkelam Azad, Alman haber ajansı DPA’ya telefonla verdiği demeçte, “Her iki tarafın da (Myanmar ve Bangladeş) Arakanlıları vatanlarına geri göndermeden önce tamamlanması gereken çok iş var” değerlendirmesinde bulundu.

Azad, Arakan’da yaşanan huzursuzluk ve askeri operasyondan kaçıp Bangladeş’e sığınan, yaklaşık bir milyon mültecinin geri gönderilmesine dair yeni bir tarih vermedi.

Arakanlı mültecileri geri göndermek için gerekli olan hazırlıkların tamamlanmadığını belirten Azad, Bangladeş sınırına kurulacak olan transit merkezlerin inşası ve geri dönüş yapacak mültecilerin listesinin tamamlanması için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu söyledi. Azad ayrıca, “Mültecileri, bu prosedürleri tamamlamadan aniden geri gönderemiyoruz” diye konuştu.

Bangladeş ve Myanmar, Kasım ayında yaptıkları anlaşmada, Arakanlı mültecilerin 23 Ocak’a kadar ülkelerine geri dönmesine karar vermişlerdi.

Arakanlı mültecilerin Myanmar’a dönüş sürecinin yaklaşık iki yıl süreceği bekleniyor. Yetkililer, geri dönüşün zorunlu değil gönüllü olacağının da altını çizdi.

‘Geri gönderilmeleri için erken’

İnsan hakları kuruluşu Fortify Rights’in direktörü Matthew Smith Bangladeş’in raporuna atıfta bulunarak yaptığı açıklamada, “Herhangi bir mültecinin ülkesine geri gönderilmesi erken ve şuan için tehlikeli olabilir” değerlendirilmesinde bulundu.

Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve ABD’nin Myanmar Büyükelçisi, geri dönüşün güvenli, gönüllü ve onurlu olması konusunda uyarıda bulundu.

Myanmar: Biz hazırız

Myanmar Göç İdaresi ve Sağlık Bakanlığı, Arakan eyaletindeki iki kampta, geri dönenleri ‘denetleme ve kabul etme’ sürecini bugün başlatmayı planlıyordu.

Myanmar Sosyal Yardımlaşma ve İskân Dairesi Genel Koordinatörü Ko Ko Naing, telefonla Reuters’a verdiği demeçte “Onları geri döner dönmez kabul etmeye hazırız” dedi. Naing, Bangladeş’in geri dönüş sürecinin ertelendiğine dair Myanmar’a haber verip vermediğine ilişkin yorum yapmadı.

Arakanlı mülteciler gösteri düzenledi

Bangladeş’teki mülteci kamplarında gösteri düzenleyen Arakanlı mülteci grup, geri döndüklerinde Myanmar vatandaşı olarak kabul edilmelerini istedi.

Myanmar ve Bangladeş arasındaki sınırı oluşturan Naf Nehri yakınlarındaki bir mülteci kampındaki Arakanlı mültecileri temsil eden liderler, bir gösteri düzenleyerek geri dönmek istemediklerini beyan etti. Mülteciler adına konuşan liderleri, güvenlik garantisi, vatandaşlık, Arakanlıların da etnik olarak tanınması ve Myanmar ordusunun yakıp veya hasar verdiği ev, cami ve okullarının da yeniden inşa edilmesini talep etti.

Bangladeş ordusu ise protesto alanına girerek, yaklaşık 300 kişi olan Arakanlı mültecileri dağıttı. Görgü tanıkları, Arakanlı liderlerden birinin gözaltına alındığını bildirdi.

Mültecilerin geri dönme sürecinin ertelenmesi, yaşadıkları kamplarda gerginliğin artması ve güvenlik garantisi verilememesi nedeniyle Myanmar’a geri dönmek istemediklerini belirtmeleri sonucu ortaya çıktı.

25 Ağustos itibariyle 655 binden fazla Arakanlı Müslüman Bangladeş’e girdi. Bangladeşli yetkililer ise, mültecilerin sayılarının 1 milyonu aştığını belirtiyor.

Mülteciler, Bangladeş’in güneydoğusundaki Cox’s Bazar bölgesindeki kamplarda ağır koşullar altında yaşıyor.