Bağdat/Hamza Mustafa

Irak’ın Basra eyaletinde işsizlik ve elektrik kesintisi gibi sorunlara çözüm bulunması talebiyle yaklaşık bir hafta önce başlayan kitlesel gösteriler devam ediyor.

Oturma eylemleriyle başlayan gösteriler, dün bölgedeki çeşitli kurumlara ve şirketlere yönelik tehditlere dönüştü. Göstericilerden bazıları, Basra’daki petrol sahalarında çalışan yabancılara karşı ırkçı sloganlar attı. Göstericiler ayrıca Batı Kurna-2 petrol sahasını işleten Rus petrol şirketi Lukoil’in merkez binasını bastı.

Göstericiler, sosyal paylaşım sitelerinde şirket çalışanlarının panik ve korku dolu hallerini gösteren resimler paylaştı. Eşyalarını toplayan şirket çalışanlarının çoğu helikopterle tahliye edilirken, gösterilere müdahale eden güvenlik güçlerinin havaya ateş açması sonucu bazı göstericiler yaralandı.

250 kişiye atama

Bağdat hükümeti, olayları incelemek ve krize acilen çözüm bulmak amacıyla çeşitli bakanlardan oluşan bir komisyon kurdu.

Komisyon Başkanı ve Petrol Bakanı Cabbar el-Luaybi, kötü hizmetlerin ve işsizliğin protesto edildiği Basra’nın kuzey ilçelerinden 250 kişinin atanması için talimat verdi. Luaybi, petrol sahalarında yapılacak atamaların Bölge Mahkemesinin gözetimi altında olacağını belirtti. Bunun yanı sıra geçtiğimiz pazar günü Basra’nın kuzeyindeki gösteriler sırasında yakınlarını kaybeden vatandaşlara kadrolu veya sözleşmeli iş imkanı sağlanacağı ifade edildi.

Bakan Luaybi, ülke ekonomisinin petrole dayalı olması sebebiyle gösteriler sırasında yaşanan şiddetin petrol kurulumlarını etkilediğine dikkat çekti. Luaybi, bakanlığı devralmasından bu yana yabancı işçilerin sayısını yüzde 50’ye kadar azalttığını da sözlerine ekledi.
Termik santral çözümü

Eski Basra Milletvekili Avatif Naime, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Basra’daki asıl sorun, hizmet eksikliği ve istihdam olanaklarının olmaması. Sıcaklığın diğer bölgelere göre daha yüksek olduğu vilayette artan elektrik sorununun yanı sıra sağlıksız içme suyu sorunu da var. Art arda kurulan Irak hükümetleri bu sorunlara çözüm bulamadı” şeklinde konuştu.

Bazı komşu ülkeler gibi termik santrallerin inşa edilmesiyle bu sorunlara çözüm bulunabileceğine dikkat çeken Avatif Naime ise, “Tuzlu su arıtma ve elektrik sorununa çözüm olacak termik santralin kurulması için sözleşme yapılmıştı. Ancak ihalede teklifin az olması nedeniyle sözleşme iptal edildi” ifadelerini kullandı.

Protestocuların Basra’da faaliyet gösteren yabancı şirketlere baskın yapmasını değerlendiren Naime, “Yaşaananlar, Basra halkının istihdam imkanları açısından geri plana itilmesine tepkiydi. Bu durum Basra’nın yanı sıra diğer vilayetlerde de görülüyor” dedi.

Çatışmalar şiddetlendi, ölü sayısı arttı

Basra’da elektrik kesintileri ve işsizlik sebebiyle düzenlenen protesto gösterilerinde son günlerde göstericiler ve güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmaların sıklığı arttı. Huveyr bölgesinde meydana gelen çatışmalarda göstericilerden ve güvenlik güçlerinden yedi kişi hayatını kaybetti. Hafta başında da üç gösterici çatışmalar sırasında yaşamını yitirmişti.

Şattu’l-Arab ilçesinden yüzlerce insan, taleplerinin karşılanmasını ve bölgedeki işsizliğe çözüm bulunmasını sağlamak için Basra’nın doğusundaki İran sınırında bulunan Şalamca Limanı’na giden yolu keserek, hükümet araçları dahil olmak üzere hiçbir araca geçiş izni vermedi.

Protestocular, taleplerinin karşılanması için bir baskı aracı olarak Şalamca Liman yolunu kestiklerini vurguladı.

Basra Milletvekili Hasan Halati konuyla ilgili açıklamasında, “Basra’da karşı karşıya kalınan sorunların çözülmesi için acil ve hızlı çözümlere ihtiyaç var. Tuzlu suyun arıtılması ve elektrik kesintilerinin sona ermesi başta olmak üzere birçok soruna stratejik çözümler bulunması gerekiyor. Basra’nın sorunlarını çözmekle görevli Bakanlar Komisyonu toplantılarına devam ediyor. Basralılar, acil çözümler sunacak samimi çabalar bekliyor” ifadelerini kullandı.

Öte yandan güney petrollerin güvenliğinden sorumlu Polis Müdürü Tuğgeneral Ali Hasan Helil, Rumeyla petrol sahası girişleri önündeki gösterilerin kontrol altına alındığını ve personel için tüm girişlerin açıldığını belirtti. Düzenlediği basın toplantısında açıklamalarda bulunan Polis Müdürü, bazı göstericilerin silahlı olduğunu ve emniyet güçleri ile çatıştıktan sonra Müdürlüğe bağlı kontrol noktalarından birini ateşe verdiğini aktardı.