Iraklı üst düzey teknik heyet dün, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ile Bağdat arasında üç aydan fazla bir süredir krize neden olan havaalanları, sınır geçişleri ve petrol ihracatı konularını görüşmek için Erbil’e gitti.
Heyete Irak Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Mehdi Alak, Sınır Geçiş İdaresi, Su Kaynakları ve Sivil Havacılık Kurumu yöneticileri, Petrol Bakanlığı’ndan temsilciler ve Bakanlar Konseyi’ndeki Danışmanlar Kurulu Başkanı’ndan oluşan bir heyete başkanlık yaptı.
Rudaw Haber Ajansı’na göre havaalanı konusunda taraflar arasında belirlenen şartlar şunlar oldu:
1-) Erbil ve Süleymaniye havaalanları 1974 tarih ve 148 sayılı Irak Sivil Havacılık Otoritesi Kanunu’na ve Havacılık Otoritesi tarafından yayımlanan tüm yönetmeliklere tabidir.
2-) Uçaklara iniş için Havacılık Otoritesi tarafından verilen izinlerin Erbil ve Süleymaniye havaalanlarında onaylanması ve Havacılık Otoritesi’nden onay almaksızın herhangi bir inişe izin verilmemesi.
3-) Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) bir gereği olarak; havacılık, asayiş ve uçuş güvenliği temsilcilerinin Erbil ile Süleymaniye havaalanlarında sürekli olarak bulunması.
4-) Erbil ile Süleymaniye havaalanlarında Irak Sivil Hava Kurumu Yasası’nın 2008 yılı 5 sayılı maddesine uygun olarak kira sistemi uygulanması. Buna göre havaalanları yönetiminin aylık iniş ücretleri ve yolcu vergisi hesaplanarak bilgilendirilmesi.
5-) İletişim ve sorunların çözümü için tüm Havacılık Otoritesi yöneticileri için aylık toplantılar düzenlenmesi.
6-) Havacılık Otoritesi ile iletişimi kolaylaştırmak ve kalıcı hale getirmek için Erbil ve Süleymaniye havaalanlarında koordinasyonun sağlanması.
Fransız Haber Ajansı AFP’ye göre her iki taraf da özellikle Kürt Bölgesi İçişleri Bakanı liderliğindeki bir heyetin cumartesi günü Bağdat’a yaptığı ziyaretin ardından krizin çözümü için çabalıyor. Eylül ayında IKYB’de yapılan bağımsızlık referandumunun ardından bölgeye yapılan bu ilk ziyaret, İran ve Türkiye ile kara sınırlarının yönetimini ve Türkiye’nin IKYB’deki Süleymaniye ve Erbil havaalanlarındaki yasağı kaldırması konularının görüşülmesini hedefliyor.
IKYB bölgesindeki Kürtlerin bağımsızlık için oy kullandığı referandumdan kısa bir süre sonra Bağdat hükümeti Erbil’e karşı bazı yaptırımlar uygulamıştı. Ayrıca özellikle petrol zengini Kerkük ve Türkiye sınırındaki Ninova eyaleti olmak üzere tartışmalı tüm alanlardan Peşmerge güçlerini çıkartmıştı. Fakat IKYB güçleri halen aralarında kuzey petrol boru hattının geçtiği, özellikle Kürtler için stratejik olarak kabul edilen Fişhabur sınır kapısının da bulunduğu Türkiye ve İran sınır geçişlerini kontrol altında tutuyor.
Peşmerge güçleri, 3 yıl önce DEAŞ’ıın büyük çaplı saldırılarının neden olduğu karışıklıkları takiben Kerkük’ten Musul’a uzanan petrol boru hattını kontrol altına almıştı.
2013 yılı sonunda IKYB yönetimi Erbil ve Duhok’tan geçerek, Nişabur’daki kesişme noktasına kadar ilerledi ve Kerkük’ten geçen boru hattını keserek, Türkiye Ceyhan limanına uzanan kuzey Irak petrol ihracat yolunu yeni petrol hattına bağladı.
1980’lerden bu yana Irak, Kerkük’ü ve Bihan’ı bağlayarak Nişabur’dan geçen 970 kilometrelik bir boru hattı vasıtasıyla siyah altın ihraç ediyor. Ayrıca bölge 2014’ten bu yana petrol fiyatlarının çöküşü ve yaşanan borç krizi ile birlikte büyük bir ekonomik krize tanıklık ediyor.