Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de düzenlediği bağımsızlık referandumundan bir hafta sonra, Irak’ın yarı resmi televizyon El-Irakiye kanalında bir saat boyunca Kürtçe haberler yayınlanmaya başladı. Kürtler bu kararı geç kalınmış bir hareket olarak nitelendirerek, gerekli düzeyde olmadığını dile getirdiler.
Kerkük’te yaşayan bir Kürt olan Ceman Dalawi (45), her akşam Irak kanalları da dahil, Arap kanallarından özellikle Kerkük’teki durum ve bölgedeki son gelişmeleri öğrenmek için televizyonun önünde oturuyor. Dalawi, taraflar arasındaki çatışma durmadığı takdirde, kentin geleceğinden endişe duyuyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Ceman, “Televizyonu açtığımda, Irak kanallarında Kürtçe haber okunduğunu görünce çok şaşırdım. Irak hükümet kanalında Kürtçe haberi okumak pek yaygın değildir. Resmi hükümet kanalında Kürt programlarını en son gördüğümüz zaman, Baas rejiminin son dönemlerindeydi. Onlar da, devrilmeden iki yıl önce bir Kürt programı başlatmışlardı” dedi.
Ceman, Irak’ın bu adımının garip olduğunu düşünen tek kişi değil. Bu adımdan dolayı şaşıran Kürtlerin sayısı oldukça fazla.
Erbil’de yaşayan Felah Kerim, “2003 yılından sonra, Bağdat mesajını ulaştırmak ve Kürt toplumu ile uzlaşmaya çalışmak amacıyla Kürtçe yayın yapan bir kanal açması daha iyiydi. Ancak, bu da iyi bir adım. Umarım Irak hükümeti, Kürt sokağının gereksinimlerini karşılayacak uydu kanalı olarak bunu genişletir” şeklinde konuştu.
Kerim, Bağdat’ı Kürtlere haklarını, özellikle maaşlarını verme ve bütçe konusunda somut adımlar atmaya çağırdı.
Yayın belli bir mezhebe yönelik
Kürdistan Gazeteciler Başkanı Azad Muhammed Emin, Bağdat’ın bir saat Kürtçe haber yayınlanması yönündeki adımı üzerine, “Irak televizyonunda Kürtçe olacağını sanmıyorum. Herkes bu kanalın belirli bir mezhep üzerinde yayın yaptığını biliyor. Belirli siyasi programa hizmet etmeyi amaçlayan bir hükümet televizyonudur. Bu nedenle Irak ve Kürtler arasında hiçbir bağlantı yoktur” dedi.
IKBY tarafından yürütülen bağımsızlık referandumundan bir hafta sonra, Bağdat’ın başlattığı Kürtçe haberler, yerel saatle akşam 19.00’da başlıyor.
Bağdat, referanduma karşı olduğunu belirtmiş, Erbil’den sonuçların iptal etmesini istemişti. 29 Eylül’den bu yana bölgedeki havaalanlarına gelen uluslararası uçuşları durdurmuş ve referandum sonuçları geri çekilmezse, IKBY’ye bir dizi yaptırım uygulamakla tehdit etmişti.
“Eski Irak rejiminin adımlarına benziyor”
Irak tarafı, şu anda Kürtçe haber yayınlanmasının nedenlerinden bahsetmese de, Irak kanalının Direktörü Kerim Hammadi, 2 Ekim’de Kürtçe haberlerin başlamasının ardından AFP’ye yaptığı açıklamada, “Irak televizyon ve radyolarından Kürtçe yayın yapılması bir ilktir. Bu, eski Irak rejiminin adımlarına benziyor” dedi.
Hammadi, geçen yıllar boyunca Kürdistan’ın mesajını Arap topluluğuna gönderemeyen Kürt medyasını ve Arap topluluğunun mesajını Kürdistan’a gönderemeyen Irak’taki Arap medyasını eleştirdi.
“Aldatmadan başka bir şey yok”
Kürt Gazeteci, Yazar ve Medya Uzmanı olan Gazi Hasan, “Irak Başbakanı Haydar İbadi, bir saat Kürtçe haber tahsisi ile Bağdat’ın Kürtlere ve uluslararası topluluğa karşı yürüttüğü bir aldatmadan başka bir şey yoktur” açıklamasında bulundu.
“Bu karar İbadi’nin zayıflığını ifade etmek için alındı”
Irak’taki Kürtlerin bir saatlik Kürtçe habere ya da Kürtçe yayın yapan kanallara ihtiyacı olmadığını ifade eden Hasan, “Bu yalnızca medya ile sınırlı değil, tüm alanları kapsıyor. Bu adım İbadi’nin zayıflığını ifade etmek için uygulandı” dedi.
Irak eski Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin rejimi altında, Kürtçe bir kanal, gazete, dergi ve kültür merkezi olduğuna dikkat çeken Hasan, Kürt sorununun dil kullanımı ile ilgili olmadığını, problemin şu anda Irak’ı yöneten mezhepsel zihniyette yattığını söyledi.
Hasan, sözlerini şöyle bitirdi, “Bağdat’ın, Kürdistan vatandaşlarını tatmin edecek gerçek adımlar araması ve uygulaması gerekir. Bağdat, bir saatlik Kürtçe bir haber bülteni yayınladı. Sonra, Kürt otoritesini ortadan kaldırmak istediği için Tahran ve Ankara ile bir askeri ittifak yapmaya gitti. Kürt dilinde haberlere ne gerek var?”