NATO Zirvesi, ABD ve Avrupalı müttefikleri arasında gümrük vergileri ve savunma harcamaları nedeniyle yaşanan sert tartışmalar ve ‘ticaret savaşının’ odağında, yarın Belçika’nın başkenti Brüksel’de başlıyor. Avrupalılar, ABD Başkanı Trump’ın kendilerine sürpriz yapma endişesini taşıyor.

Bu zirvenin dört gün sonrasında Trump ile Rus mevkidaşı Putin’in Helsinki’de bir araya gelecek olması ve ABD Başkanı’nın, müttefiklerinin arkasından Putin’e taviz sunma ihtimali, Avrupa’nın endişesini arttırıyor.

Avrupalılar ayrıca, geçtiğimiz ay Kanada’da düzenlenen G7 zirvesinde Trump ve müttefikleri arasındaki gergin atmosferin NATO Zirvesi’ne de hakim olmasını istemiyor. Tüm bu nedenler ışığında, Trump’ın zirvenin odak noktası olması, ABD Başkanı’nın tüm hareket ve açıklamalarının yakından izlenmesi bekleniyor. Donald Trump’ın müttefiklere sorumluluk paylaşımı konusunda yönelteceği muhtemel eleştirilerin zirveye damgasını vurması bekleniyor.

Paris ve diğer Avrupa ​​başkentlerin istediği şey, ‘sıcak odaklar ile uğraşırken NATO’nun birliğini ve etkinliğini göstermek ve bütün tarafların taahhütlerini hayata geçirmek’.

Pratik anlamda, Brüksel Zirvesi’nde, Irak hükümetinin talebi üzerine, DEAŞ’la savaştan sonra Irak Savunma Bakanlığı personeli için NATO eğitim ve rehabilitasyon programının başlatılacağı açıklanacak.

Zirvede liderler, Ukrayna ve Gürcistan Cumhurbaşkanları’nın yanısıra Afganistan Devlet Başkanı ile bir araya gelerek NATO’nun bu ülkelerdeki rolü ile ilgili istişarede bulunacak.

Zirvenin gündemlerinden biri ‘bütçe tartışması’

“ABD, NATO’ya tüm müttefiklerden çok daha fazla katkı sağlıyor. Bu adil değil ve kabul edilemez” diyerek, NATO’nun finansal yükümlülüklerini yerine getirmediğini düşünen Donald Trump’ın göstereceği tutum merak konusu. Trump’ın tavrından dolayı Paris, zirvenin en önemli dosyalarından biri olan ‘finansal yüklerin dağıtımı’ konusuna odaklanıyor. Donald Trump, Avrupalı ​​ortaklarının savunma harcamalarını gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYH) yüzde 2’sine karşılık gelecek şekilde yükseltmelerini isterken, Elysee, Avrupalıların bu hedefe yaklaşmak için gereken çabayı sarf ettiğine vurgu yapıyor.

ABD Başkanı’nın kullanabileceği ek bir ‘baskı belgesi’ daha var, bu da ABD’nin Avrupa’daki askeri varlığına yönelik bir karar.

Washington, Almanya’da 35 bin, Avrupa çapında ise 65 bin asker konuşlandırıyor.

ABD’nin eleştirisi, sığınmacı ve göç sorunu konusunda yürüttüğü politika ve son olarak da NATO bütçesine katkısının yetersizliği nedeniyle Almanya’ya odaklanıyor.

Trump’ın Avrupalılara yönelik, NATO’nun finansal yükümlülüklerinden kaçındıklarına dair suçlama geçen yıl düzenlenen zirvede gündeme gelmişti.

Fakat yeni zirvede, iklim anlaşmasına yönelik sorunlar ve ticaret meselelerinin yanında, İran ve Rusya ile olan ilişkilerden dolayı Avrupalılar arasında gerginlik atmosferinin hakim olacağı öngörülüyor.

Washington ile aralarında genişleyen uçurum göz önüne alındığında, Fransa tarafından cesaretlendirilen Avrupalılar, ‘kendi kendini idame ettirme gücü’ oluşturmaya çalışıyor.

Avrupalıların son başarısı, Fransa’nın öncülüğüyle Almanya, Belçika, İngiltere, Danimarka, Hollanda, Estonya, İspanya ve Portekiz’in katıldığı ‘Avrupa Müdahale İnisiyatifi’ olarak adlandırılan ve kriz durumlarında askeri güçlerin hızlı bir şekilde harekete geçirilmesini öngören savunma işbirliği projesi oldu.

Yeni tehditlere karşı hazırlıklı bir NATO

Yine de tüm bu farklılıklar, ‘Avrupa-Atlantik Ortaklığı’ gibi NATO’nun gündeminde yer alan dosyaların ele alınmasını engellemeyecek. AB-ABD arasında gerilen ilişkiler ışığında, NATO Zirvesi’nde transatlantik ilişkilerin öneminin altının çizilmesi bekleniyor.

NATO’nun temel amacının “müttefiklerini korumak ve yeni tehditlere karşı hazırlıklı olmak” olarak tanımlanması sebebiyle ittifakın yeni tehditlere karşı hazırlıklı olması isteniyor. Zirvede liderlerin ana gündem maddelerinden birinin, NATO’nun “savunma ve caydırıcılık” kapasitesini güçlendirmek olacağı kaydediliyor.

Bu zirvenin önemi göz önünde bulundurulduğunda, Trump, ABD-Rusya ilişkilerini etkileyecek İran nükleer dosyası, Suriye’nin geleceği ve Doğu Ukrayna’daki savaş gibi bölgesel konuların zirvede manipüle edilmesini kabul etmeyecek.